عاقبت ناسزاگویی

بسم الله الرحمن الرحیم

عاقبت ناسزا گویی

یکی از ناهنجاری ها و اعمال به شدت ناپسند و متداول در میان قشرهای مختلف جامعه، عمل زشت ناسزاگویی می باشد، ناسزا و به تعبیری دیگر فحش به معنای استفاده از الفاظ رکیک و ناپسند و انتساب به ناحق آن به افراد می باشد، اسلام به شدت ناسزا گفتن را تحریم و مسلمانان واقعی را از ارتکاب به آن نهی نموده است، عوامل مختلفی نظیر؛ فکری، تربیتی و اجتماعی در عادت افراد در ناسزاگویی و فحاشی تاثیر گذار می باشد.

دین مبین اسلام برای انسان،حرمت و احترام ویژه ای قائل شده است، از این رو در کلیه شئونات فردی و اجتماعی نظام حقوقی جامع و گسترده ای را وضع و دفاع از آن را تضمین نموده است، به گونه ای که؛ هر گونه تعدی به حقوق انسانها  را به شدت محکوم و از آن نهی نموده است. فحاشی و ناسزاگویی که معمولا همراه با عناوین قبیحه دیگری نظیر؛ تهمت و دروغ همراه است، تجاوز از حقوق حیثیتی افرار به شمار می رود، از این رو اسلام به شدت رفتار و گفتار انسانهای فحاش را محکوم و آنان را در زمره مسلمانان حقیقی ندانسته است، چنانچه حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام می فرماید:((الفُحشُ و التَّفحُّشُ لَیسا مِن الإسلامِ.)).(۱).دشنام دادن و بد دهنی (دشنام شنیدن) از [ ساحت ]اسلام بدور است. دشنام گویی به عنوان صفت انسان پست هیچگاه از سوی انسان کریم ظهور نمی کند،چنانچه امیرالمومنین علیه السلام می فرماید:((ما أفحَشَ کریمٌ قَطُّ.)).(۲). انسان بزرگوار، هرگز دشنام ندهد.

در روایات نبوی و ائمه معصومین علیهم السلام عناوین مذموم مختلف دیگری نظیر؛ منافق، اشرار ترین انسان، پست، حرام زاده و فساد در نطفه به انسان فحاش و ناسزاگو نسبت داده شده است،چنانچه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند:((إنّ اللّهَ حَرَّمَ الجَنَّةَ علی کُلِّ فَحّاشٍ بَذِیءٍ، قَلیلِ الحَیاءِ، لا یُبالِی ما قالَ و لا ما قیلَ لَهُ ؛ فإنّکَ إن فَتَّشتَهُ لم تَجِدْهُ إلاّ لِغَیَّةٍ  أو شِرکِ شیطانٍ، فقیلَ: یا رسولَ اللّهِ، و فی الناسِ شِرکُ شَیطانٍ؟ فقالَ رسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: أ ما تَقرَأُ قولَ اللّهِ عَزَّ و جلَّ: «و شارِکْهُم فی الأموالِ و الأولادِ۳».(۴).خداوند بهشت را بر هر فحّاش بد زبان بی شرمی که باکی ندارد چه گوید و چه شنود، حرام کرده است؛ زیرا اگر وارسی کنی خواهی یافت که یا زنا زاده است یا شیطان در نطفه او شریک بوده است. عرض شد. ای پیامبر خدا! آیا شیطان در مردم هم شریک می‌شود؟ فرمود: آری، مگر این سخن خداوند عزّ و جلّ را نخوانده ای که: «و در اموال و فرزندان ایشان شریک شو»؟

امام صادق علیه السلام می فرماید:((الفُحشُ و البَذاءُ و السَّلاطَةُ مِن النِّفاقِ.)).(۵).دشنام گویی و بد زبانی و دریدگی، از [نشانه های] نفاق است.

از مجموع مطالب فوق در انتساب عناوین مذمومی نظیر؛ نفاق، پستی، فساد در نطفه و شرارت به انسان فحاش، تصویر کاملی از جایگاه و ارزش  چنین انسانی را در جامعه ارائه می دهد، در اینکه انسان فحاش به شدت از سوی طبقات مختلف جامعه طرد و مورد نفرت قرار خواهد گرفت،چنانچه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید:(( إنّ مِن شَرِّ الناسِ مَن تَرَکَهُ الناسُ اتِّقاءَ فُحشِهِ.)).(۶).از بدترین مردمان کسی است که مردم از ترس ناسزاگویی او، وی را ترک کنند.

انزوای انسان فحاش از جامعه بواسطه نفرت جمعی، بستری برای عدم رشد و گسترش فساد و در نتیجه هلاکت وی خواهد بود.

منابع

۱.آمدی، عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم، ح۱۵۰۸.

۲.همان، ح۹۴۷۸.

۳.سوره الاسراء: ٦٤.

۴.کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی،ج۲، ص۳۲۳/ ۳ .

۵.مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۷۹،ص۱۱۳/ ۱۴.

۶.متقی هندی، علی بن حسام الدین، کنزالعمال، ج۳، ص۵۹۷/ ۸۰۸۲.