دحوالارض، فضائل و اعمال

شب 25  ذی‌العقده شبی بسیار مهمی در منابع شیعی می‌باشد. یعنی در روز 25 ذی‌العقده خداوند عالم زمین را از زیر آب بیرون آورده است. و معروف شده است به شب «دحوالارض» به معنای پهن شدن زمین، یا به عبارتی به معنای بیرون آمدن زمین از زیر آب، به عبارت دیگر روز تولد زمین است، در منابع دینی وارد شده است اولین جایی از این کره خاکی که سر از زیر آب برآورده خانه کعبه بوده است.[1]

درعرف دنیای امروز در روزهای تولد و روزهای نو، و زندگی‌های نو، مانند روزهای دامادی و عروسی، که سرآغاز اولین روزهای زندگی است، بشر برای خوشحالی این روزها، کف و دف، و رقص و ساز وآواز سر می‌دهد و اولین روزهای زندگی خود را با این اعمال شروع می‌کند، اما خداوند عالم برای روزهای نو همانند روز و شب دحوالارض آن را مقدس دانسته و شروع آن را، همراه با عبادت و ذکر و نیایش و راز و نیاز و همراه با تسبیح و تقدیس نام خود آغاز کرده است.  این است فرق زندگی الهی با زندگی انسان‌های غیر الهی.

در منابع دینی وارد شده است که در این شب قیام به عبادت، اجر و ثواب بسیار فراوانی دارد. «حسن وشاء» از حضرت رضا(علیه‌السلام) نقل کرده است که امام رضا(علیه‌السلام) فرمود: در شب دحوالارض حضرت ابراهیم(علیه‌السلام) و حضرت عیسی(علیه‌السلام) متولد شدند در این روز حضرت آدم(علیه‌السلام) به زمین هبوط کرد و زمین از زیر کعبه پهن شد، پس هر که روزش را روزه بدارد، چنان است که شصت ماه روزه داشته است[2] و در روایتی دیگر وارد شده است که قیام قائم ما(عج) دراین روز خواهد بود.[3]

روز دحوالارض یکی از چهار روزیست که در تمام سال به فضیلت روزه ممتاز است. در روایتی دیگر آمده است که روزه روز دحوالارض یعنی 25 ذی القعده، همانند روزه هفتاد سال است و در روایتی دیگر آمده است که کفاره هفتاد سال است. و در روایتی دیگر آمده است کسی که در شب و روز این روز را به عبادت بپردازد گویی عبادت صد سال را انجام داده است.[4]
پس بکوشیم که در این ایام پر برکت که بنده گان خالص الهی به وی تقرب می‌جویند ما از غافلین نباشیم.

اعمال شب و روز دحوالارض:
1. روزه داشتن که ثواب 70 سال عبادت را دارد.
2. احیا و شب زنده‌داری شب دحوالارض که برابر با یک سال عبادت است.
3. ذکر و دعا.
4. انجام غسل به نیت روزِ دحوالارض
5. خواندن دو رکعت نماز، نزدیک ظهر به این کیفیت: در هر رکعت بعد از حمد پنج مرتبه سوره الشّمس بخواند و آن‌گاه بعد از سلام نماز بگوید: «لا حَوْلَ و لا قوَّهَ اِلّا بِالله العلی العظیم» و سپس این دعا را بخواند: «یا مُقیلَ الْعَثَراتِ اَقِلْنی عَثْرَتی یا مُجیبَ الدَّعَواتِ اَجِبْ دَعْوَتی یا سامِعَ الْاَصْواتِ اِسْمَعْ صَوْتی وَ ارْحَمْنی و تَجاوَزْ عَنْ سَیئاتی وَ ما عِنْدی یا ذَالْجَلالِ وَ الْاِکْرام».
6. زیارت حضرت رضا(علیه‌السلام) در این روز را از بهترین اعمال مستحب و از سنت‌های مؤکد شمرده‌اند.[5]

....................................................................
پی‌نوشت
[1].  مفاتیح الجنان، اعمال شب و روز دحوالارض، ص 398
[2] .محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج 97، ص 122.؛میرزا جواد ملکی تبریزی، مراقبات، ج 2، ص 186.
[3].  مفاتیح الجنان، اعمال دحوالارض، ص 398
[4].  همان.
[5].  همان.