به گزارش رهروان ولايت در وبلاگ گروه اينترنتی حدیث آمده است:درباره چگونگی رفتار پیشوایان دین با حیوانات و دستوراتی که در این باب داده اند، می توان نکات بسیار آموزنده و تعالیم بسیاری از آیات و روایات بدست آورد که جمع آوری همه آنها نیازمند نگارش چندین جلد کتاب قطور و تحقیقی است، لذا در اینجا تنها درباره برخی حیوانات اهلی و خانگی سخن خواهیم گفت و به گوشه ای از این تعالیم اشاره می کنیم؛ باشد که مورد استفاده محققین گرامی و مورد توجه خوانندگان ارجمند قرار گیرد.
در روایات متعددی به نگهداری حیواناتی مانند خروس سفید (و مرغی برای آن)، کبوتر، گوسفند، بز ماده شیرده و مواظبت از گربه سفارش شده است.
گر چه در روایات زیادی به نگهداری کبوتر در خانه سفارش شده اما تا جایی که بنده مطالعه کردم در هیچ کدام از آنها کمترین دلالتی بر به اصطلاح «کبوتر بازی» _که برخی به صورت افراطی به آن می پردازند_ وجود ندارد (این نکته را تنها از این جهت عرض کردم که این دو مطلب با یکدیگر خلط نشود).
***************
در ادامه نمونه هایی از روایات این باب را نقل می نمایم. جهت اطلاع از سایر روایات، می توانید به منابعی که در پی نوشت آمده مراجعه بفرمایید:
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمود: خروس سفید دوست من است و دشمن آن دشمن خداست؛ این حیوان صاحبش را و تا هفت خانه از همسایگان را پاسبانى مىكند. (انس گوید) رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله آن را شبها در خانه خود نگاه مى داشت.[1]
حضرت رضا علیه السّلام فرمود: در خروس سفید پنج صفت از صفات پیامبران وجود دارد: شناختن اوقات نماز، غیرت مردانه، سخاوت، شجاعت و كثرت آمیزش با همسر.[2]
امام صادق علیه السّلام فرمود: خانه هیچ پیامبرى نبود مگر آنكه در آن كبوترى نگهدارى مى شد، زیرا سفیهان جنّ با بچه هاى خانه سر به سر مىگذارند، اما وقتى كبوتر در خانه باشد با آنها بازى مى كنند و به اهل خانه كارى ندارند.
امام صادق علیه السّلام فرمود: در خانه رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله یك جفت كبوتر سرخ رنگ بود.[3]
از حضرت امام صادق علیه السّلام نقل شده كه فرمود: كبوتر راعبی را در خانه هایتان نگهدارى كنید زیرا این حیوان قاتلین امام حسین علیه السّلام را لعنت مى كند.[4]
از داود بن فرقد می گوید: در خانه امام صادق علیه السّلام نشسته بودم، چشمم به كبوتر راعبی افتاد كه مشغول خواندن بود و زیاد مى خواند، امام به من نگاه نموده و فرمودند: اى داود مى دانى این حیوان چه مى گوید؟ عرض كردم: خیر فدایت شوم. حضرت فرمودند: قاتلین حسین بن على را نفرین مى كند از این حیوان تهیه كنید و در منازلتان نگهدارى كنید.[5]
مردى به رسول اكرم (ص) از (ترس) شكایت كرد، حضرت به او دستور داد یك جفت كبوتر در خانه نگهدارد.
از امیر مؤمنان (ع): به هم خوردن بالهاى كبوتر شیطان را طرد مى كند و می راند.
نیز از آن حضرت روایت است كه: در باره خدمتگزاران و غلامان و كنیزان و اموال بى زبان كاملا مواظبت كنید. پرسیدند مراد از اموال بى زبان چیست؟ فرمود: گوسفند، كبوتر، گربه و امثال اینها.
از نبى اكرم (ص): گوسفند در خانه هفتاد در فقر را به روى انسان مى بندد.
نیز فرمود: گوسفند در خانه (نگهداشتن) بركت است و گربه در خانه نیز موجب بركت است؛ یک گوسفند یك مقدار بركت است، و دو تا گوسفند دو برابر بركت دارد و سه تا موجب بركت هاى بسیار است.
از امام صادق (ع): مؤمنى نباشد كه در منزلش یک بز ماده شیرده باشد جز كه اهل آن منزل تقدیس شوند و مبارك باشند و اگر دو بز باشد هر روزى دو بار تقدیس شوند. مردى گفت چگونه تقدیس شوند؟ فرمود: به آنها گویند: بركت بر شما و خوش باشید تا نانخورش شما خوب است (یعنى شیر بزها).
نیز فرمود: زنى به واسطه اینكه گربه اى را حبس كرد تا از تشنگى جان داد گرفتار عذاب (خداوند) گردید.
نیز فرمود: كبوتر را مانع نشوید در خانه شما لانه گزیند.
فرمود: شبانگاه به لانه پرندگان دست نبرید كه شب هنگام امان (و آسایش) آنهاست كه در كنف رحمت خداوند مى باشند.
از امام باقر (ع) هر كس ما _اهل بیت_ را دوست دارد كبوتر را دوست بدارد. [6]
جعفرى روایت مى كند كه: در خانه حضرت موسى بن جعفر یك جفت كبوتر دیدم كه نر آنها سبز و ماده آنها سیاه بود، و حضرت براى آنها نان خرد مىكرد، و مىفرمود: كه این كبوترها از شب تحرك دارند، و انس مىگیرند، و هیچ گاه در شب بال بهم نمى زنند، جز آنكه هر كس داخل خانه باشد از جانوران موذى در امان خواهد بود.[7]
از امام صادق (ع): در خانه هر پیغمبرى كبوترى وجود داشت، زیرا سفیهان جنیان با كودكان بازى مى كنند، و چون كبوتر در خانه اى باشد به آن سرگرم شده و از كودكان دست بر می دارند.[8]
پیغمبر (ص) فرمود: پرستوها را از اینکه در خانه هاتان لانه كنند، مانع نشوید.
در كتاب طب الائمه است كه رسول خدا (ص) فرمود: حیوانات اهلى در خانه هاتان داشته باشید كه شیطان ها [ظاهرا منظور سفیهان جن است؛ به قرینه روایت دیگر] بدان ها سرگرم شوند و از كودكان كناره كنند.
امام کاظم فرمود: نشاید كه خانه هر یك از شماها از سه چیز تهى باشد كه آنها آباد كن خانه باشند: گربه و كبوتر و خروس و اگر با خروس مرغى هم باشد چه بهتر و گر نه باكى نیست بر كسى كه توانا بر آن نیست.[9]
در این زمانه که متاسفانه زندگی غربی و آپارتمان نشینی، شهرهای مسلمین را هم مهندسی نموده و سبک و سیاق زندگی عمومی را به دوری از طبیعت و دلخوشی به آسمان خراش های بلند و بی روح بَدَل نموده، ناچاریم که زمان و مکان و سایر شرایط محیطی فعلی را هم در نظر بگیریم و نسبت به نگهداری و مواظبت از حیوانات این شرایط را هم منظور نماییم تا مبادا موجبات آزار و اذیت دیگران را فراهم نماییم. منظور بنده در اینجا تنها یک مطلب کلی است که به خوبی از تمام این گونه روایات قابل برداشت است و آن، «مهربانی با حیوانات» است. این مخلوقات زبان بسته، عموما در خدمت انسان اند و ما اگر برای آنها سودی نداشته باشیم، دسته کم نباید کمترین آزاری به آنها برسانیم. بارها در صفحات مجازی اینترنت شاهد حیوان آزاری و کلیپ های آزار و اذیت حیوانات هستیم و این انحراف، علاوه بر اینکه با هیچ دین و آیین مقدسی همخوانی ندارد، بیراهه ای است که هیچ تفکر سالمی آن را بر نمی تابد!
پی نوشت
----------------------------
[1]سنن النبى صلى الله علیه و آله ، اثر علامه طباطبایی (با ترجمه محمد هادی فقهی)، ج1، ص: 137 ح 140
[2]همان، ح 141
[3]همان، ص: 138 ح 143
[4]همان، ص 98، ح1 ؛ مرحوم ملامحسن فیض كاشانی در توضیح كبوتر راعبی چنین گفته است: «الحمام الراعبی كأنه الذی فی رجلیه ریش» یعنی كبوتر راعبی گویا كبوتری است كه در پاهای او پَر وجود دارد. (الوافی، ج20، ص856)
[5]همان، ح2
[6]مكارم الأخلاق، ص 129
[7]همان، ص 130
[8]همان، ص 131
[9]بحار الأنوار، ج73، ص: 163