جنبش " وال استریت را اشغال کنید " متاثر از اوضاع نامساعد کنونی آمریکا به سرعت در میان برخی گروه های سیاسی و اجتماعی جا باز کرده است . اولین نشانه ظهور این جنبش به روز 17 سپتامبر باز می گردد که تعدادی از فعالان در برابر ساختمان بورس اوراق بهادار نیویورک در خیایان وال استریت تجمع کردند و اعلام کردند تا زمانی که به خواسته هایشان رسیدگی نشود، به تجمع خود پایان نخواهند داد. خواسته‌هایی که گستردگی آنها از بیمه تامین اجتماعی هست تا پایان بخشیدن به جنگ‌های آمریکا در جهان و ایجاد شغل برای جوانان. آنچه که این خواسته‌های گوناگون را به هم وصل کرده، این است که این گروه‌ها اعتقاد دارند مدیران مالی در وال استریت هستند که مسبب همه این مشکلات هستند.
برای بررسی جوانب این اعتراض مردمی با دکتر رابرت مکللند یکی از مدیران والاستریت به گفتوگو نشستیم که متن آن پیش روست:
رسا ـ لطفا در ابتدا مقدمهای مختصر درباره سابقه فعالیت والاستریت بفرمایید.
وال استریت در منطقه منتهن در جنوب نیویورک قرار دارد. این منطقه در گذشته تنها محل خرید و فروش اجناس مورد نیاز مردم مانند میوه و مواد خوراکی و پوشاک بود. وال استریت محل ارائه بورس نیز به شمار میرفت ولی هم اکنون یک منطقه صرفا تجاری نیست بلکه به عنوان نماد فعالیتهای اقتصادی در آمریکا شناخته می شود.
در انتهای خیابان وال استریت یک قبرستان وجود دارد که اکثر کسانی که توانایی پرداخت مالیات را ندارند و سرنوشت خود را در این قبرستان می بیینند، در آن خودکشی می کنند. در آمریکا چنین تلقی می شود که هر کس پول دارد زنده و هر کس سرمایه ای ندارد تنها یک مرده متحرک است و مردم بر اساس این تفکر خودکشی میکنند.
این قبرستان در واقع به محلی برای دفن ورشکستگان اقتصادی آمریکا تبدیل شده که هر سال انسان های زیادی را در خود جای می دهد. نظام لیبرالیسم زندگی انسان را به یک موجود مادی گرا تبدیل کرده که پایان آن در قبرستان خیابان وال استریت رغم می خورد و فکر کردن به این موضوع ناامیدی شدیدی را در آمریکایی ها ایجاد می کند.
دو فروشگاه در وال استریت وجود دارد، که یکی به خرس و دیگری به گاو نر معروف است. خرس و گاو نر از نمادهای این منطقه هستند و هنگامی که اقتصاد در کسادی و بی رونقی به سر می برد می گویند که دوران خرس و خواب است؛ اما زمانی که اقتصاد پویا باشد می گویند که هم اکنون دوران گاو نر است.
مجسمه گاو نر به این دلیل در وال استریت قرار داده شده که اینگونه القا شود که اقتصاد در این منطقه همیشه پویاست. آمریکاییها می گویند اگر میخواهی به هدفی برسی باید آن را در برابر دیدگان خود قرار دهی و به همین دلیل است که مجسمه گاو نر در مقابل چشمهای مردم در این خیابان است تا همگان به فکر اقتصاد پویا باشند.
رسا ـ جنبش 99 درصدی در والاستریت از چه زمانی و به چه دلیل آغاز شد؟
زمان دقیق آغاز این جنبش را نمی دانم ولی بیش از یکسال است که مردم به اعتراض مشغول هستند. در سال 2008 توازن اقتصادی وال استریت به هم خورد؛ بانک ها اقدام به وام دادن به خانوادهها کردند و در دو سال اول هیچ مالیات و سودی از آنها نگرفتند؛ اما پس از دو سال به دلخواه از 18 تا 36درصد سود گرفتند.
برنامه دولت آمریکا این بود که در سال 2008 همه شهروندان دارای مسکن شخصی باشند و بر همین اساس دولت بوش اقدام به دادن وام به مردم کرد. شهروندان نیز در حالی که درآمد خاصی نداشتند و فکر می کردند که فشار زیادی بر آنان وارد نمی شود به وام گرفتن روی آورند. وام گیرندگان در هنگام گرفتن وام یک دفترچه 100 صفحه ای را امضا می کردند و نمی دانستند که محتوای بندهای آن چیست.
پس از گذشت دو سال وام گیرندگان از سود 36درصدی بانک ها برای اقساط مطلع شدند. همین امر سبب شد که برای پرداخت این سود به بورس روی آورده و به خرید و فروش وام بپردازند یا اینکه وام را میان چند نفر تقسیم می کردند تا از فشار سود وام رها شوند.
بانکها در هنگام اعطای وام به شهروندان، سند منزل آنها را در اختیار میگرفتند و به دلیل اینکه مردم توانایی پرداخت سود سنگین وام ها را نداشتند خانههایشان از سوی بانک مصادره شد و سیاست خانهدار کردن مردم آمریکا به بی خانمانی آنها تبدیل شد.
فردی به نام هنری پالسون یک شرکت سرمایه گذاری بزرگ را تاسیس کرد و پس از آن بوش وی را به سمت وزیر خزانه داری منسوب کرد تا درآمد بانک ها در اختیار او قرار گیرد. پالسون با نقشه قبلی از اعطای کمکهای دولتی و وام بانکی به شرکتهای رقیب خودداری کرد و به ورشکستگی آنها منجر شد.
پالسون که می دانست وام گیرندگان توانایی پرداخت مبالغ هنگفت وام ها را ندارند، دستور تاسیس یک شرکت بیمه را صادر کرد تا سود وام شهروندان فقیر را بپردازد. شرکت بیمه که از نقشه او خبر نداشت با وجود رکود اقتصادی شدید در وال استریت مجبور به پرداخت 800میلیون دلار به شرکت پالسون شد.
مردم وقتی دیدند که دولت نه تنها به وام گیرندگان و شرکتها کمک نکرد بلکه به سود هنگفتی دست یافت و کار و مسکن خود را از دست دادند به خیابانها آمده و به فقیرتر شدن ملت و ثروتمندتر شدن مسؤولان و سرمایهداران اعتراض کردند.
رسا ـ واکنش اوباما نسبت به این اعتراضات چه بود؟
اوباما بیش از 10 هزار میلیون دلار برای مبارزه تبلیغاتی دور اول و دوم خود خرج کرد، پول این تبلیغات از جیب مردم و همچنین از راه سرمایهداران فراهم شد و به همین دلیل وی مجبور است هر قانونی را بر اساس خواست و رغبت تاجران وال استریت تصویب کند.
مردمی که حتی پول خرید غذا را نداشتند در اعتراض به این امر به خیابانها آمدند و شهرهای مختلف آمریکا نیز پس از وال استریت بپا خواستند. اولین باری که مردم در نیویورک تجمع کردند بیش از 700شهروند معترض به اتهام ناامنی در نیویورک بازداشت شدند. شرکتهای بزرگ نیز به دادگاه رفتند و قاضی را وادار کردند قانون سرکوب معترضان در صورت رسیدن مردم به نزدیک ساختمان تجاری آنها در وال استریت را تصویب کند.
برخورد پلیس با معترضان بسیار خشن بود و در درگیری ها به هیچ کس حتی زن ها و بچه ها هم رحم نمی کردند. دولت آمریکا به جای شنیدن صدای مردم و حل مشکلات به سرکوب شدید روی آورد و همین امر معترضان را خشمگین کرد.
به عنوان مثال درآمد یک سرباز آمریکایی در عراق و افغانستان 46هزار دلار در سال است. سربازان آمریکایی نیز وقتی دیدند که حقوق یک راننده شرکت های حمل نقل در عراق از حقوق آنها بیشتر است و پس از بازگشت به کشورشان هیچ کار و حقوقی ندارند به معترضان وال استریت پیوستند.
رسا ـ رسانههای آمریکا که خود را آزاد می دانند چه برخوردی نسبت به جنبش والاستریت داشتند؟
آزادی که آمریکا مدعی است تنها در حدی است که امنیت احزاب سیاسی و سود ثروتمندان آمریکا تهدید نشود.با توجه به اینکه نظام مادیگرایی لیبرالی بر این کشور حاکم است، روزنامههای آمریکایی نیز معترضان را افرادی تنبل جلوه میدادند که تنها در پی به دست آوردن پول بدون هیچگونه کار و زحمتی هستند و این افکار را در جامعه منتشر می کردند. همین مساله باعث آن شد که نگاه مردم آمریکا به معترضین وال استریت مثبت نباشد.
رسا ـ معترضان جنبش وال استریت تا چه حد توانستند در تحقق خواسته‌های خود موفق باشند؟
موفقیت هر جنبشی به رسانه ها بستگی دارد. کشتار کودکان و نوجوانان در مدارس آمریکا بسیار طبیعی است و هر روزه چندین تن کشته می شوند، اما رسانه ها در جریان اخیر تیراندازی در مدرسه که منجر به کشته شدن 22 دانش آموز شد عملکرد فعالی داشتند و این ماجرا به صورت گسترده در جامعه منتشر شد.
جنبش وال استریت از این امتیاز به دور بود و رسانه ها کاملا علیه آن بودند. مردم آمریکا نیز تنها به رسانه ها چشم دوخته و هر چه آنها بگویند را می پذیرند. مردم آمریکا از واقعیت خبر ندارند و رسانه های این کشور نیز اجازه انتشار خبرهای جنبش را نمی دهند.
معترضان به خواسته‌هایی که داشتند به صورت کامل نرسیدند؛ اما جنبش تکان شدیدی به دولت آمریکا داد که در تاریخ بی سابقه بود. معترضان ابتدا در خیابانها حضور داشتند و سپس به پارکها رفتند و سپس به دلیل سرمای هوا و بی توجهی دولت به منازل خود بازگشتند، اما برخی معترضان همچنان در خیابانها حضور دارند.
شاید دولت آمریکا توانسته باشد مردم را از سطح خیابانها جمع کند اما ریشه های نارضایتی و اعتراض روز به روز در دلها بیشتر شده و بالاخره به جنبشی فراگیر علیه دولت تبدیل می شود که به هیچ عنوان نمی توان آن را کنترل کرد.
رسا ـ چرا به جنبش وال استریت جنبش 99درصدی می گویند؟ چند درصد از مردم ضرر کردند؟
99درصد به معنای ایستادگی در برابر آن یک درصدی است که همه سرمایه جهان را در اختیار دارند. راشاتودی در خبری نوشته بود که 50 ثروتمند جهان می توانند جهان را از فقر نجات دهند. نزدیک به 20درصد از شهروندان آمریکایی از مسأله وام ضرر سنگینی متحمل شدند و بیش از 80درصد مردم آمریکا از این سیاست ضربه خوردند.
بازنشستگان که همه دارایی چندین ساله خود را با هدف دریافت سود و امرار معاش در بانک سرمایه گذاری کرده بودند نیز به شدت متضرر شدند، زیرا خود بانکها نیز بر اثر این سیاست دولت آمریکا ورشکسته شدند و بر همین اساس بود که اکثر آمریکاییها با بحران اقتصادی دست و پنجه نرم می کنند.
رسا ـ آیا احزاب سیاسی آمریکا خصوصا احزاب منتقد دولت در پیشبرد اهداف این جنبش نقش داشتند؟
احزاب سیاسی آمریکا هیچگاه وارد چنین مسائلی نمی شوند و جایگاه خود را در معرض خطر قرار نمی دهند. حزبهای سیاسی راست و چپ نیز به سیاستمداران وال استریت وابستگی دارند و از طرف آنها مورد حمایت مالی قرار می گیرند به همین دلیل نمی توانند وارد چنین معرکهای شوند.
رسا ـ در جریان اعتراضها شاهد حمل نمادهایی از انقلاب و ایران بودیم و حتی تصاویر دانشمندان هسته ای ایران در دست برخی دیده شد. موضع معترضان وال استریت در قبال ایران چگونه است؟
اگر معترضان بگویند که طرفدار ایران هستند از سوی دولت آمریکا به تروریسم متهم می شوند و مردم از آنها دوری خواهند کرد به همین دلیل از ایران طرفداری صریح و واضح نمی کردند. من به کشورهای مختلف اروپایی سفر کردهام و واقعا به مظلومیت مردم آمریکا پی بردم. مردم آمریکا فقط باید دنبال کار باشند و وقت خاصی برای سایر مسائل ندارند.
مظلومیت مردم آمریکا به این دلیل است که آنها در واقع معتاد رسانه های تصویری و مکتوب این کشور شده اند به این شکل که هر چه تلویزیون آمریکا بگوید مردم به سادگی می پذیرند! مردم آمریکا ربات هایی هستند که برای زنده ماندن و افزایش ثروت تاجران و دولتمردان باید کار کنند. آنها از نظر فکری در یک فقر فرهنگی سختی به سر می برند.
آمریکا از زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1979میلادی نسبت به بروز انقلاب در کشور خود هراس شدیدی داشتند و به همین دلیل به سرکوب امنیتی و پلیسی جنبش وال استریت پرداختند. صدا و سیمای آمریکا در بایکوت خبری شدیدی قرار دارد و حتی شهروندان آمریکایی از خبرهای شهرهای دیگر این کشور نیز آگاه نیستند به همین دلیل اجازه رسیدن سخن انقلاب ایران به معترضان را نمی دادند. البته رهبران جنبش وال استریت سخنان حضرت آیت الله خامنه ای را شنیدند و بسیار دلگرم شدند. خصوصا زمانی که ایشان گفتند که اعتراض ها به قلب اروپا می رسد. این جمله در افزایش انگیزه معترضان تاثیر زیادی داشت.
دولت آمریکا مرکزی را تاسیس کرده که به صورت تخصصی، تمام سخنان رهبر ایران را تجزیه و تحلیل می کند و خطی که ایشان در پی آن است را با در نظر گرفتن تمام تحولات و بهره گیری از اخبار جهان بررسی می نماید؛ اما اجازه رسیدن این سخنان به مردم را نمی دهند.
برخی از کسانی که از اخبار تحولات منطقه اطلاع بیشتری داشتند در بین معترضان وال استریت تصاویری از دانشمندان هسته ای ایران را در دست گرفتند و با شعارهای انقلابی انگیزه حضور مردم را برای مقابله با ظلم تقویت کردند.
بسیاری از مردم آمریکا که آرمان طلب هستند معتقدند که سیاست های آمریکا در قبال ایران ظالمانه و استثماری است. حتی در زمان های مختلف تظاهراتی نیز برای حمایت از برنامه هسته ای ایران و محکومیت سیاست های آمریکا در خاور میانه برگزار شد.
رسا ـ این روزها رییس جمهوری آمریکا دوره دوم چهار ساله خود را آغاز کرد. به نظر شما بزرگترین مشکل اوباما در دوره جدید ریاست چیست؟
رییس جمهور آمریکا در دوره اول با هراس فعالیت می کند اما در دوره دوم احساس آزادی داشته و هر کاری که می خواهند، انجام می دهد. بعید می دانم اوباما به جنگ روی بیاورد. آمریکا چون به هدف خود در عراق دست نیافت هم اکنون با حمایت از فرانسه و ناتو به تاراج نفت آفریقا می پردازد.
آمریکا از واژه انقلاب اسلامی به شدت هراس دارد و هر جا بحث انقلاب باشد ترس بر اندامش می افتد چون در 30 سال پیش تجریه خوشایندی از انقلاب اسلامی در ذهن ندارد. اگر توجه کرده باشید کسانی که در عراق، پاکستان و سوریه کشته می شوند، شیعه هستند و آمریکا این کار را به صورت علنی انجام می دهد.
آمریکا با انقلابیون مسلمانی که دارای رهبر هستند به شدت مشکل دارد و در یک جمله می توان گفت که مشکل بزرگ اوباما در دوره ریاست جدید و در عرصه بین المللی، شخص حضرت آیت الله خامنهای است.
در عرصه سیاسی بارها اتفاق افتاده که رهبر ایران با ایراد یک سخنرانی تمام نقشه های دولت آمریکا را که ماهها برای ان زحمت می کشند را نقش بر آب کرده و این چیزی است دولتمردان غربی را عصبی می کند.
اوباما می داند که در عرصه بین المللی توانایی مقابله با حضرت آیت الله خامنه ای را ندارد، لذاست که به نظر من این بزرگترین مشکل او در دوره جدید ریاست جمهوری و عرصه سیاست خارجی است.
با تشکر از زمانی که در اختیار خبرگزاری رسا قرار دادید.