- طبق نظر مقام معظم رهبری؛ چنانچه نذر کننده قبل از ادای نذر – مالی و غیر مالی - فوت کند یا در حالتی که معلوم نباشد که میت نذرش را درست ادا کرده یا نه، تکلیفی متوجه ورثه نمی باشد.
سوال: چنانچه نذر کننده قبل از ادای نذر – مالی و غیر مالی - فوت کند آیا ورثه در این صورت یا در حالتی که ندانند میت نذرش را درست ادا کرده یا نه، تکلیفی دارند؟
پاسخ:
مقام معظم رهبری: موارد مختلف است. اگر نذر کرده مالی را در راه خدا بدهد، چنانچه قبل از دادن آن مال در راه خدا از دنیا برود باید آن مال را ورثه در راه خدا بدهند. [1]
آیت الله مکارم: در مانند نذر روزه اگر آن مرحوم فرصت برای انجام نذر داشته و بجا نیاورده بنابر احتیاط واجب بر عهده پسر بزرگتر است ولی اگر فرصت نداشته بر او واجب نبوده است. ضمنا در مورد نذر مالی باید نذر را مطابق آنچه نذر کرده است از اصل ماترک بدهند. اگر میت آگاهی به مسائل شرعی داشته، چنین شکی اعتبار ندارد و باید مطابق آنچه نذر عمل شود. ضمنا توجه داشته باشید، نذر در صورتي صحيح است که براي آن صيغه خوانده شود، خواه به عربي باشد يا زبان هاي ديگر، بنابراين اگر بگويد چنانچه فلان حاجت من روا شود براي خدا بر من است که فلان مقدار مال را به فقير بدهم، نذر او صحيح است، بلکه اگر بگويد نذر ميکنم براي خدا اگر فلان حاجت من رواشود فلان کار خير را انجام دهم، کافي است. [2]
آیت الله سیستانی: خیر. [3]
آیت الله شبیری زنجانی: اگر عمل به نذر وقت نداشته و در آن مباشرت ناذر قید نشده باشد در صورتی که این عمل عرفا قیمت داشته باشد جزء دیون میت محسوب می‌شود و باید یا به آن خودشان عمل کنند یا کسی را برای این عمل به آن بگمارند. اگر نذر به نماز و روزه کرده باشد و در ان مباشرت خودش را قید نکرده باشد اگر نذر کرده نماز و روزه از طرف خودش بجا آورد بر عهده پسر بزرگتر است بجا آورد بلکه اگر نذر کرده نماز و روزه از طرف دیگری بجا آورد بنابر احتیاط بر پسر بزرگتر است بجا آورد. اگر نذر روزه کرده است و وقت آن تنگ بوده و به آن عمل نکرده به تفصیلی که در صورت قبل گفته شد بر پسر بزرگتر است. اگر بداند عملی را تملیک خدا کرده (یعنی نذر کرده) و شک کند مثلا نام خدا را به زبان آورده یا نه حمل بر صحت می‌شود. [4]
آیت الله وحید: چنانچه برایِ اداءِ نذرش وصیّت کرده و وصیّت از یک سومِ کلِّ داراییش بیشتر نیست واجب است به همه ی آن عمل نمایند و اگر بیشتر از یک سومِ کلِّ داراییش است واجب است در یک سومِ داراییش به آن عمل نمایند و اگر وصیّتی نکرده چیزی بر عهده ی آنان نیست. [5]
آیت الله فاضل: اگر نذر کننده صیغه شرعی نذر را نگفته باشد یا صیغه شرعی نذر را گفته باشد ولی موفق به ادای آن نشده باشد و بمیرد ادا کردن نذر برورثه واجب نیست. بین نذر مالی و غیر مالی در مورد وظیفه ورثه فرقی نمی باشد. [6]
----------------
پی نوشت:
[1]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: jPAzaQLz0cs.
[2]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله مکارم، کد رهگیری: 9603220192.
[3]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله سیستانی، کد استفتاء: 624803.
[4]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله شبیری زنجانی، شماره سوال: 42384.
[5]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله وحید.
[6]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله فاضل لنکرانی، کد رهگیری: 9610363.