جهنمی شدن یعنی یک انتخاب غلط. خداوند هیچ کس را برای جهنم خلق نکرده و این سرانجام شوم نتیجه انتخاب غلط و انحراف آنهاست؛ سرانجامی که منحصر به آخرت نیست و دنیا را، هم‌آغوش آتش و عذاب می‌کند.
انتخاب غلط برابر با انحراف است و انحراف با هلاکت و نابودی نسبت نزدیکی دارد. جهنم رفتن جهنمیان حاصل انحراف و انتخاب‌های غلط آنها بود. کاری که حتی دنیا را هم تبدیل به جهنم می‌کند. در این متن و با توجه به نقل قول جهنمیان به بازشناسی چرایی جهنمی شدن جهنمیان و چگونگی جهنم شدن همین دنیا می‌پردازیم.
جهنم ساخته انتخاب‌های غلط
خداوند با روشن ترین بیان‌ها، راه سعادت را بازگو کرده و عده‌ای را برای راهنایی مردم به سوی آن راه‌ها فرو فرستاده است. آنها تمام تلاش خود را کردند؛ ولی عده کمی راه نجات را برگزیدند و نهایتاً جهنمی شدند. اگر جهنمیان همگی به مسیری درست می‌رفتند؛ دیگر خداوند جهنم را هم خلق نمی‌کرد. اگر انحرافی نبود؛ جهنم هیزم نداشت و در نتیجه خاموش بود. مطلبی که قرآن نیز آن را بیان کرده و فرموده است: «وَ أَما القاسِطُون فَكانُوا لِجَهنَّم حَطَباً[جنّ/۱۵] و امّا منحرفان برای جهنم هیزم هستند.» و این انتخاب‌های غلط است که بیشترین نقش را در انحراف از مسیر صحیح و اصلی دارد. پس جهنم حاصل انتخاب‌های غلط است.
جهنم و دو کم کاری
خدوند در قرآن کریم راهکار رهایی از جهنم را در دو مسئله خلاصه کرده و آنها را در ضمن نقل قولی از جهنمیان معرفی کرده و فرموده است: «وَقَالُوا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا فِي أَصْحَابِ السَّعِيرِ[ملک/۱۰] و می‌گويند: اگر ما گوش شنوا داشتيم، يا تعقل می‌کرديم، جزء دوزخيان نبوديم.» در این آیه جهنمیان، جهنمی شدن خود را ناشی از دو چیز بیان کردند: گوش به فرمان نبودن و عدم تفکر و عقل.
به راستی اگر جهنمیان گوش شنوا داشتند و از رسول خدا و جانشینان وی اطاعت می‌کردند؛ عقل خود را به کار می‌انداختند و آیات روشن الهی را یافته و آنها را در پیش می‌گرفتند؛ چنین حسرت نمی‌خوردند و زبان به گلایه از خود باز نمی‌کردند. تنها کافی بود به این آیه عمل می‌کردند: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا[نساء/۵۹] اي كساني كه ايمان آورده‌ايد! اطاعت كنيد خدا را و اطاعت كنيد پيامبر خدا و صاحبان امر را، و هر گاه در چيزي نزاع كرديد آنرا به خدا و پيامبر ارجاع دهيد اگر ايمان به خدا و روز رستاخيز داريد، اين براي شما بهتر و عاقبت و پايانش نيكوتر است.» اگر انسان‌ها در عمل به این آیه قرآن کم کاری نمی‌کردند؛ دیگر جهنمی وجود نداشت؛ چون لغو و بیهوده بود.
دنیای جهنمی
البته باید توجه داشت که آن دو کار، دنیا را هم جهنمی می‌کند. زیرا اشکال اصلی اهل آتش، اشتباه در انتخاب‌هایشان بود و آنها برای انتخاب کردن از راهکارها و راهنمایی‌های اهل خرد و اندیشه بهره نبرده بودند و خودشان هم با تفکر و منطق دنبال گزینش‌های صحیح نبودند؛ در نتیجه جهنمی شدند. این اشتباهات، دنیا را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد و آنجا را هم جهنم می‌کند. در قرآن اشاره به جهمی یا بهشتی شدن دنیا شده، مسئله‌ای که اینگونه ذکر شده است: «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَلَكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ[اعراف/۹۶] و اگر مردمي كه در شهرها و آباديها زندگي دارند ايمان بياورند و تقوي پيشه كنند بركات آسمان و زمين را بر آنها ميگشائيم ولي (آنها حقايق را) تكذيب كردند ما هم آنانرا به كيفر اعمالشان مجازات كرديم.» در این آیه خداوند با صراحت پیروی مردم از راه صحیح را سبب نزول برکات الهی معرفی کرده و در انتهای آیه مجازات را نتیجه انتخاب و انحراف دانسته، مجازاتی که در آیه منحصر به آخرت معرفی نشده است. پس انحراف و انتخاب نادرست دنیا را، هم آغوش آتش و عذاب می‌کند و ما برای اثبات این مطلب یک گواه گویا ذکر می‌کنیم.
انتخاب غلطی که ایران را جهنم کرد
انتخابات‌ها، لحظات حساسی هستند که تأثیرات کوتاه مدت و بلند مدت بسیاری دارد. اشتباه و انحراف در آن انتخاب‌ها، سبب هزینه‌های تلخ، سنگین و زیانباری می‌شود. در این زمینه می‌توان انتخابات ریاست جمهوری سال ۵۸ و پیروزی بنی صدر را در نظر گرفت. مگر کسی می‌تواند آتش جنگی را که بی‌تدبیری بنی صدر آن را به داخل ایران کشانده بود؛ فراموش کند؟ خون چندین شهید ناشی از بی‌کفایتی او بود؟ جواب این سؤالات را شهید همت در همان روزگار دادند و گفتند: «قبل از جنگ، برادران سپاه در مناطق غرب و جنوب، به دفعات مکرر اخطار می‌کردند که عراق چند ماهی است نیروهایش را در مرز جابه جا کرده است؛ اما هر بار که ما این مطالب را می گفتیم، بنی صدر و عوامل دست نشانده او در ارتش می‌گفتند: چنین چیزی امکان ندارد. عراق غلط می‌کند به ایران حمله کند! »[۱]
آری انتخابات بهترین زمان برای اندیشیدن و گوش به فرمان ولیّ بودن است. در آن سال‌های دور خیلی از گروه‌ها و حزب‌ها از بنی صدر حمایت کردند؛ ولی این حزب جمهوری اسلامی بود که با حضور افراد تیزبینی چون شهید بهشتی(قدس سره) و آیت الله خامنه‌ای(مد ظله)، هیچگاه از او حمایت نکرده بودند. بی‌دلیل نبود که کمتر از یک هفته بعد از برکناری ابوالحسن بنی صدر، دفتر حزب جمهوری اسلامی منفجر می‌شود و شهید بهشتی به همراه هفتاد و دو یار بی‌مانندش شهید می‌شوند[۲]. البته حضرت امام خمینی از همان اول چهره واقعی بنی صدر را می‌شناخت و در همان مجلس تنفیذ حکم فرموده بودند: «اینجانب به موجب این حکم، رأی ملت را تنفیذ و ایشان را به این سمت منصوب نمودم؛ لکن تنفیذ و نصب اینجانب و رأی ملت مسلمان ایران محدود است به عدم تخلف ایشان از احکام مقدسۀ اسلام و تبعیت از قانون اساسی اسلامی ایران... از قشرهای مختلفۀ ایران خصوصاً متفکران و دانشمندان و احزاب اسلامی و سیاسی و قوای انتظامی می‌خواهم که در این لحظات حساس که بر کشور می‌گذرد با حسن نیت از ایشان و دولت اسلامی پشتیبانی کنند، و از تفرقه و اختلاف و کارشکنی
بپرهیزند؛ و تا ایشان بر محور عدل اسلامی عمل می‌کند و جانبدار مستمندان و مستضعفان هستند و از اعمال شِبه طاغوت اجتناب می‌کنند از همکاری و معاونت دریغ نکنند.[۳]»
در این بیانات حضرت امام، نقش مردم در تنفیذ به خوبی دیده می‌شود. پس مردم با شناخت جایگاه تأثیرگذار خود باید بهترین انتخاب و انتخابی اصلح داشته باشند؛ ولی چگونه؟
نکته نهایی: آن دو راهکار را دریابید
گفتیم که نداشتن گوش شنوا و تفکر، سبب انحراف است. در این دوران که عصر غیبت است، ولی فقیه بهترین فرد برای رجوع و تبعیت است. ایشان در سال‌های مختلف و متمادی همواره معیارهایی را برای انتخاب اصلح ذکر کردند. مادر این یادداشت دنبال بیان آن معیارها نبوده و نیستیم؛ ولی می‌خواهیم بیان کنیم که بهترین مرجع برای شناخت معیارها، رهبر معظم انقلاب اسلامی است. بعد از شناخت آن ملاک‌ها و معیارها، وقت تفکر و تعقل فرا می‌رسد تا مصداق حداکثری آن معیارها را از بین نامزدهای انتخاباتی پیدا کنیم. این فرایند برای رسیدن به صالح ترین و شایسته ترین فرد در انتخابات‌ها، تنها راهکار برای فرار از آن کم کاری‌های جهنمی است.
پی‌نوشت
[۱]- خیانت‌های بنی‌صدر در جنگ، کد خبر: ۲۴۵۵۳.
[2]- اولین دو قطبی سیاسی در انقلاب اسلامی.
[3]- تنفیذ حکم ریاست جمهوری ابوالحسن بنی صدر در تاریخ ۱۳۵۸/۱۱/۱۵.
اهل جهنم، گوش به فرمان نبودن و عدم تفکر و تعقل را سبب جهنمی شدن خویش معرفی می‌کنند. این مطلب در آیه 10 سوره ملک مطرح شده است. ولی همین کارها می‌تواند دنیا را هم به هم بریزد و دنیا را نیز تبدیل به جهنم کند. این خاصیت انحراف و انتخاب غلط است.
با بررسی اتفاقات بعد از ریاست جمهوری بنی صدر به خوی می‌توانیم شاهدی بر مدعای خود داشته باشیم. آن انتخاب بود که چرخ انقلاب را با چالشی بزرگ روبرو ساخت و با خیانت‌ها و سهل انگاری‌ها، ماشین جنگی دشمن را تا کیلومترها وارد این مرز و بوم کرد. خون بسیاری از شهیدان بر اثر بی کفایتی بنی صدر ریخته شد و دولت دو ساله او ضربات سنگینی به نظام نوپا و مقدس جمهوری اسلامی وارد کرد.
همان روزهای انتخابات، حزب جمهوری اسلامی با حضور اهالی بصیرتی چون حضرت آیت الله خامنه‌ای(مدظله) و شهید بهشتی(قدس‌سره) گزینه دیگری را مطرح کرده بودند. باید از گذشته درس گرفت و آگاه از هزینه بالای انحراف در انتخاب‌ها بود.