چکیده: استاد مطهری با پیوند علم و عمل با ایمان و اخلاق، از خود چهره‌ای تابناک ساخت. در سالگرد شهادت این اسوه اخلاق و تعهد اجمالاً نگاهی خواهیم داشت به روحیات اخلاقی و معنوی این شهید همیشه زنده.
از نظر اخلاقی همواره اندیشمندان در عرصه‌های مختلف اجتماع خصوصاً فرهنگ و دانش تأثیر گذاری غیر قابل اغماضی داشته‌اند، در این بین اندیشمندان اخلاق مدار و متعهد به مثابه مشعلی فروزان مسیر زندگی انسان‌ها را روشن ساخته و تلاش کرده‌اند تا با ارائه فکر و اندیشه‌ای نو و خلاق، بشریت تشنه حقیقت را در رسیدن به سر منزل مقصود و هدف نهایی رهنمون باشند. در رأس این اندیشمندان علما دینی هستند، که با تأسی به انبیاء الهی و امامان معصوم (علیهم‌السلام) به راستی وارث این رسالت بزرگ هستند و در راه رسیدن به هدف والای خویش تا پای جان به پیش می‌روند.
از این الگوهای فراموش نشدنی و پرفروغ شهید آیت‌الله مرتضی مطهری است که امام راحل او را به عنوان درختی پرثمر یاد کرد و فرزند عزیزش خواند. استاد مطهری با پیوند علم و عمل با ایمان و اخلاق، از خود چهره‌ای تابناک ساخت. در سالگرد شهادت این اسوه اخلاق و تعهد اجمالاً نگاهی خواهیم داشت به روحیات اخلاقی و معنوی این شهید همیشه زنده که به این ترتیب بیان می‌شود:
1- دوام طهارت ایشان؛ همسر شهید مطهری درباره خصوصیات اخلاقی و معنوی ایشان می‌گوید: «در مدت بیست و شش سالی که با ایشان زندگی می‌کردم، در تمام طول شبانه روز نیم ساعت بی وضو نبود.ایشان همواره با وضو در کلاس دانشگاه حضور می‌یافت و حضورش آن چنان معنویتی به مجلس می‌بخشید که مستمع با تمام وجود معنویت و قداست آن را درمی‌یافت. استاد در مدتی که در دانشگاه تدریس داشت به دانشجویان توصیه می‌کرد که دانشگاه به منزله مسجد است سعی کنید بدون وضو وارد دانشگاه نشوید».[1]
2- عشق و علاقه استاد مطهری به اهل بیت (علیهم‌السلام) و محبین آنان که زبان زد خاص و عام بود، چنانکه وقتی به استاد مطهری عرض می‌شود چرا شما فوق‌العاده از علامه طباطبایی تجلیل می‌کنید و تعبیر روحی فداه را در مورد ایشان دارید این همه تجلیل به خاطر چیست؟ ایشان در جواب فرمودند: «من معارف بسیار دیده‌ام اما احترام مخصوص من به ایشان به این جهت است که او عاشق و دلباخته اهل بیت (علیهم‌السلام) بود. علامه طباطبایی در ماه رمضان روزهٔ خود را با بوسه بر ضریح مقدس حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) باز می‌کرد. ابتدا پیاده به حرم مشرف می‌شدند و ضریح مقدس را می‌بوسید، سپس به خانه می‌رفت و غذا می‌خورد. این ویژگی علامه باعث شد که من به شدت شیفته ایشان شوم».[2]
3- ادب شهید مطهری در نماز؛ واژه‌هایی همچون طهارت باطنی، حضور قلب، خشوع، نشاط، آداب باطنی، مراقبت و.. در کلمات معصومین مبین آداب نماز است. شهید مطهری به نماز خویش بسیار حرمت می‌نهاد. همسرش می‌گوید: «ایشان با لباس خانه نماز نمی‌خواند. خصوصاً نماز صبح را ما که از رختخواب بیرون می‌آییم با همان لباس زیر می‌خوانیم. اما استاد به هنگام نماز صبح هم، لباس می‌پوشید. عمامه بر سر می‌گذاشت و خودشان را برای نماز آراسته می‌کردند. شاید این کار برای ایجاد آمادگی روحی بود».[3]
4- شب زنده داری و تهجد شهید مطهری؛ مناجات‌ها و شب زنده داری‌ها ی استاد حالت ویژه‌ای داشت. چنانکه در جهت استفاده از معنویت همیشه سفارش می‌نمود نخوابید که شیطان خوشحال می‌شود. رهبر انقلاب نیز می‌فرماید: «این مرد نیمه شب، تهجد با آه و ناله داشت. نماز شب می‌خواند و گریه می‌کرد. به طوری که صدای گریه و مناجات او افراد را از خواب بیدار می‌کرد».[4]
5- انس شهید مطهری با قرآن؛ استاد مطهری به تأسی از اهل بیت (علیهم‌السلام) علاقه وافری به تلاوت قرآن داشت. فرزند ایشان می‌گوید: «پدرم قرآن را با آهنگ خوش می‌خواند. هر شب بعد از نماز مغرب و عشاء یک یا چند سوره از قرآن را با صوتی خوش تلاوت می‌نمود و قبل از خواب، نیم ساعت قرآن تلاوت می‌نمود، ایشان در نامه‌ای به یکی از فرزندانش می‌نویسد حتی‌الامکان از تلاوت روزی یک حزب قرآن که فقط پنج دقیقه طول می‌کشد مضایقه نکن و ثوابش را هدیه به روح مبارک حضرت رسول اکرم بنما که موجب برکت عمر و موفقیت است انشاء الله».[5]
برای مطالعه بیشتر می‌توانید به منابع ذیل مراجعه فرمایید:
1. مطهری مظهر اندیشه‌ها، واثقی راد، محمد حسین، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، سال 64.
2. رمز موفقیت استاد مطهری، حمید نگارش، قم، نشر امام عصر، سال 77.
------------------------------------
پی نوشت:
[1]. مطهری مظهر اندیشه‌ها، واثقی راد، محمد حسین، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، سال 64، ج اول، ص 28.
[2]. پیام انقلاب، ش 123، آبان 63.
[3]. حسین، طهارت روح، واعظی نژاد، تهران، نشر ستاد اقامه نماز، سال 74، ص 38.
[4]. سجاده عشق، علیقلی، مهدی، تهران، حکمت، سال 68، ص 9.
[5]. رمز موفقیت استاد مطهری، حمید نگارش، قم، نشر امام عصر، سال 77، ص 136.