علامه طباطبایی یکی از معدود اندیشمندانی است که چشمه زلال اندیشههایش حتی پس از ارتحال، جوشش بیشتری به خود گرفته و بسیاری از پژوهشگران علم و معرفت را جستجوگر فرآوردههای فکری خود کرده است. علامه طباطبایی دارای ویژگیهایی بود که او را شخصیتی فراتر از زمان قرار داد.
علامه طباطبایی | آموزههای اسلامی همچون چشمهای جوشان است که زلال توحید، معنویت و عبودیت را در تمام شریانهای زندگی انسان جاری کرده و کام تشنه جویندگان حقیقت را سیراب میکند. گنجینه معارف اسلامی دستوراتی از جنس حقیقت دارد که با کشف و اجرای آنها میتوان سعادت دنیا و آخرت خود را در تمام ابعاد زندگی فردی و اجتماعی تضمین کرد.
هر چند که برنامهها و دستورات حیات بخش دین اسلام پاسخگوی تمام ابعاد زندگی بشر بوده و میتواند شیوه درست زندگی را در اختیار انسان قرار دهد؛ اما همه مردم در این اقیانوس بیکران معرفت و معنویت غوطهور نبوده و با عمق معارف دینی آشنایی ندارند. اگر افراد یک جامعه بخواهند معارف ناب و دستورات حیاتبخش اسلامی را در همه شئون زندگی خود پیاده کنند، لازم است که با دستورات دینی آشنایی کامل داشته باشند. آنها نیازمند افرادی اسلامشناس، صاحب معنویت و تخصص هستند که در اعماق دریای معارف اسلامی خوض کرده و بتوانند معارف اسلامی را بدون کم و کاست و به صورتی جامعنگرانه و مطابق با نیاز جامعه استخراج کرده و در اختیار آنها قرار داده و مسیر زندگی آنها را ترسیم کنند.
علامه طباطبایی (ره) یکی از بزرگترین اندیشمندان معاصر اسلامی است که بر سر سفره پربرکت علوم وحیانی و اسلامی نشست. ایشان با پرداختن به علم اصول، به صورت اصولی دین را فرا گرفت و به کمک فلسفه و کلام اسلامی، در مقام دفاع از عقلانیت دین بر آمد. فقه را به صورت عمیق فهمید تا بتواند احکام اسلامی را از دل آیات و روایات بیرون بکشد و تفسیر گرانسنگ المیزان را نگاشت تا قرآن را از مهجوریت خارج ساخته و میزانی برای تشخیص سره از ناسره ارائه کند. او حقایق دینی را با تمام وجودش چشید و به شاگردانی همچون شهید مطهری، شهید بهشتی، مصباح یزدی، جوادی آملی و... نیز چشانید.
هر چه از تاریخ رحلت این عالم ذوالفنون میگذرد، تشنگی نسبت به کشف و شناخت اندیشههای ایشان در موضوعات مختلف علمی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و... بیشتر میشود. تنها یک جستجوی اینترنتی ساده با نام بلند آوازه «علامه طباطبایی» کافی است تا با صدها کتاب و مقاله درباره آراء و نظریات علامه طباطبایی در حوزههای مختلف علمی روبرو شویم و بدانیم قدرت و حاکمیت بینشی و معرفتی ایشان، بسیاری از شاخههای علوم اسلامی، انسانی و تجربی را درنوردیده و همگان را پویشگر نظریات خود کرده است.
یکی از مهمترین ویژگیهای علامه طباطبایی، روحیه تهاجمی و غیرمنفعلانه ایشان در مواجهه با فرهنگ منحط غربی بود. ایشان با شناخت عمیق از فرهنگ اسلامی و فرهنگ غربی، به نقد عالمانه اندیشههای وارداتی و فرآوردههای فکری جهان غرب میپرداخت و با همراهی شاگردانی که تربیت کرده بود، از مبانی اندیشه اسلامی در مواجهه با افکار الحادی، مرزبانی و دفاع میکرد.
ایشان وظیفه خود را منحصر به بحث و مباحثه علمی نکرد و با احساس مسئولیت نسبت به جامعه اسلامی، تلاش میکرد تا نگاه اسلام درباره مسائل مختلف اجتماعی را کشف کرده و زمینه اجرا و تحقق آن را فراهم کند. شناخت علامه طباطبایی از اسلام به قدری عمیق بود که نه آن را متوقف به زمان دانست و نه خودش در زمان توقف کرد. از این رو جویبار افکارش همیشه جاری است و همچنان با طراوت و در جریان خواهد ماند.
امروزه که برای تحقق اهداف انقلاب اسلامی نیازمند استکشاف نظریه خالص و ناب اسلامی در عرصههای مختلف فردی و اجتماعی هستیم، اندیشههای تابناک علامه طباطبایی همچنان میتواند مشعل راه اندیشمندان بوده و پرتو افشانی کند. درصد زیادی از اندیشههای توحیدی و ناب علامه طباطبایی همچنان کشف نشده باقی مانده است. گوهرهای فکری علامه میتواند پنجرههایی از حقیقت را به روی پژوهشگران دینی گشوده و نظریه پردازان اسلامی را به افقهایی روشن از اندیشهورزی و تولید علم و معرفت رهنمون سازد. از طریق کشف و اجرای فرآوردههای فکری علامه طباطبایی میتوان بسیاری از معضلات جامعه اسلامی را برطرف کرد و بر سرعت انقلاب اسلامی در رسیدن به اهداف بلند خود افزود.