رهروان ولایت ـ با سلام، بنده خانمی هستم که متاسفانه مادر شوهر بنده، بسیار در زندگی ما دخالت می‌کند. بطوریکه با دخالت‌هایش باعث تنش میان من و همسرم شده است. لطفا راهنمایی کنید که چگونه در برابر دخالت‌های او رفتار کنم، تا کمترین آسیب متوجه زندگی مشترکمان شود؟
پاسخ سوال:
با سلام، ابتدا از اینکه ما را به عنوان راهنمای خود انتخاب کرده‌اید، تشکر می‌کنم.
آنچه که مسلم است، پدر و مادر بيش از راهنمايی‌های لازم و خيرخواهانه، وظيفه ديگری در برابر زندگی فرزند بالغ و رشيدشان ندارند و نبايد موجبات تيره شدن روابط زوجين را فراهم كنند.
از طرفی ما نيز به شما حق می‌دهیم كه نگران استقلال در زندگی زناشويی خود باشيد، لذا راهكارهايی كه در ادامه بدان اشاره خواهيم کرد، به هيچ وجه منافاتی با حق طبيعی و مسلّم شما ندارد، مهم این است كه مقداری صبر و حوصله به خرج دهيد تا در گذر زمان، مسأله حل شود.
امّا راهکارها:
1. هیچ‌گاه نباید شوهر خود را در برابر رفتار بعضا نادرست مادرش مقصّر بدانيد؛ زیرا تغيير رفتار انسان‌ها به راحتی امكان پذير نيست و از طرفی در شكل گيری شخصيت هر كسی، عوامل مختلفی نقش دارد كه بايد برای تغيير رفتار هر انسان، آن عوامل را تغيير داد و يا كنترل كرد.
همانطور كه خودتان هم تجربه کرده‌اید، اين امر، كار راحتی نيست؛ لذا برخلاف برخی از همسران جوان كه شوهر خود را مسئول رفتارهای اطرافیان قلمداد می‌کنند، منطقی بوده و روی اين مسأله فکر کنید كه همسر شما چقدر توانايی و اختيار دارد كه رفتار اطرافیانش از جمله مادرش را تغيير دهد؟
لذا به جای اینکه ذهن خود را درگیر دخالت‌های مادرشوهرتان کنید، تلاش خود را معطوف این مسأله کنید که چگونه می‌توانید رابطه خود با همسرتان را بهتر کنید، به طوریکه هر دو از زندگی زناشویی لذت ببرید و تنشی در زندگی زناشویی شما بوجود نیاید.
2. اطرافیان همسرتان، از جمله مادرشان را آنگونه که هستند بپذیرید و در حد وسع و با در نظر گرفتن نکات اخلاقی و دینی به آن‌ها احترام کامل بگذارید و از خطاها و اشتباهات آن‌ها چشم پوشی كنيد. آيا آرامش در زندگی و عشق و علاقه به همسر نمی‌ارزد كه كمی صبوری كرده و رفتار نامناسب مادرشوهر را تحمل كنيد؟
3. اگر می‌بينيد مادر شوهرتان زیادی به شما توجه می‌کند، این به معنای بدجنسی او نیست و چه بسا مربوط به کنجکاوی‌های زنانه و یا به خاطر دل نگرانی‌های مادرانه است. لذا زیادی نگران اين موضوع نباشيد؛ زيرا چنين مسأله‌ای مقطعی است و با گذر زمان حل خواهد شد؛ زيرا گاهی همه اين كارها به خاطر دلتنگی است و يك رفت و آمد ساده می‌تواند اين دلتنگی‌ها را كاهش دهد.
4. به این نکته توجّه داشته باشید که وجود مادرشوهرتان در زندگی می‌تواند یک فرصت مناسبی برای بهبود روابط میان شما و همسرتان شود.(مطمئنا هر چقدر رابطه شما با مادرشوهرتان توأم با احترام باشد و همچون مادر خود به ایشان احترام بگذارید، می‌تواند زمینه ساز یک رابطه محترمانه و رضایت بخش میان شما و همسرتان شود.) پس با دوری از هر گونه تنش با خانواده شوهرتان، سعی کنید رابطه احترام آمیز خود را با آن‌ها حفظ کرده و چه بسا گسترش دهید. البته باید به اندازه‌ای باشد که مورد سوءاستفاده نیز قرار نگیرید.
5. مطمئنا دخالت اطرافيان به ويژه مادرشوهر در زندگی، گاه جنبه تخريبی و گاه جنبه دلسوزی دارد. اصل كلّی اين است كه اگر دخالت‌ها جنبه تخريبی دارد، لازم است به صورت شايسته‌ای از آن‌ها جلوگيری کرد، امّا اگر دخالت والدين از روی دلسوزی باشد و جنبه مثبتی هم داشته باشد، در اين صورت سؤال اين است كه چرا بايد خود را از افكار، نظريات و تجارب ديگران محروم كنيم؟ عقل سليم حكم می‌كند كه از فكر و تجارب ديگران كه در اختيار ما قرار گرفته، به نحو شايسته برای ارتقای سطح تجارب خود در زندگی استفاده كنيم.
6. همواره از منظر شرع و دین، احترام به والدين (چه والدين زن و چه والدین شوهر) واجب و ضروری است و هيچ فرزندی حق ندارد به والدينش بی احترامی كند؛ «وَلاَ تَقُل لَهُمَا أُفٍ»، بلكه بايد دائما احترام آن‌ها را در نظر داشت ولو اينكه گاهی اوقات ممكن است اشتباهی هم از آن‌ها سر بزند.
7. معمولا پدر و مادر، دلسوز فرزندان خود هستند و بسیار كم پيدا می‌شود كه پدر و مادری قصد بدی نسبت به زندگی فرزندان خود داشته باشند؛ البته ممكن است گاهی اوقات اشتباهی هم مرتكب شوند، امّا بعيد است كه بخواهند از روی عمد و با قصد تخريب يا ضرر زدن به زندگی فرزندان خود به اين كار اقدام نمايند. عمدتاً بدين گونه است كه والدين در صورتی كه احساس كنند مشكلی زندگی فرزندان آن‌ها را تهديد می‌كند، آن‌ها نيز نگران می‌شوند.
8. همواره خود و همسرتان سعی كنيد در مقابل مسائلی كه در زندگی برايتان به وجود می‌آيد جبهه مشتركی داشته باشيد، تا در مواقع لزوم كه بر اثر دخالت والدين يا اطرافيان، مسائلی در زندگی شما به وجود آمد، از يكديگر حمايت كرده، توانايی روحی خود و همسرتان را برای تحمّل مشكلات زندگی بالا برده و با دلگرمی بيشتری به زندگی ادامه دهيد.
9. در صورت بروز هر نوع ناراحتی كه ممكن است برای هر يك از زن و شوهر، بر اثر دخالت والدين هر يك از آن‌ها به وجود آيد، شايسته است با همديگر همدردی نموده و خود را از جهت روحی و روانی سبك نماييد.
10. تا جایی که امکان دارد، در نزدیکی محل زندگی خويشاوندان درجه يك خود كه در زندگی‌تان دخالت می‌كنند، زندگی نكنيد.
11. یکی از بهترین راهکارها در چنین مواردی، این است که همسران با همدیگر گفتگو کنند و مسائل زندگی خود را مورد بررسی قرار دهند و موشکافانه بنگرند كه در كجای زندگی خود، روزنه‌ای باز بوده يا اينكه در كجای روابط زن و شوهری خود مشكلی دارند كه ديگران می‌خواهند وارد زندگی خصوصی آن‌ها شده و دخالت نمايند. به عبارت ديگر، زن و شوهر بايد آن قدر با هم صميمی باشند و آن قدر به همديگر اعتماد داشته باشند كه حاضر نشوند سفره دلشان را نزد هر كسی باز كنند. بيشتر دخالت‌های اطرافيان به دليل ضعف ارتباط زن و شوهر و يا بخاطر اين است كه زوجين حرف خودشان را نسنجيده پيش ديگران(والدين يا ...) بازگو كرده و در واقع خودشان بدان‌ها چراغ سبز نشان داده‌اند كه ديگران به خود اجازه داده‌اند وارد زندگی آن‌ها شده و دخالت كنند.
اینکه در برخی موارد اطرافیان به خود اجازه می‌دهند که در امور خانوادگی شما دخالت کنند، به این دلیل است که شما تابلوی «ورود ممنوع» به حریم خصوصی خود را برای آن‌ها نصب نکرده‌اید.
هنگامیکه مشکلاتتان را با یک روان شناس یا مشاور در میان می گذارید، در واقع از او راهکارهای مداخله‌ای میخواهید. وقتی با یک متخصص روانشناس به گفت وگو می‌نشینید، از آخرین یافته‌های علمی و تخصصی بهره‌مند می‌شوید، ولی هنگامی که مشکلات خود را با خانواده‌های اصلی مطرح می‌کنید، راه را برای دخالت در حریم خصوصی خود باز می‌کنید.