تحقق هدف آفرینش انسان، تنها در پرتو تعلیم و تربیت میسر است؛ به این منظور، خداوند متعال انسان را به نیروی عقل و ابزار معرفت تجهیز کرد و پیامبرانی را با براهین روشن و احکام و قوانین متین، برانگیخت و رسالت سنگین تعلیم و تربیت انسان را به آنان سپرد؛ از این‌رو تعلیم و تربیت مهم‌ترین بخش تعلیمات و معارف ادیان آسمانی، به‌ویژه اسلام را تشکیل می‌دهد.
یکی از مهم‌ترین اهداف انبیا و شاید ضروری‌ترین هدف، تربیت انسان‌های والایی است که در اوج خصوصیات اخلاقی و مدیریتی، در خدمت اهداف اسلامی باشند. مقام معظم رهبری در این مورد می‌فرمایند: «انبیا فقط یک پاسخ دارند به این سؤال که چگونه می‌توان انسان‌ها را ساخت؟ چگونه می‌توان انسان‌ها را بر طبق الگویِ صحیحِ الهی تربیت کرد؟ یک جواب دارند؛ آن جواب این است؛ انبیا می‌گویند برای ساختن انسان باید محیطِ متناسب، محیط سالم، محیطی که بتواند او را در خود بپروراند، تربیت کرد و بس. انبیا می‌گویند دانه‌دانه نمی‌شود قالب گرفت؛ کارخانه باید درست کرد. انبیا می‌گویند اگر بخواهیم ما یکی یکی آدم‌ها را درست کنیم، شب می‌شود و عمر می‌گذرد؛ جامعه لازم است، نظامی لازم است؛ باید در منگنه یک نظام، انسان‌ها به شکل دلخواه ساخته بشوند و بس، فقط همین است و بس . »[1]
در حقیقت می‌توان گفت انسان مدنظر نظام اسلامی، باید دائماً در حال نمو و تعالی باشد؛ چون این مهم اقتضای رسالت جهانی آن است. نظامی مانند جمهوری اسلامی که به دنبال برافراشتن پرچم توحید در سرتاسر جهان بوده و در این راه دائماً با جبهه باطل درگیر است، باید نیروهایی آماده برای هر جبهه‌ای که مورد نیاز است، تدارک ببیند؛ و این جز با تربیت مستمر نیرو مقدور نخواهد بود.
به جرئت می‌توان گفت انقلاب اسلامی ایران این وظیفه را به نحو احسن انجام داده است. حاج‌قاسم سلیمانی از جمله شخصیت‌هایی است که با دم مسیحایی امام خمینی، تحول معنوی در وی رخ داد و در ادامه نیز با ورود به سپاه قدس این مسیر را ادامه داد. انسانی ساخته شد که هم اکنون الگوی بسیاری از ملت‌های منطقه و حتی جهان می‌باشد.
نکته مهمی که در این بین وجود دارد، لزوم شناخت مسیری است که منتج به ساخت یک شخصیتی در تراز حاج قاسم شده است. تربیت صحیح در خانواده، اخلاص، توکل، توسل، ولایت‌مداری، سلوک عبادی فردی، صله رحم، عمق بینش نسبت به معارف انقلاب، حضور در میدان جهاد و... هر کدام قسمتی از پازل ساخت شخصیت الگو را تکمیل می‌کنند.
این ویژگی‌هاست که شخصیتی به نام حاج قاسم را می‌سازد. به نظر می‌آید در نظام تربیتی کشورمان باید شاهد شکل‌گیری سازوکاری متشکل از نهاد آموزش و پرورش، مساجد، اساتید اخلاقی، دوره‌های معرفت‌افزایی انقلاب و... باشیم تا تربیت نیروها به صورت پیوسته ادامه داشته باشد. جمهوری اسلامی دائماً باید در حال بازتولید شخصیت‌هایی در تراز حاج قاسم باشد.
پی‌نوشت: