فرمان عفو عمومی پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در جریان فتح مکه، استثنائاتی داشته که حضرت آنان را مهدور الدم اعلام کرده و آنان کسانی بودند که یا مرتد از دین گشته و بر علیه دین، اقدام می‌کردند و یا آنکه با دشمنی بسیار، مشرکان را بر علیه اسلام تحریک می‌نمودند.
پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در جریان فتح مکه با اعلام «یوم‌المرحمة» «و انتم الطلقاء» گرچه فرمان عفو عمومی صادر کرده و بسیاری از مشرکانی را که در جنگ‌ها بر علیه مسلمانان شرکت جسته و مسلمانان بسیاری را کشتند مورد رأفت اسلامی قرار داد ولیکن این عفو، به صورت مطلق، همگانی نبود و تعدادی از مشرکان از عفو استثناء شده و به دستور پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) سپاه اسلام، هر کجا آنان را یافته باید از دم تیغ بگذراند حتی اگر به پرده خانه کعبه چنگ زده باشند[الغارات،ص125] پس حضرت تعدادی از مشرکان را نبخشیده و مهدور الدم اعلام نمود مانند: عبدالله بن سعدبن‌‌ابی‌سرح، عبداللهبنخطل، هباربن‌‌اسود، کعب‌‌بن‌اشرف، عکرمة‌‌بن‌ابی‌جهل، صفوان‌‌بن‌امیه، حویرث‌‌بن‌نقیذ، مقیس‌بن‌صباته، اسلم بن‌زبعری، وحشی بن‌حرب، هند بنت‌عتبه، ساره کنیز عمرو بن‌عبدالمطلب و دو کنیز عبداللهبنخطل.[الکامل،ج7،ص295-296] اینان کسانی بودند که مرتباً افکار عمومی را علیه حکومت اسلامی تحریک کرده و موجب بروز فتنه در جامعه‌ی اسلامی شدند. بنابراین گاهی، آن‌قدر جرم مجرم بزرگ است که امکان عفو و بخشش او وجود ندارد. نظام اسلامی انقلاب نیز در دهه شصت، تعداد بسیار زیادی از منافقین را مورد عفو قرار داد و تنها کسانی که جرمشان بسیار بزرگ و گسترده بوده بر اساس مرّ احکام اسلامی، به اعدام محکوم نمود.
__________________________________________
الغارات، ابراهیم بن محمد ثقفی(۲۳۸ق)، قم، دارالکتاب، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
الکامل فی التاریخ، ابن اثیر عزالدین علی بن ابی الکرم، ترجمه: ابو القاسم حالت و عباس خلیلی، تهران، مؤسسه مطبوعاتی علمی، ۱۳۷۱ش.