از جمله ويژگي‌هاي رواني انسان، ميل غريزي و فطري به شناخت حقايق و اطلاع از واقعيت‌های پیرامونش است كه از آغاز كودكي در هر انساني ظاهر مي‌شود و تا پايان عمر، ادامه دارد.
همين فطرت حقيقت جويي كه گاهي به نام "حس كنجكاوي" ناميده مي‌شود مي‌تواند انسان را واداركند تا به تحقیق درباره مسائل مهم مثل جهان شناسي بپردازد.
لذا حقيقت جويي، نخستين عاملي است كه انسان را براي بررسي مسائل مهم از جمله جهان بيني و جهان شناسي بر مي‌انگيزاند.
در راستای رسیدن به این مهم، شناخت موجودات مادي و تحقيق درباره ذات آنها و ويژگي‌هاي‌شان چون قابل ديدن و يا درك با ساير حواسي مي‌باشند چندان مشكل نيست.
اما بحث اساسی درموجودات غير مادي و ماورایی است که از دايره تحقيق و شناخت تجربي خارج مي‌باشد و نمي‌توانيم با ابزار آزمايشگاهي راجع به آنها تحقيق كنيم و كوشش ما در اين زمينه راه به جايي نخواهد برد.
راه شناخت اين موجودات ماورای ماده و تحقيق در مورد آنها به وسيله كمك گرفتن از عقل است و يا کمک گرفتن از آموزه‌های وحيانی.
عقل ما در مورد خداوند اجمالاً درك مي‌كند كه وجود دارد، واجب است، كامل است و... اما در مورد بسياري از موجودات ديگر عقل راه به جايي نمي‌برد، مثلاً وجود ملائكه يا "مدبرات" (تدبير كنندگان) به كمك عقل قابل شناسايي نيست. در اين موارد فقط راه شناخت، کمک گرفتن از وحي است.
کما اینکه گاهي عقل به ما شناخت كلي از وجود امور خارج از طبيعت ارائه می‌کند، امّا جزئياتشان تنها از طريق آيات و روايات قابل شناخت است، مانند بسياري از حقايق معاد و عالم آخرت. اين خداوند است كه در كتاب وحياني خود اطلاعاتي از آنها به ما داده و به زبان پيامبرش تفصیل مطالب را ارائه داده است.
البته بعضی هم به راه كشف و شهود حقايق عالم نظر دارند و معتقدند که می‌شود از راه دل و تصفيه باطن به حقايقي از عالم بالا و باطن و غير حسي دست يافت. راه كشف و شهود راهي است كه با سُلُوك عملي آغاز مي‌شود و با تقويت و تصفيه قلب، دل انسان حقايقي را مشاهده مي‌كند؛ البته اين ديدن غير از ديدن با چشم سر است.
به هر صورت مطمئن‌ترین راه شناخت موجودات ماورایی و کیفیت وجودشان تنها از طریق آموزه‌های وحیانی می‌باشد که خداوند متعال در كتاب وحياني خود اطلاعاتي از آنها به ما داده و به زبان پيامبرش تفصیل مطالب را ارائه داده است.