جهان بيني اسلامي در موضوع زن و حجاب
مساله حجاب، از سوي رسانههاي غربي با بازنمايي نامناسب روبرو شده است، (به عنوان نماد تضييع حقوق زنان و...) امّا جهان بيني اسلامي، چيز ديگري است كه به اختصار به آن اشاره ميشود: از نگاه اسلام، زن با پوشش شرعي خود خانواده را استوار و پابرجا ميسازد و هرگز افراد را تحريك نكرده، هوسها را بر نميانگيزد.
قرآن كريم در اين زمينه ميفرمايد: «يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِن جَلَابِيبِهِنَّ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَن يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ ۗ وَكَانَ اللَّـهُ غَفُورًا رَّحِيمًا؛ اى پيامبر، به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو: «پوششهاى خود را بر خود فروتر گيرند. اين براى آنكه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگيرند [به احتياط] نزديكتر است، و خدا آمرزنده مهربان است» [1] در حقيقت، حجاب اسلامي، از سوي خداوند به عنوان نمادي معرفي ميشود براي شناخته شدن زنان مسلمان، تا از آزار و اذيّت ديگران در امان باشند.
بنابراين، زن، با پذيرش حجاب اسلامي، بزرگترين و ارزندهترين خدمترساني را به خانواده، جوانها و بالاخره جامعه دارد؛ زيرا اخلاق، پاكي و فضيلت را رونق ميبخشد.
زناني كه جسم خود را پربهاتر از آن ميدانند كه اجازه دهند هر چشمي از آن تلذّذ گيرد، و هر هوسي بدان گرايش يابد، بر مسند والاي فضيلت نشستهاند. از نگاه اسلام كار اين گونه زنان، پيامبرگونه است؛ زيرا بعثت پيامبران، به منظور تكميل وتتميم اخلاق است كه در ساية حجاب زنان محقق خواهد شد.
در جهان بيني اسلامي؛ انسان، تنها جسم و تن نيست؛ بلكه جنبهاي ديگر به نام روح دارد كه از جنبة جسمي او برتر است. در مكتبي كه بر اين جهانبيني استوار باشد، ديدگاهها درباره نقش زن، با ديدگاههاي مادّي به او، بسيار متفاوت است. زن در اين مكتب الهي، مربّي جامعه است و مرد از دامان او به معراج ميرود.
زن به سبب نقش مهم و بزرگ تربيتياش، زيربناي فضيلتهاي انساني در جهان است. او به بركت آموزههاي انسانساز اسلام، ارزش حقيقي خويش را به خوبي دريافته است و ميخواهد انسانيّت، ملاك ارزيابي شخصيتش قرار گيرد، نه ظواهر جسماني و زنانگي. از اين رو، اندام و زينتهاي خود را در پردة حجاب محفوظ ميدارد تا بتواند با حفظ ارزش حقيقي خويش و به اعتبار انسانيّت و كرامت والاي يك زن، در جامعه فعّاليّت كند.
ديدگاه اسلامي دربارة زن را ميتوان ديدگاهي مترقّي و در عين حال متعادل دانست. اسلام، زن را همچون مرد انسان ميداند كه سه ويژگي مهم انساني؛ يعني «اختيار»، »مسئوليت پذيري» و «توانِ ارتقاء و كمال» را دارا بوده، همانند مرد از امكانات رشد و كاميابي برخوردار است.
خداي متعال ميفرمايد: «آن روز مردان و زنان مؤمن را ميبيني كه نورشان پيشاپيش و به جانب راستشان روان است. (به آنان ميگويند:) امروز شما را مژده باد به باغهايي كه از زير (درختان) آنها نهرها روان است». [2] يعني در پيمودن راه سعادت و كمال، بين زن و مرد هيچ تفاوتي وجود ندارد.
واقعيّت خارجي جوامع اسلامي در خصوص زن و حجاب او
واقعيّت خارجي جوامع اسلامي نيز مؤيّد اين انديشة اعتقادي است. زن مسلمان در مجموعهاي از روابط خانوادگي، اجتماعي و سياسي قرار گرفته كه ماية عزّت، سرافرازي و شرافت او است. اين مسئله به خوبي در جنبههاي مختلفِ حضور او در جامعه قابل مشاهده است. در بحث اشتغال، يك زن مسلمان با توجّه به توانايي و حفظ حجاب خود ميتواند در جامعه حضور فعّال داشته باشد، (البته با هويّت انساني، نه زنانه و جنسي) لذا نقش سالمتر و در نتيجه قويتري را ميتواند ايفا كند.
او حق انتخاب و رأي دارد و از اين جهت هيچ تفاوتي با مردان ندارد. او پا به پاي مردان در فعاليتهاي اجتماعي و سياسي شركت ميكند و رأي و نظر خود را بيان ميدارد و چون در نقش همسري و مادري مملوّ از عواطف است، محور عاطفي خانواده قرار ميگيرد.
بنابراين آنچه از حجاب اسلامي در رسانههاي غربي بازنمايي ميشود، در راستاي سياستهاي اسلام ستيزانه و معاند با حق و حقيقت است و جهان بيني اسلام و همچنين واقعيّت عيني جوامع اسلامي به نحو ديگري است. در اسلام، جايگاه زن با توجّه به نقش مهم تربيتي و خصوصيات روحي و جسمي او تعريف شده است، در اين شريعت مباركه، نقش مادري، همسري، امر تعليم و تربيت، فراگيري علوم و... در خصوص زنان به خوبي تبيين شده و اهمّيّت و ارزش آن غير قابل انكار است.
منابع:
1. سوره احزاب، آيه 59.
2. سوره حديد، آيه 12.
نظرات
شما حجاب را از منظر اسلامی بررسی و اثبات کرده اید . در کنار این مطلب و به عنوان پیش نیازبحث این موضوع را باید در جوامع بشری قبل از اسلام بررسی کرد تا ببینید اساسا این موضوع آیا سابقه ای ر زمان قبل از اسلام داشت و اگر داشت به چه کیفیتی بود؟!
سلام آقا يوسف
همونطور كه فرموديد، من حجاب را از منظر اسلام بررسي كردم، بحث حجاب در جوامع بشري قبل از اسلام، موضوع ديگري است كه اگر فرصت شد به آن هم خواهيم پرداخت.
تشكر