گناهاني كه پرده را کنار می زند
حضرت زين العابدين علیه السلام در ادامه حديث نقل شده، ميفرمايد: «وَ الذُّنُوبُ الَّتِي تَهْتِكُ الْعِصَم؛1 گناهاني كه پردهها را ميدرد، [عبارت است از]»:
1. شرابخواري
«شُرْبُ الْخَمْرِ؛ نوشيدن شراب [يكي از گناهاني است كه پردهها را ميدرد.]»
قرآن كريم دربارة زيان شرابخواري ميفرمايد: «يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَ الْمَيْسِرِ قُلْ فيهِما إِثْمٌ كَبيرٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ إِثْمُهُما أَكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما»؛2 «درباره شراب و قمار از تو سؤال ميكنند، بگو: در آنها گناه بزرگي است و منافعي [از نظر مادي] براي مردم در بردارند، [ولي] گناه آنها از نفع آنها بيش تر است.»
اين آيه نشان ميدهد كه شراب و شرابخواري هم منافعي دارد و هم زيانهاي زيادي دارد كه علوم و تجربه بشري نيز امروزه به بعضي از آنها دست يافتهاند كه به نمونههايي اشاره ميشود:
يكم. كوتاهي عمر و زيان جسمي
يكي از اثرهاي زيانبار شرابخواري، كوتاهي عمر است. آمارها نشان ميدهد كه حدّ متوسط عمر معتادان به الكل در حدود 35 الي 50 سال است و تجربيات كمپاني هاي بيمه عمر نيز نشان ميدهد كه عمر معتادان به الكل نسبت به ديگران 25 الي 30 درصد كمتر است.3
دوم تأثیر در نسل و اولاد
اگر هنگام توليد مثل و انعقاد نطفه، نطفه مرد مسموم باشد، تمام سلولهاي بدن او مسموم بوده و از اين نطفه مسموم و عليل، جنين ناقص و عليل به وجود ميآيد كه اين مسموميت بيش تر از ناحيه شرابخواري و اعتياد به وجود ميآيد؛ پس در هنگام مسموميّت، خصوصاً مستي، بايد از توليد مثل و جماع با زن خودداري كرد.7
آمارهاي گرفته شده از اوّل سال مسيحي اين امر را تأييد ميكند «به طور كلّي هشتاد درصد اشخاص ناقص الخلقۀ و معلول، محصول شب اوّل ژانويه ميباشد؛ زيرا در اين شب، مسيحيان عيد بزرگي دارند، به عيش و نوش پرداخته، بیش از حد متعارف، مشروبخواري و عياشي ميكنند، به حدّي كه مريض ميشوند.»8
سوّم. در اخلاق
در شخص الكلي عاطفه خانوادگي و محبت نسبت به فرزندان و همسر ضعيف ميشود، به گونهاي كه مكرر ديده شده كه پدراني فرزندان و يا همسر خود را با دست خود كشتهاند.10 شرابخواري مفاسد اخلاقي ديگري را نيز همچون روابط خلاف عفت، چاقوكشي و اربدهكشي در پي دارد.
چهارم. زيانهاي اجتماعي
در شهر «نيون» از کشور سوئیس در بخش جرائم اين آمار به دست آمده است:
50 درصد از مرتكبين قتلهاي عمومي؛ 8/77 درصد از ضرب و جرحها؛ 5/88 درصد از سرقتها؛ 8/88 درصد از جرائم جنسي مربوط به الکلیستها ميباشد. اين آمار نشان ميدهد كه اكثريت قاطع جنايات و جرائم بزرگ در حال مستي روي ميدهد.11
سازمان بهداشت جهاني اعلام كرد: هر سال بيش از 55 هزار نوجوان و جوان شهروند كشورهاي عضو اتحاديه اروپا، بر اثر مصرف نوشيدنيهاي الكلي يا حوادث و پيامدهاي آن جان خود را از دست ميدهند.12
پنجم. زيانهاي اقتصادي شراب
يكي از روانپزشكان معروف ميگويد: متأسفانه حكومتها حساب منافع و عايدات مالياتي شراب را ميكنند ولي حساب بودجههاي هنگفت ديگري كه صرف ترميم مفاسد شراب ميشود را نكردهاند؛ اگر دولتها هزینه هایی که در راستای برخی امور همچون: ازدياد بيماريهاي روحي در اجتماع و خسارتهاي جامعه، اتلاف وقتهاي گرانبها، تصادفات رانندگي در اثر مستي و فساد نسلهاي پاك، تنبلي و بيقيدي و بيكاري، عقبماندن فرهنگ و در پی آن بروز زحمات و گرفتاريهاي جدید، ساخت پرورشگاهها و بیمارستانها جهت سرپرستي اولاد الكلي ها، تشكيلات دادگستري براي رسیدگی به جنايات آنها و زندانها براي مجرمين از الكلي ها، و ديگر خسارتهاي ناشي از ميگساري را جمع كنند، خواهند دانست درآمدي كه به عنوان عوارض و ماليات شراب عايد ميگردد، در برابر خسارتهای مذکور بسیار ناچیز است؛ به علاوه نتايج اسفانگيز صرف مشروبات الكلي را تنها با دلار و پول نميتوان سنجيد؛ زيرا مرگ عزيزان، فروپاشی کانون خانوادهها، آرزوهاي بر بادرفته و فقدان مغزهاي متفكر انساني به هيچ وجه با پول قابل جبران نیست.
پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله ميفرمايد: «الْخَمْرُ أُمُّ الْخَبَائِثِ»15 و در جاي ديگر ميفرمايند: «اَلْخَمْرُ اُمُّ الْفَوَاحِشِ وَاَكْبَرُ الْكَبَائِرِ مَنْ شَرِبَهَا وَقَعَ عَلَي اُمِّهِ وَخَالَتِهِ وَعَمَّتِهِ؛16 شراب [و شراب خواري]، در زشتيها و بزرگترين [گناه] كبيره است. كسي آن را بنوشد [مانند کسی است که] با مادر و خاله و عمهاش همبستر شده است.»
رسوايي دنيا و آخرت بر اثر شرابخواري
فضيل بن عياذ [معروف كه بعدها از عرفاي بنام قرن دوم شد] شاگردي در [مكتب عرفاني] داشت كه لحظه مرگ او فرا رسيد. فضيل بر بالين سر او نشست و شروع كرد به خواندن يس. شاگرد در همان حال گفت: «اي استاد! يس نخوان» استاد ساكت شد. آنگاه به او تلقين نمود كه بگويد: لا اله الّا الله، شاگرد [بيمار] گفت: «من نميگويم، ـ نعوذ بالله ـ من از اين كلمه بيزارم.» و با همان حال از دنيا رفت. ـ پناه ميبريم به خدا ـ پس فضيل به منزل او رفت و از آنجا خارج نشد تا او را در خواب ديد كه به سمت جهنم كشيده ميشود. فضيل [در عالم خواب] به او گفت: «به خاطر چه كاري خداوند معرفت [توحيد] را از تو گرفت؟ در حالي كه تو داناترين شاگرد من بودي؟» پس گفت: به خاطر سه چيز: اوّل، سخنچيني؛ به راستي به دوستانم چيزي خلاف آنچه با تو در ميان ميگذاشتم، ميگفتم. دوّم، حسودي؛ به همدوره ای هايم حسودي ميكردم.
سوّم، بيماري داشتم كه نزد پزشك رفتم و از درمان آن پرسيدم. گفت: «هر سال يك قدح شراب مينوشي وگرنه اين درد در وجودت خواهد ماند» و من هم شراب مينوشيدم [كه به اين روز افتادم.]»19
2. قماربازي
«واللعب بالقمار؛ بازي نمودن [با آلات] قمار [از ديگر گناهاني است كه پردهها را ميدرد.]»
قمار در واقع قرباني كردن مال و شرف است، براي به دست آوردن مال غير، از طريق خدعه و تزوير و احياناً به عنوان تفريح و سرانجام نرسيدن به هيچ كدام. لذا عواقب شوم و خانمانبراندازي را در پي دارد كه به برخي از آنها اشاره ميشود.
يكم. عامل هيجان دوّم. جنايات کاری
قمار نيز همچون شراب، گناهزا ميباشد، و جنايات ديگر را در پي دارد. آمار جهاني نشان ميدهد كه 30% جنايات با قمار رابطه مستقيم دارد، و به صورت غيرمستقيم نيز عامل 70% از جنايات ديگر به شمار ميرود .
سوّم. زيانهاي اقتصادي
3. مزاح هاي بيهوده. «وَ تَعَاطِي مَا يُضْحِكُ النَّاسَ مِنَ اللَّغْوِ وَ الْمِزَاح؛25 خنداندن مردم با سخنان لغو و بيهوده و مزاح [باطل و ناروا] يكي ديگر از گناهاني است كه پردهها را ميدرد.»
4. گفتن عيب ديگران
از ديگر گناهاني كه پردهها را ميدرد و انسان را بيآبرو ميكند، گفتن عيب ديگران است. حضرت سجاد علیه السلام فرمود: «وَذِكْرُ عَيُوبِ النَّاسِ؛39 به زبان آوردن عيوب ديگران [پردهها را ميدرد].»
گفتن عيب ديگران كه همان غيبت است و از گناهان كبيره ميباشد، زيانها و ضررهاي زيادي دارد كه متوجه خود عيبگو و غيبتكننده ميشود. يكي از اين زيانها، رسوا شدن انسان و بيآبرو شدن است و رازش هم اين است كه او آبروي ديگران را برده است؛ آبرويي كه قابل خريدن و اعاده و دوباره به دست آوردن نيست.
5. همنشيني با اهل شك و دو دلان
«وَمُجَالِسَةُ اَهْلِ الرِّيْب؛ همنشيني با اهل شك و ترديد [و انسانهاي بدعقيده و يا سستعقيده].»
همنشيني با اهل شك و ترديد نيز پرده عصمت را ميدرد و انسان را به رنگ اهل الريب در ميآورد.
ميرود از سينهها در سينهها
از ره پنهان صلاح و كينهها
صحبت صالح تو را صالح كند
صحبت طالح تو را طالح كند
پی نوشت:
1) وسائل الشيعه، حرّ عاملي، ج11، ص519، ح 8.
2) بقره/ 219.
3) ر. ك: تفسير نمونه، مکارم شیرازی و همکاران، ج 2، ص74.
4) دكتر براي همه، اسماعيل اژدري، ص46 ـ 47.
5) همان.
6) آمارها پرده برميدارند، اصغر جدایی، ص220.
7) اعجاز خوراكيها، غياث الدين جزايري، ص215.
8) همان، ص214.
9) تفسير نمونه، مکارم شیرازی و همکاران، ج2، ص75.
10) همان.
11) همان، ص75.
12) افق حوزه، ش 33، 31/6/82، ص6.
منبع:سایت ذی طوی نوشته سید جوادحسینی