چکیده: یکی از مهم‌ترین مشکلات منصور هادی برای تشکیل دولت موقت در شهر جنوبی عدن این است که وی در این شهر از مشروعیت و مقبولیت کافی برخوردار نیست. برخی از گروه‌های سیاسی جنوب یمن آشکارا به مشروعیت نداشتن منصور هادی در این منطقه اشاره کردند.
یکی از مهم‌ترین اهداف عربستان سعودی پس از حمله به یمن، جدا کردن مناطق جنوبی این کشور از مناطق شمالی آن بود. عدن که تا پیش از اتحاد یمن شمالی و جنوبی در سال 1990 پایتخت یمن جنوبی بود، به عنوان هدف اصلی عربستان جهت جدا کردن بخش‌های شمالی و جنوبی یمن و هم‌چنین برای تشکیل دولت مستعفی منصور هادی مد نظر قرار گرفت.
در همین راستا «خالد بحاح» نخست‌وزیر مستعفی و فراری یمن در چندین نوبت وارد این شهر جنوبی شد، اما هر بار به دلایلی از جمله ناامنی فرار کرد. در سپتامبر 2015 ابتدا خالد بحاح و سپس عبد ربه منصور هادی، رئیس‌جمهور مستعفی یمن پس از شش ماه به عدن بازگشت و در یک اقدام تبلیغاتی با هفت وزیر در شهر عدن جلسه کابینه خود را نیز تشکیل داد تا نشان دهد هم‌چنان دولت مشروع یمن است. بااین‌حال، این اقدام عربستان و منصور هادی صرفاً یک اقدام تبلیغاتی بوده و آنان برای ادامه فعالیت خود در شهر عدن با مشکلات مهمی مواجه است که مهم‌ترین این مشکلات چالش‌های سیاسی فرا روی آنان است.
عدم مقبولیت و مشروعیت منصور هادی در جنوب یمن
یکی از مهم‌ترین مشکلات منصور هادی برای تشکیل دولت موقت در شهر جنوبی عدن این است که وی در این شهر از مشروعیت و مقبولیت کافی برخوردار نیست. برخی از گروه‌های سیاسی جنوب یمن آشکارا به مشروعیت نداشتن منصور هادی در این منطقه اشاره کردند. «عبدالحمید شکری» رئیس شورای ملی آزادسازی جنوب یمن از جمله شخصیت‌هایی است که هم از جانب خود و هم از جانب شورای ملی آزادسازی جنوب گفت: «ما دولت منصور هادی را دولتی نامشروع می‌دانیم و خواستار بر پایی روز «خشم مسلحانه» علیه آن هستیم». شکری هم‌چنین در واکنش به ورود نخست‌وزیر دولت فراری یمن به شهر عدن گفته بود: «ورود خالد بحاح به عدن با هدف تحریک مردم جنوب یمن صورت گرفت و بدون شک این اقدام موجب تشدید درگیری‌ها در عدن خواهد شد».
تکثر گروه‌های متعارض در جنوب یمن
یکی دیگر از مشکلاتی که منصور هادی برای تشکیل دولت موقت در شهر جنوبی عدن با آن مواجه است، مربوط به تکثر گروه‌های متعارض در جنوب یمن است. به طور کلی، در جنوب یمن چهار گروه اصلی وجود دارند که هر یک به دنبال کنترل بر بخش‌هایی از جنوب هستند که این چهار گروه عبارت‌اند از:
اول: جنبش حراک که بیشترین قدرت را در جنوب یمن در اختیار دارد.
دوم: گروه القاعده.
سوم: افراد تندرو وابسته به داعش، اخوان المسلمین و حزب‌الاصلاح.
چهارم: طرف‌داران منصور هادی.
اگر چه دو گروه سوم و چهارم در دو مورد یعنی حمایت مالی از سوی عربستان و مخالفت با انصار الله اشتراک دارند، اما برای تسلط و حکم‌رانی بر جنوب دچار اختلاف نظر هستند. جنبش جنوب یمن موسوم به «جنبش حراک» بر خلاف جنبش «انصار الله» در شمال یمن، از یک دیدگاه واحدی پیروی نمی‌کند؛ بلکه از گروه‌های مختلف و نیز دیدگاه‌های متفاوتی تشکیل شده است. در یک نگاه کلی، می‌توان جنبش جنوب یا حراک جنوبی را به سه دسته کلی جدایی‌طلبان، فدرالیست‌ها و طرف‌داران حکومت مرکزی تقسیم کرد. وجه مشترک در تقسیم‌بندی جنبش جنوب این است که مخالف تشکیل دولت منصور هادی در این منطقه هستند. جدایی‌طلبان که خواستار جدایی از یمن شمالی و تشکیل یمن جنوبی مانند وضعیت قبل از سال 1990 هستند، فدرالیست‌ها از فدرالی شدن نظام سیاسی یمن و تشکیل منطقه فدرالی در جنوب حمایت می‌کنند و طرف‌داران حکومت مرکزی نیز هم‌سو با جنبش انصار الله حرکت کرده و ضمن مخالفت با جنگ عربستان علیه یمن، با تشکیل دولت موقت منصور هادی در جنوب یمن مخالف هستند.
موضوع دیگری که به عنوان یک مشکل برای تشکیل دولت موقت منصور هادی در جنوب یمن مطرح است، این است که عربستان سعودی با وجود تمرکز زیادی که بر منطقه جنوب یمن داشته است، نه تنها نتوانسته در این منطقه حامیان قویی برای دولت موقت منصور هادی تشکیل دهد، حتی گروه‌هایی نظیر جنبش جنوب، عربستان را به عنوان متجاوز می‌شناسند. اکنون اقدام جدیدی که آل سعود در جنوب یمن پی‌گیری می‌کند، تشکیل «ارتش جنوب» است. آل سعود با این طرح درصدد است از شمار نیروهای نظامی عربستانی و اماراتی در جنوب یمن بکاهد و به جای این نیروها از تروریست‌هایی که در سوریه حضور دارند و یا از نیروهای سودانی بهره گیرد. تردیدی نیست که نیروهای «وارداتی» که عمدتاً نیروهای نظامی نیستند و تجربه نظامی‌گری ندارند، در حضور گروه‌های تروریستی نظیر القاعده و داعش، توانایی لازم برای کمک به منصور هادی برای ایجاد امنیت و آرامش و پیش‌بردن امور دولت موقت را ندارند.
اختلافات عربستان سعودی و امارات
یکی دیگر از مشکلات سیاسی که منصور هادی برای تشکیل دولت موقت در جنوب یمن با آن مواجه است، این است که شواهدی دال بر اختلاف نظر میان امارات و عربستان بروز کرده است. این اختلاف نظر پس از کشته شدن ده‌ها نیروی نظامی اماراتی در سپتامبر بروز کرد. روزنامه القدس العربی اخیراً با انتشار گزارشی در این خصوص نوشته است: «امارات، خواهان موفقیت عربستان در یمن نیست و این به رقابت آن‌ها در مورد رهبری اهل سنت در جهان عرب بازمی‌گردد».[3]
اما موضوع مهم این است که اختلاف میان عربستان و امارات سبب بروز اختلاف‌هایی میان خالد بحاح که به امارات بیش از عربستان نزدیک است و منصور هادی که آشکارا تحت حمایت آل سعود قرار دارد، شده است. در همین راستا، خالد بحاح در حاشیه سفر خود به عدن با نماینده امارات در این شهر نیز دیدار کرد و در عین حال، خالد بحاح در هنگام ورود منصور هادی به عدن به استقبال وی نرفت.
------------------------------------------------
منبع: اندیش‌کده تبیین