در شریعت اسلام غسل میت، از غسلهای واجبی است که مرده را پیش از دفن دهند. واجب است جسد مسلمان طبق آداب و شرایط خاصی غسل داده شود.
غسل میت به چه معنی است؟
غسل میت به معنای شستن میت مسلمان با شرایطی خاص است و انجام دادن آن بر دیگر مکلفان واجب کفایی است.
شرایط غسل میت:
واجب است میت را سه غسل بدهند:
اوّل غسل با آبى كه به سدر مخلوط باشد.
مراحل: اندکی سدر در آب غسل ریخته به حدی که آب مضاف نشود نخست با آن آب سر و گردن و بعد سمت راست و سپس سمت چپ را غسل دهند.
دوم غسل با آبى كه به كافور مخلوط باشد.
مراحل: اندکی کافور با آب غسل مخلوط میشود به گونهای که آب مضاف (آب کافور) نشود به همان ترتیب غسل داده میشود.
سوم غسل با آب خالص
مراحل: با آب خالص برای سومین بار بدن میت غسل داده میشود و غسلهای بدن میت تمام میشود.
مراعات اين ترتيب لازم است و در صورت به هم خوردن ترتيب، از همان جا كه به هم خورده اعاده كنند.
مواردی که باید هنگام غسل میت در نظر داشت:
قصد قربت . بر غسل دهنده واجب است میّت را به نیّت تقرّب به خداوند غسل دهد.پاک بودن آب غسل
برطرف کردن نجاست پیش از غسل، به قولی
برطرف کردن موانع رسیدن آب به پوست
مباح بودن آب، ظرف و محل غسل و نیز مباح بودن سدر و کافور به کار رفته در غسل
میتی که واجب است غسل داده شوند:
زن یا مرد مسلمان
بچهی مسلمان
کودک سقط شدهی مسلمان، اگر چهار ماه تمام داشته باشد و در کمتر از آن واجب نیست.
مستحبات غسل میت:
قرار دادن میّت در مکانی بلند، مانند تخت و سکو؛
قرار دادن میّت روبه قبله
کندن پیراهن میت از طرف پاها
زیر سایه، از قبیل سقف و خیمه غسل دادن
برهنه کردن میّت جز عورت او
آغاز کردن از طرف راست سر در هر سه غسل
ایستادن غسل دهنده در طرف راست میّت
خشک کردن بدن میّت با پارچهای تمیز پس از اتمام غسلها
غسل میت چگونه است
شرایط كسى كه میّت را غسل میدهد:
كسى كه ميّت را غسل مى دهد بايد:
مسلمان دوازده امامى باشد
عاقل و بالغ باشد
مسائل غسل را هر چند به تعليم ديگرى در اثناى غسل بداند.
اگر میت مرد است،مرد او را غسلدهد و اگر زن است، زن او را غسل دهد. (غسل میت زن به وسیلهی شوهرش و غسل میت مرد به وسیلهی زنش جایز است.)
احکام پول گرفتن برای غسل میت:
به فتوای بیشتر مراجع تقلید پول گرفتن برای غسل میت حرام است و برخی اصلِ غسل را هم باطل میدانند، هرچند برای کارهای مقدماتی و نظافت میتوان اجرت گرفت.
احادیث درباره غسل میت:
امام رضا(ع):
محمّد بن سنان میگوید، امام رضا(ع) در جواب مسائلی درباره غسل میت فرمودند: علّت غسل دادن میّت این است که بدین وسیله پاک و نظیف شده و از آلودگیهاى امراض و آنچه در هنگام بیمارى به او رسیده پاکیزه گردد؛ چه آنکه انسان بعد از مرگ با فرشتگان و اهل آخرت ملاقات میکند؛ لذا مستحب است وقتى بر خداى عزّ و جلّ و اهل طهارت وارد میگردد و آنها وى را مسّ نموده و او نیز با آنها تماس پیدا میکند، پاک و نظیف باشد و با طهارت به خدا توجّه نماید و از حضرتش خواسته خود را طلب کند و بخواهد که شفاعت شفیعان را در حقّ او بپذیرد.
امام باقر(ع):
راوی میگوید، از امام باقر(ع) پرسیدم: براى چه مُرده را غسل میدهند و براى چه غسل دهنده باید غسل کند؟ حضرت فرمودند: مرده را غسل میدهند براى اینکه جنب است و دیگر آنکه چون با فرشتگان ملاقات میکند باید پاک باشد و همچنین غسل دهنده میّت نیز چون با مؤمنان ملاقات میکند لازم است غسل کند تا با طهارت با ایشان مواجه شود.
امام صادق(ع):
امام صادق(ع) فرمود: «کسى که جنازه مؤمنى را غسل دهد و حقّ امانت را درباره او ادا کند، خداوند او را میآمرزد». راوى پرسید: چگونه حق امانت را ادا کند؟! آنحضرت فرمود: «آنچه را که میبیند، فاش نکند».
منبع: بیتوته