نماز شب از عبادات پر فضیلت و توصیه شده در اسلام است. در این پست به طریقه خواندن نماز شب، زمان خواندن آن و فضایل نماز شب می‌پردازیم.
نماز شب پرفضیلت‌ترین نماز مستحبی است که علمای اسلام به خواندن آن تاکید زیادی دارند. زمان خواندن این نماز پس از نیمه شب شرعی تا طلوع خورشید است. آنطور که از آیه ” وَمِنَ اللَّیلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّک” دریافت میشود این نماز بر پیامبر اکرم (ص) واجب و بر دیگر ومومنان مستحب است. خواندن نماز شب فواید بسیار زیادی در زندگی نمازگزار خواهد داشت و جایگاه او نزد پروردگار را ارتقاء می‌بخشد. در ادامه شرح می‌دهیم نماز شب چطور خوانده می شود و چند رکعت است و نحوه محاسبه بهترین زمان خواندن نماز شب را ارائه می‌دهیم.
طریقه خواندن نماز شب
طریقه خواندن نماز شب که شامل یازده رکعت است و باید بعد از نیمه شب شرعی تا طلوع فجر خوانده شود، به ترتیب زیر می‌باشد:
هشت رکعت نماز به شکل چهار نماز دو رکعتی (مانند نماز صبح) به نیت نافله شب خوانده شود.
سپس دو رکعت نماز به نیت نماز شفع خوانده شود. مستحب است که در رکعت اول نماز شفع سوره حمد و سوره ناس، و در رکعت دوم آن سوره های حمد و فلق قرائت شود. سپس بعد از ادای رکوع و سجود، تشهد و سلام خوانده شود.
اللَّهُمَّ اغْفِرْ لَنَا وَ ارْحَمْنَا وَ عَافِنَا وَ اعْفُ عَنَّا فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ إِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
و یا آنکه بگوئید:
رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ، وَتَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمْ، إِنَّکَ أَنْتَ الأَعَزُّ الأَجَلُّ الأَکْرَمُ
بخش سوم از نماز شب، نماز یک رکعتی وتر است. در این نماز بعد از قرائت سوره حمد، سه بار سوره توحید و یک بار سوره فلق و یک بار ناس خوانده شود.
مستحب است در قنوت این نماز برای 40 مومن طلب دعا یا استغفار شود و این دعا گفته شود:
“اَللّهُمَّ اِغْفِر لِلْمومِنینَ وَ اَلْمومِناتْ وَ اَلْمُسلِمینَ وَ اَلْمُسلِماتْ”
سپس 70 مرتبه بگو:
“اَسْتَغْفِرُ اللهَ رَبی وَ اَتُوبُ اِلَیه”
پیامبر اکرم (ص) در نماز وتر پس از هفتاد مرتبه استغفار می‌گفت:
“هذا مَقامُ الْعائِذِ بِکَ مِنَ اَلْنار”
سپس 300 مرتبه ذکر “اَلْعَفو” را تکرار کرده و یک مرتبه بخوانید:
” رَبّ اغْفِرْلی وَ ارْحَمْنی وَ تُبْ عَلیَّ اِنَّکَ اَنْتَ التّوابُ اَلْغَفُورُ الرّحیم”
سپس رکوع، سجود، تشهد و سلام را خوانده و تسبیحات حضرت فاطمه را ذکر کنید (34 مرتبه الله اکبر، 33 مرتبه الحمدلله و 33 مرتبه سبحان الله).
نماز شب چند رکعت است؟
همانطور که گفته شد نماز شب شامل 11 رکعت است که به صورت پنج نماز دو رکعتی و یک نماز یک رکعتی به جا آورده میشود.
نماز شب چه ساعتی خوانده می شود؟
نماز شب در فاصله زمانی نیمه شب شرعی تا اذان صبح خوانده میشود. نحوه محاسبه نیمه شب شرعی طبق نظر اغلب مراجع تقلید شیعه به این صورت است که باید فاصله بین غروب آفتاب و اذان صبح به نیم گردد، میانه آن نیمه شب شرعی می‌باشد. با این وجود امام خمینی (ره) نیمه شب شرعی فاصله زمانی بین غروب آفتاب تا طلوع آفتاب دانسته‌اند. دیگر مراجع تقلید از جمله سید علی سیستانی و سید علی خامنه‌ای زمان نیمه شب شرعی را همان زمان پایان وقت نماز عشاء می‌دانند.
فضایل و فواید نماز شب
فضایل نماز شب
آنطور که در احادیث موجود از پیامبر اکرم (ص) و امامان بیان شده است عبارتند از:
طبق فرموده پیامبر اسلام حضرت محمد (ص): “من کثرت صلاته بالیل حسن وجهه بالنهار” هر شخصی که بیبشتر نماز شب به جا آورد در روز صورتش زیبا و نورانی است.
در جای دیگر از پیامبر اکرم آمده است: خواندن نماز شب انسان را از گناه دور نگه می‌دارد.
امام صادق علیه السلام فرموده‌اند: در منزلی که نماز شب خوانده شود و قرآن تلاوت گردد، آن منازل نزد عرشیان همچون ستاره‌ها می‌درخشند.
از امام باقر (ع) این حدیث آمده است که: انما جعلت النافله لیتم بها ما أفسده من الفریضة؛ همانا نماز نافله را به دلیل این که جبران فساد نمازهای واجب را کند، قرار دادند.
امام صادق علیه السلام نیز از بین رفتن گناهان را فضیلت نماز غفیله می‌داند و می‌فرمایند: نماز انسان مومن در شب، گناهان مرتکب شده در طول روز را از بین می برد و پاک می کند.
فواید نماز شب
نماز شب فواید بی‌شماری دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
زینت انسان در آخرت
جلب دوستی خداوند
برترین نماز مستحبی
مایۀ فخر مؤمن
شرافت مؤمن در قیامت
مایه مباهات خداوند به فرشتگان
از علامات شیعه واقعی
دور کردن بیماری
ادب صالحین در همه زمان‌ها
بازدارنده از گناهان
آمرزش گناهان
جلب رحمت خدا
زیبایی چهره
زیبایی اخلاق
افزایش روزی
ادای قرض
دور کردن همّ و غم
نورانیت چشم
ضمانت روزی
امان از عذاب قبر
طول عمر
نورانیت خانه
رضایت خداوند
دوستی ملائکه
معرفت بخش
سلاح در مقابل دشمنان
اجابت دعا
باعث قبولی سایر اعمال
شفیع نزد عزرائیل
نورانیت قبر
مونس انسان در قبر
دفع بلا از اهل زمین
سخن آخر
در این پست شرح دادیم که نماز شب چطور خوانده میشود و چند رکعت است. این نماز یازده رکعتی شامل هشت نماز دو رکعتی، یک نماز دو رکعتی به نام شفع و یک نماز یک رکعتی وتر می‌باشد. خواندن نماز شب دارای فضایل بسیاری است و از فواید آن می‌توان آمرزش گناهان، استجابت خواسته‌ها، افزایش روزی، درمان بیماری ها، … را برشمرد.
منبع: آلامتو