چرا فاجعه منا در کربلا تکرار نشد؟

وقتی پای خاطرات شاهدان عینی فاجعه منا می‌نشینیم دو مطلب را به عنوان ریشه‌های این فاجعه زیاد می‌شنویم؛ عدم برنامه ریزی سعودی‌ها و تشنگی. تحقیقات و بررسی دقیق به همراه بازبینی دوربین‌های موجود در مسیر حرکت حجاج می‌تواند ما را به این نکته برساند که سعودی‌ها برنامه هم داشته‌اند؛ برنامه‌ای از جنس کشتار. اما آنچه امروزه برای تمام افراد روشن است ناتوانی آنان در کنترل بحران و حتی نقش خودشان در بروز مشکل و ادامه دار شدن کشتار است. از دیگر روی چه تعداد زیادی بودند که زنده ماندن خود را مدیون چند قطره آبی می‌دانند که به آنها رسیده است.
این روزها که ما شاهد حضور میلیونی زوار الحسین در روز عاشورا هستیم؛ جا دارد این سؤال برای ما ایجاد شود که چرا فاجعه منا در کربلا و حین مراسم ظهر عاشورا رخ نداد؟ امسال در غروب تاسوعا بنابر اعلام مسئولان محلی سه میلیون نفر در کربلا بود و پیش‌بینی‌ها حکایت از جمعیت پنج میلیونی روز عاشورا داشت[۱]. اما بنابر اعلام استانداری کربلا جمعیت عزادار حسینی به ده میلیون نفر رسید.[۲]  ده میلیون نفری که در یک شهر و در یک زمان اجتماع کردند و هدف همگی نیز رسیدن به قبر شش گوشه حضرت اباعبدالله و برادر با وفایش ابالفضل العباس بود.
یکی از عزاداری‌های رایج و سنتی در عاشورا مراسم هروله عزاداران است. عزادارانی که با سرعت زیاد و در حال دویدن خود را به حرم حسینی می‌رسانند و پس از آن با حرکت در بین‌الحرمین زائر عباس می‌شوند. دیگر مراسم بسیار قدیمی موکب طویریج است. موکبی که از ده کیلومتری کربلا و پس از اقامه نماز ظهر عاشورا به راه می‌افتد و دوان دوان خود را به کربلا و قبر امام حسین می‌رسانند.[۳] حرکت این موکب همواره همراه با ازدحام و شور و هیجانی خاص اتفاق می‌افتد.
جمعیت حجاج امسال قرار بود یک میلیون و هشتصد هزار نفر باشد که آمار نهایی آن به یک میلیون و هزار و ۱۹۲ نفر رسید.[۴]
 ۳۷۸ متر تمام ذطول بین الحرمین است جایی که امسال ده میلیون زایر را در یک نیم روز به خود دید و هیچ حادثه خاصی اتفاق نیافتاد. مگر عوامل برگزاری این عزاداری مردمی چه اقداماتی انجام داده بودند؟ جواب به این سؤال را هم می‌بایست از شاهدان عینی عاشورای امسال داشته باشیم. آنها ۵ مورد زیر را اقدامات نیروهای برگزار کننده برای برگزاری چنین اجتماع بی‌نظیر و مردمی را بر شمردند.
۱- تعبیه دستگاه‌‍های خنک کننده آب پاش در مسیر هروله کنندگان و بین الحرمین
۲- فرستادن و راهنمایی جمعیت به صورت قطره‌چکانی برای شرکت در دسته عزاداری در خیابان‌های اصلی توسط ارتش عراق برای کنترل موج جمعیت
۳- با افزایش دما و گرم شدن هوا بالگردهای ارتش به وسیله کاهش ارتفاع پرواز و ایجاد جریان هوا ناشی از حرکت پره‌ها سبب خنک شدن هوا نمودند.
۴- توزیع آب معدنی بین جمعیت در فواصل نزدیک
۵- خارج کردن افرادی که دچار ضعف شده بودند از خیل جمعیت توسط نیروهای انتظامی مستقر در جمعیت
حال باید بنشینیم و ببینیم چرا اینگونه اقدامات در مسیر حجاج عملی نشد؟ آیا عمدی در کار بوده است؟ خلاصه آنکه کشتار ۷۴۷۷ مسلمان در سرزمین امن الهی آنچنان بزرگ و عظیم است که به هیچ عنوان نمی‌بایست فراموش شود! [۵]
---------------
پی‌نوشت
[۱] - پیش‌بینی زوار عاشورای حسینی
[۲] - سوگواری عزاداران حسینی در روز تاسوعا و شب عاشورا در کربلا
[۳] - آشنایی با دسته طویریج
[۴] - آمار حجاج جان‌باخته ایرانی به تفکیک استان اعلام شد.
[۵] - آمار تکان دهنده وزارت بهداشت عربستان از جان‌باختگان فاجعه منا/ اسامی ۷۴۷۷ کشته شده