استکبار جهانی برای سلطه بر مردم و عملی ساختن اهداف شوم خود، ابتدا بصیرت مردم را هدف قرار می‌دهد.
بصیرت در قرآن و روایات | تاریخ از ستمگران و جاه طلبان بسیاری یاد کرده است که وجه مشترک همه آن‌ها قتل، غارت، جهان‌خواری و در یک کلمه، ظلم به هم‌نوعان است. چون این درندگان در پوست انسان، هرگز به تنهایی قادر به عملی ساختن تمامی اهداف غیر انسانی خود نیستند؛ ناگزیر باید افرادی را با خود همراه سازند تا به کمک ایشان بتوانند به اهداف شوم خود دست یابند. از آنجایی که به تصریح قرآن کریم، فطرت انسان‌ها الهی است؛ «فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا»[1] و با اینگونه اعمال غیر الهی تناسب ندارد؛ برای جذب نیرو و همراهی مردم، باید بصیرت لازم را از ایشان سلب کنند .
تعریف بصیرت
بصیرت در لغت، به معنای عقیده قلبی، شناخت، یقین، زیرکی و عبرت آمده است.[2] بصیرت در اصطلاح، عبارت است از قوه‌ای در قلب شخص، که به نور قدسی منوّر بوده، به وسیله آن حقایق اشیا و امور را درک می‌کند؛ همان‌گونه که شخص به وسیله چشم، صُوَر و ظواهر اشیا را می‌بیند.[3]
اهمیت بصیرت
در اهمیت و ارزش بصیرت، روشن‌بینی و درک درست از شرایط و فضاها همین بس که قرآن کریم یکی از ویژگی‌های انبیای الهی و پیروان ایشان را داشتن بصیرت دانسته و می‌فرماید: «قُلْ هَٰذِهِ سَبِيلِي أَدْعُو إِلَى اللَّهِ عَلَىٰ بَصِيرَةٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِي»؛[4] «بگو: این راه من است من و پیروانم، و با بصیرت کامل، همه مردم را به سوی خدا دعوت می‌کنیم».
اساسا کسی که بصیرت لازم را نداشته باشد، در روزهای فتنه و فضاهای غبارآلود، مسیر را اشتباه خواهد پیمود و از توانمندی و جسارت برخورد با طاغوت و اظهار حق و حقیقت برخوردار نمی‌باشد.
بصیرت در قرآن
خداوند متعال که دارنده جمیع اسماء و صفات است در آیات متعددی از قرآن کریم خود را دارای صفت بصیرت معرفی کرده است که به عنوان نمونه به آیات بصیرت در قرآن اشاره می‌کنیم:
1. «إِنَّ اللَّهَ كَانَ سَمِيعًا بَصِيرًا»؛[5]
2. «وَكَانَ اللَّهُ سَمِيعًا بَصِيرًا»؛[6]
3. «إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ»؛[7]
4. «وَكَانَ رَبُّكَ بَصِيرًا»؛[8]
5. «إِنَّهُ بِعِبَادِهِ خَبِيرٌ بَصِيرٌ».[9]
پروردگار بصیر در قرآن کریم به صراحت بیان داشته که هرگز دارنده صفت بصیرت با شخصی که از آن بی‌بهره است برابر نخواهد بود؛ «وَمَا يَسْتَوِي الْأَعْمَىٰ وَالْبَصِيرُ»؛[10] «و نابینا و بینا هرگز برابر نیستند».
بصیرت در روایات
اهل بیت علیهم‌السلام به‌عنوان هادیان امت اسلامی و با علم به اهمیت بصیرت در راستای مقابله با استکبار و ریشه‌کن کردن طاغوت در بیان و عمل سعی در بصیرت‌افزایی جامعه داشته و دارند. با مراجعه به منابع روایی به حساسیت ایشان در مورد بصیرت پی می‌بریم. در این مقال به سه روایت اکتفا می‌کنیم:
1. پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله در اهمیت بصیرت فرمودند: «لَیْسَ الْاَعْمَی مَنْ یَعْمَی بَصَرُهُ اِنَّمَا الْاَعْمَی مَنْ تَعْمَی بَصِیرَتُهُ»؛[11] «کور آن نیست که چشم او کور باشد، کور آن است که بصیرت ندارد».
2. امیرالمومنین علی علیه‌السّلام نیز در تبیین اهمیت بصیرت فرمودند: «فَقْدُ الْبَصَرِ اَهْوَنُ مِنْ فِقْدَانِ الْبَصِیرَةِ»؛[12] «از دست دادن بینایی آسان‌تر است تا از دست دادن بینش».
ایشان در بیان دیگری در مورد اهمیت بصیرت می‌فرماید: «با بصیرت کسی است که بشنود و بیندیشد، نگاه کند و ببیند، از عبرت‌ها بهره گیرد آنگاه راه روشنی را بپیماید که در آن از افتادن در پرتگاه‌ها به دور ماند».
3. همچنین امیر بیان در به تصویر کشیدن شخص بابصیرت فرمودند: «با بصیرت کسی است که بشنود و بیندیشد، نگاه کند و ببیند، از عبرت‌ها بهره گیرد آنگاه راه روشنی را بپیماید که در آن از افتادن در پرتگاه‌ها به دور ماند».[13]
آری اگر بصیرت بود هرگز اسلام را رها نکرده و پیرو ادیان و مکاتب تحریف شده و منحرف نمی‌شدند. هرگز خلافت عدالت‌گستر امیرالمومنین علیه‌السلام را رها نکرده و زیر پرچم طاغوت نمی‌رفتند. کدام بابصیرت است که حکومت اسلامی را بر دیگر حکومت‌ها ترجیح ندهد!؟
تا زمانی که بصیرت مردم خدشه‌دار نشده باشد، استکبار هرگز میدانی برای جولان نمی‌یابد؛ از این‌رو استکبار جهانی با هجمه‌‌های سنگین و همه‌جانبه، بصیرت جامعه را هدف گرفته است.
پی‌نوشت:
[1]. روم: 30.
[2]. ابن منظور، لسان العرب، دار صادر، ج۴، ص۶۵.
[3]. هاشمی، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۲۶۳.
[4]. یوسف: 108.
[5]. نساء: 58.
[6]. نساء: 134.
[7]. اسراء: 1.
[8]. فرقان: 20.
[9]. شوری: 27.
[10]. فاطر: 19.
[11]. پاینده، نهج‌الفصاحه، دنیای دانش، ص۶۵۶، ح۲۳۷۳.
[12]. آمدی، غررالحکم، دار الكتاب الإسلامي، ص۴۸۱.
[13]. نهج‌البلاغه، خطبه۱۵۲، مركز البحوث الاسلاميه.