سوء عملکرد برخی از فرقههای مدعی اسلام مانند داعش، این تفکر را در برخی ایجاد کرده که اسلام طرفدار خشونت و قتل عام است، این در حالیاست که با مراجعه به آیات شریف قرآن، خلاف این تفکر ثابت میشود.
ممکن است بر اساس برخی از حرکات جنگ افروزانه و کشتارهای جمعی از سوی جریانات مدعی اسلام مثل داعش، این شبهه در ذهن عدهای به وجود بیاید که اسلام طرفدار خشونت است. عدهای بر این گمانند که هر جا اسلام نفوذ کرده به همراه آن ناامنی هم به وجود آمده است. این مسلمانان هستند که به دلیل عدم پذیرش سایر ادیان و تفکرات مخالف خود، به پشتوانه قرآن و آیات آن، دست به ترور و قتلعام دیگران میزنند. کشوری مانند لهستان که اخیراً از مهاجرت مسلمانان ممانعت نموده، در حقیقت یک قدم به سمت آرامش و امنیت مردم خود پیش رفته است.
درواقع این قرآن است که مسلمانان را به این سمت سوق میدهد تا با غیر خود بجنگند و هر کسی را که مخالف خود دیدند از بین ببرند .
در پاسخ به این شبهه ابتدا به سراغ قرآن میرویم.
قرآن در مقابل مخالفین اسلام چند رویکرد دارد:
1. بازگشت به مشترکات:
رویکرد اول دعوت به امور مشترک بین ادیان و زندگی مسالمتآمیز در پرتو آن است:
«بگو: ای اهل کتاب! بیایید بهسوی سخنی که میان ما و شما یکسان است؛ که جز خداوند یگانه را نپرستیم و چیزی را همتای او قرار ندهیم؛ و بعضی از ما، بعضی دیگر را -غیر از خدای یگانه- به خدایی نپذیرد.» هرگاه (از این دعوت،) سرباز زنند، بگویید: گواه باشید که ما مسلمانیم».[1]
2. برخورد نیک و رعایت قسط:
رویکرد دوم برخورد صحیح و احسان به مخالفین و رعایت قسط در مورد آنان در صورت جنگ نکردن با مسلمانان است:
«خدا شما را از آنان که با شما در دین قتال و دشمنی نکرده و شما را از دیارتان بیرون ننمودند، نهی نمیکند که با آنان نیکی کنید و به عدالت و انصاف رفتار نمایید، که خدا مردم با عدل و داد را بسیار دوست میدارد».[2]
3. عدم پذیرش ولایت متجاوزان:
رویکرد سوم این است که اگر مخالفین به خاطر دین با مسلمانان جنگیدند و یا آنان را از شهرهایشان بیرون راندند، به هیچ وجه ولایت آنان را نپذیرند:
«و تنها شما را از دوستی کسانی نهی میکند که در دین با شما قتال کرده و از وطنتان بیرون کردند و بر بیرون کردن شما همدست شدند، زنهار آنها را دوست نگیرید و کسانی که با آنان دوستی و یاوری کنند، ایشان به حقیقت ظالم و ستمکارند».[3]
4. جنگ با متجاوزان بدون تجاوز و ظلم:
اگر در این میان گروهی با مسلمانان جنگیدند و به آنها تجاوز کردند، قرآن دستور میدهد تا مسلمانان از خود دفاع نمایند و با آنان بجنگند:
«و در راه خدا با آنان که به جنگ و دشمنی شما برخیزند جهاد کنید، لکن از حد تجاوز نکنید که خدا متجاوزان را دوست ندارد».[4]
5. جنگیدن ابتدایی با بتپرستان:
تنها یک گروه هستند که قرآن کریم به مسلمانان دستور داده تا در صورت عدم پذیرش خداپرستی و توبه نکردن با آنان بجنگند و آن فقط بتپرستان هستند:
«مشرکان را هر جا یابید به قتل برسانید و آنها را دستگیر و محاصره کنید و هر سو در کمین آنها باشید».[5]
البته همین هم، مشروط به توبه نکردن آنان و عدم پذیرش حق پس از شنیدن کلام الهی است: «چنانچه توبه کرده و نماز به پا داشتند و زکات دادند، پس از آنها دست بدارید که خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است. اگر یکی از مشرکان به تو پناه آورد (که از دین آگاه شود) به او پناه ده تا کلام خدا بشنود و پس از شنیدن سخن خدا او را به مأمن و منزلش برسان، زیرا که این مشرکان مردمی نادانند».[6]
بر اساس این آیات که گذشت، قرآن نهتنها هیچگاه مسلمانان را به کشتن مخالفین خود وا نمیدارد، بلکه توصیه به نیکی و مسالمت با اهل سایرادیان مینماید. تنها یک گروه خاص است که قرآن دستور به جنگ با آنان میدهد و آن بت پرستانند؛ اين شدت عمل نیز به خاطر آن است كه برنامه اسلام ريشهكن ساختن بتپرستى از روى كره زمين است، البته آنهم شرایطی دارد که به برخی از آنها در خود آیات اشارهشده وبخشی از آنهم در فقه اهلبیت علیهمالسلام وجود دارد.[7]
اما اینکه عدهای افراطی به اسم اسلام دست به کشتار مردم بیگناه میزنند، ربطی به قرآن و اسلام ندارد. اینان در جهان اسلام نیز منفور و مطرودند و کسی زیر بار عقاید انحرافی آنان نمیرود.
سرکردگان آنها با علم به تفسیر غلط آیات قرآن، از جهل عدهای عوام سوء استفاده نموده و آنها را به برادر کشی تحریک میکنند، در حالیکه خودشان به خوبی میدانند قرآن هیچگاه از آنها دست زدن به چنین جنایات هولناکی را نخواسته است. بهترین دلیل بر تفسیر غلط آنها از قرآن، این است که همیشه از طرف عموم مسلمین جهان محکوم هستند.
مخفی نماند که قدرتهای استکباری نیز در شکلگیری این گروهها برای مقاصدی همچون بدنام کردن اسلام و ایجاد تنش و اختلاف بین مسلمانان نقش اساسی دارند.
اما اینکه ناامنی موجود در جهان را به اسلام و مسلمانان نسبت دهیم، امری کاملاً خلاف واقع است؛ چراکه میبینیم مسلمانان در سرتاسر عالم در کنار اهل سایر ادیان زندگی کاملا مسالمتآمیزی را میگذرانند ونه تنها تعرضی از سوی مسلمانان به دیگران نمیشود، بلکه به خاطر برخورد اسلامی روزبهروز شاهد گرایش اهل سایر ادیان به اسلام هستیم.
پینوشت:
[1]. آلعمران: 64.
[2]. مممتحنه: 8.
[3]. همان: 9.
[4]. بقره: 190.
[5]. توبه: 5.
[6]. توبه: 6-5.
[7]. ویکیشیعه، جهاد ابتدائی، https://b2n.ir/f73628