با توجه به روایات اسلامی، گستره حکمرانی حضرت زهرا علیهاالسلام، بر تمام انس، جن، موجودات، ملائکه و انبیای الهی است.
گستره حکمرانی حضرت زهرا | گستره فرماندهی هر حاکمی با توجه به منطقه‌ای است که تحت قدرت او قرار دارد. با مطالعه تاریخ به امپراطوری‌های بزرگی می‌رسیم که منطقه تحت قدرتشان بسیار وسیع، ولی به هر حال مُلک همه آن‌ها محدود بوده است.
مُلک عظیم در قرآن
خداوند متعال در قرآن کریم از مُلکی بسیار بزرگ سخن به میان آورده که آن را در اختیار آل ابراهیم قرار داده است. اعطای این ملک وسیع به ایشان، باعث حسادت حسودان و تنگ‌نظران شد. خداوند متعال در سوره نساء می‌فرماید: «أَمْ يَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلَىٰ مَا آتَاهُمُ اللَهُ مِنْ فَضْلِهِ ۖ فَقَدْ آتَيْنَا آلَ إِبْرَاهِيمَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَآتَيْنَاهُمْ مُلْكًا عَظِيمًا»؛[1] «بلکه آنان به مردم به خاطر آنچه خدا از فضلش به آنان عطا کرده، حسد می‌ورزند. تحقیقاً ما به خاندان ابراهیم کتاب و حکمت دادیم و به آنان فرمانروایی بزرگی بخشیدیم».
مُلک عظیم چیست؟
برای فهم مراد پروردگار از مُلک بزرگ باید زانوی تلمذ به درگاه مفسران حقیقی قرآن (اهل بیت علیهم‌السلام) زد. امام باقر علیه‌السلام در توضیح ملک عظیم می‌فرماید: این ملک همان «الطَّاعَةُ الْمَفْرُوضَةُ» است.[2] «مُفْتَرَضُ الطَّاعَة» مقامی خاص است که اگر کسی از آن را دارا باشد، اطاعت از او واجب می‌شود. باقرالعلوم در روایتی دیگر نیز می‌فرماید: «مَنْ أَطَاعَهُمْ أَطَاعَ اللهَ، وَ مَنْ عَصَاهُمْ عَصَى اللهَ، فَهُوَ الْمُلْكُ الْعَظِيمُ»؛[3] «کسی که از آن‌ها اطاعت کند، از خدا اطاعت کرده و کسی که از آن‌ها سرپیچی کند، از خدا سرپیچی کرده است و این همان ملک عظیم است». با توجه به روایات اسلامی، این ملک عظیم همان امامت است.[4]
آل ابراهیم چه کسانی هستند؟
به قطع و یقین مقصود از آل ابراهیم همه فرزندان آن پیامبر بزرگ نیستند؛ زیرا به تصریح قرآن آن هنگام که مقام امامت به حضرت ابراهیم اعطا شد، ایشان آن مقام را برای فرزندان خود نیز مطالبه کرد که با پاسخ منفی پروردگار مواجه شد: «قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ»؛[5] «پیمان من [که امامت و پیشوایی است] به ستمکاران نمی‌رسد».
امام صادق علیه‌السلام در توضیح آیه مذکور فرمود: «نَحْنُ قَوْمٌ فَرَضَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ طَاعَتَنَا وَ نَحْنُ الْمَحْسُودُونَ الَّذِينَ قَالَ اللهُ: أَمْ يَحْسُدُونَ النّٰاسَ عَلىٰ مٰا آتٰاهُمُ اللهُ مِنْ فَضْلِهِ»؛[6] «ما اهل بیت آن کسانی هستیم که خدا اطاعت ما را واجب کرد و ما هستیم که مردم نسبت به ملک عظیم ما حسادت ورزیدند».
گستره حکمرانی حضرت زهرا علیهاالسلام
حضرت زهرا علیهاالسلام نیز از این فضل وسیع و ملک عظیم پروردگار بهره‌مند است؛ البته گستره حکمرانی آن بانوی باعظمت به گونه‌ای وسیع است که عقل اندیشمندان جهان از درک حقیقت آن لنگ، و زبان گویندگان از بیان آن لال است.
امام باقر علیه‌السلام در تبیین گستره حکمرانی حضرت فاطمه علیهاالسلام می‌فرماید: «وَ لَقَدْ كَانَتْ (صَلَوَاتُ اللهِ عَلَيْهَا) طَاعَتُهَا مَفْرُوضَةً عَلَى جَمِيعِ مَنْ خَلَقَ اللهُ مِنَ الْجِنِّ، وَ الْإِنْسِ، وَ الطَّيْرِ، وَ الْبَهَائِمِ، وَ الْأَنْبِيَاءِ، وَ الْمَلَائِكَةِ»؛[7] «اطاعت از حضرت فاطمه علیهاالسلام بر همه مخلوقات اعم از جنیان و آدمیان و پرندگان و چهارپایان و پیامبران و ملائکه واجب است».
آری! این صدیقه شهیده است که خداوند متعال مُلکی به وسعت تمام عالم را به او تفضل فرمود. این ملک را خدا به امیرالمؤمنین و فاطمه علیهماالسلام اعطا کرده بود. ازاین‌رو مورد حسادت تنگ‌نظران واقع شدند. آتش این حسادت تا بدانجا زبانه کشید که خانه ایشان را سوزاند؛ خانه‌ای که پیامبر آن را برترین خانه‌های انبیا نامیده بود.[8]
پی‌نوشت:
[1]. نساء: 54.
[2]. بحرانی، البرهان، مؤسسة البعثة، ج2، ص93.
[3]. همان.
[4]. همان، ص95.
[5]. بقره: 124.
[6]. همان.
[7]. طبرى، محمد بن جریر، دلائل الإمامة، مؤسسة البعثة، 1413ق، ص106.
[8]. سيوطى، الدر المنثور فى تفسير المأثور، كتابخانه آية‌الله مرعشى نجفى، 1404ق، ج5، ص50.