در این روزها که که کنگره بین‌المللی بانوان تأثیرگذار در حال برگزاری است، جا دارد به این مطلب هم پرداخته شود که ملاک تاثیرگذاری و الگو شدن یک زن در مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام چیست؟ خرمندی و خردورزی، صداقت و راستی، دانش وعلم، عبادت و معنویت، حمایت از حق و حقیقت، پاکدامنی و حیا و شکیبانی و قهرمانی در صبر از بارزترین این ملاک‌هاست.
مهم‌ترین ملاک‌های تاثیرگذاری و الگو شدن یک زن، در جامعه چیست؟
با نگاهی به سیره فردی و اجتماعی زنان تاثیرگذاری مانند زینب کبری سلام‌الله‌علیها می‌توان به پاره‌ای از این شاخصه‌ها دست یافت که با به‌کارگیری آنان می‌توان به تاثیرگذاری الگویی دست یافت؛ در ادامه به برخی از این شاخصه‌ها می‌پردازیم:
1. خردمندی و خردورزی
یکی از القاب حضرت زینب سلام‌الله‌علیها، عقیله است(عقیله بنی‌هاشم)؛ "عقیله" از کلمه "عقل" مشتق می‌شود. در بنی‌هاشم حضرت زینب سلام‌الله‌علیها زن خردمند و عاقله‌ای است که مسائل را با صبر و خرد بالا، حل‌وفصل می‌کرد و در کارهایش بسیار دوراندیش و آینده‌نگر بود، به همین جهت در میان خاندان بنی‌هاشم بسیار عزیز و ارجمند و دارای قرب و منزلت بود.
۲. صداقت و راستی
از القاب دیگر آن بانوی بزرگ، صدیقه صغری است و مادرشان حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها به صدیقه‌ی کبری شهرت دارند. یکی از صفات والای الهی و انسانی «صداقت» است؛ به‌گونه‌ای که جایگاه و مرتبه صدیقین در ردیف پیامبران و شهدا است؛ زینب کبری سلام‌الله‌علیها در کمالات همانند مادرش فاطمه زهرا علیها‌السلام بود، لذا به مادر لقب صدیقه کبری و به دختر لقب صدیقه صغری دادند. صدیقه یعنی زن بسیار راست‌گو، زنی که در گفتار و عمل صداقت دارد و سخن و عملش هماهنگ است.
3. دانش وعلم
از القاب آن بانوی مخدره، عالمه است. عالمه بودن، ازجمله صفاتی است که امام سجاد علیه‌السلام به عمه‌اش حضرت زینب سلام‌الله‌علیها نسبت دادند و فرمودند:«أنتِ بِحَمدِ اللّه عالِمَةٌ غَيرُ مُعَلَّمَةٍ، فَهِمَةٌ غَيرُ مُفهَّمَةٍ»؛[1] «تو بحمداللّه، عالمى هستى كه نزد كسى تعليم نديدى و دانايى هستى كه نزد كسى نياموختى».
4. عبادت و معنویت:
عبودیت از دیگر شاخصه‌های فردی حضرت زینب سلام‌الله‌علیها بوده است. ایشان در هنگام عبادت، اوج خضوع و خشوع را در برابر خداوند متعال به نمایش می‌گذاشت. تهجد و شب‌زنده‌داری او هیچ‌گاه ترک نشد تا جایی که امام حسین علیه‌السلام در شب عاشورا از ایشان درخواست کرد تا برای برادر دعا کند: «یا اُخْتاه! لا تَنْسِنی فی نافلةِ اللَّیْل»؛[2] «ای خواهرم! مرا در نماز شب فراموش نکن».
۵. حمایت از حق و حقیقت:
زینب کبری سلام‌الله‌علیها در تمام مراحل نهضت امام حسین علیه‌السلام کمک‌کار و مدافع ولایت بود به‌گونه‌ای که اگر قیام عاشورا را به دو بخش تقسیم کنیم؛ رسالت قسمت اول قیام بر عهده امام حسین علیه‌السلام و مسئولیت بخش دوم بر عهده زینب کبری سلام‌الله علیها بوده است. او ولایتمدار و یاری‌رسان امام زمان خویش در تمام دوران زندگی به‌خصوص در شرایط سخت و دشوار کربلا بوده است.
6. پاکدامنی و حیا:
از صفات مشهور ایشان، پاکدامنی است. زینب کبری سلام‌الله‌علیها الگوی برجسته حجاب و عفاف برای زنان جامعه در دوران مختلف زندگی است. در کربلا بعد از شهادت امام حسین علیه‌السلام در دوران سخت اسارت با همه مصیبت‌ها از حجاب خویش لحظه‌ای غفلت نکرد تا می‌توانست از این گوهر گران‌بها دفاع کردند و نگذاشتند دشمن متعرض حیا و عفت گردد.
7. شکیبایی و صبر:
زینب کبری سلام‌الله‌علیها اسوه صبر جمیل و استقامت بود. مقاومت در راه حفظ دین، ایستادگی باعزت در برابر دشمن و نشان ندادن ضعف در مقابل حوادث از دیگر ویژگی‌های بارز آن حضرت بود، که از او یک قهرمان و اسطوره بی‌نظیر مقاومت در حوادث و ناگواری‌ها ساخت.
پی‌نوشت:
1. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحار الأنوار، دار إحياء التراث العربي، بیروت، 1368ش ، ج 45 ،ص 162
2. بحرانی، عبد الله بن نور الله، عوالم العلوم ، مدرسة الإمام المهدي (علیه السلام)، قم، 1363ش، جلد11 ، صفحه954