مجازات دزد در اسلام

مجازات دزد در اسلام چيست؟ و چرا در برخي مواقع اجرا نميشود؟

پاسخ:

مجازات دزد در اسلام دو نوع است، الف. حدّ. ب. تعزير(1).

الف. حدّسرقت در اسلام (با وجود شرايط) چنين است، مرتبة اول: قطع 4 انگشت دست راست. مرتبةدوم: قطع نصف پاي چپ. مرتبة سوم: حبس ابد. مرتبة چهارم: اعدام(2). البته حدّ دوم وقتي اجرا ميشود كه قبلاً حدّ سرقت(قطع دست) جاري شده باشد و بهمين صورت حدود بعدي.

ب. تعزيراگر شرايط اجراي حدّ حاصل نشود، مجازات دزد به نظر قاضي واگذار شده است، مثل: تازيانه، زندان و...، به اين مجازات تعزير گفته ميشود.

شرايط وجوب حدّ سرقت الف. شرايط عمومي تكليف (و مسؤوليت): بلوغ، عقل و اختيار.
ب.شرايط خاص اين جرم:
1. سرقت با تجاوز به حرز ( مثل قفل، حصار و ديوار) باشد.

2. خارج ساختن مال از حرز (تنهايي يا با مشاركت).

3. برداشتن مال، پنهاني باشد.

4. حداقل مالي كه برداشته ميشود كمتر از ربع دينار (ربع مثقال طلاي رايج) نباشد.

5. آنچه دزديده شده خوردني در سال قحطي نباشد.

6. دزد، پدر صاحب مال نباشد(3).

7. سرقت از روي شبهه نباشد، يعني اگر دزد به خيال اينكه مال خودش است برداشته، يا به خيال حلال بودن برداشته باشد.

شرايط اثبات سرقت: سرقت به دو طريق ثابت ميشود:

1. دو بار اقرار خود متهم.

2. شهادت دو شاهد عادل (مرد)(4). 3. علم قاضي.

شرايط اجراي حدّ سرقت1. شكايت و مطالبة مالك مال مسروقه. 2. توبه نكردن سارق قبل از اقرار يا شهادت گواهان. يعني اگر قبل از اثبات توبه كند حدّ ساقط ميشود و اگر مالك، قبل از شكايت، سارق را عفو كرد، حدّ جاري نميشود(5).

عدم اجراي حد سرقت ممكن است چند علّت داشته باشد:
1. ما از اجراي آن احكام خبر نداشته باشيم و يا رسانهها آن را منعكس نكنند.
2. چون مردم همه از شرايط وجوب حدّ سرقت آگاه نيستند خيال ميكنند هر دزدي، بايد فوراً دستش قطع شود. در حالي كه همانطور كه ذكر شد شرايط زيادي براي اجراي حدّ سرقت در شرع مقدّس تعيين شده است. و خيلي كم اتفاق ميافتد كه همة اين شرايط با هم حاصل شود تاحدّ جاري شود، زيرا حتي اگر يكي از آن شرايط موجود نباشد اجراء حد منتفي است.
3-گاهي ممكن است بدليل فشارها و تهديدات بين الملي اجراي برخي احكام اسلامي آشكارا صورت نگيرد، يعني به خاطر مصلحت بالاتري ملاحظاتي صورت پذيرد البته حكم اولي شرع همان است كه گفته شد نميتوان به هر دليل و با تبليغات استكباري اجراي حدود اسلام را متوقف كرد.
4. اين احتمال هم هست كه در موارد بسيار نادري بي‌هيچ دليلي در اجراي حدود الهي كوتاهي شود، كه از طرفي هركس باشد محكوم و مورد نكوهش خداوند متعال است. در سورة مباركه مائده در آيات 44، 45 و 47، آنهايي را كه طبق كتاب خدا و آنچه نازل فرموده حكم ننمايند، كافر، ظالم و فاسق معرفي ميفرمايد.

پاورقی:

1. موسوي خميني، سيد روح الله، ترجمة تحرير الوسيله، ج4، ص370 و 373.
2. همان، ص370.
3. موسوي خميني، سيد روح الله، رسالة نوين، ج4، ص330 و 331.
4. موسوي خميني، سيد روح الله، ترجمة تحرير الوسيله، ج4، ص369 الي 370.
5. همان.

منبع:مرکز مطالعات و پاسخگوئی به شبهات حوزه علمیه قم