اخلاق در سه عرصه قابل تحقق است:
1- اخلاق الهی (ارتباط باخدا):
یعنی کارهایی که به خداوند متعال مربوط می‌شود. مثل معرفت و محبت خدا، شکر و یاد خدا و توجه به خدا، خشوع و خوف از خدا، رجاء و ایمان به خدا و تضرع و استکانت... که عباداتی بر اساس آن‌ها انجام می‌شود مثل نماز و روزه و...
2- اخلاق فردی:
یعنی کارهایی که به خود شخص مربوط می‌شود و در انجام دادن آن‌ها اصالتاً رابطه باخدا منظور نیست ولو اینکه ممکن است باخدا و احیاناً با مردم ارتباط برقرار کند. اما در آن بالاصاله فقط رابطه با خود انسان ملحوظ است مثل توجه به خود، غفلت از خود، خودشناسی، ترس از مرگ، حب ذات و شئون آن مثل حب بقاء و حب کمال (قدرت‌طلبی، حقیقت‌جویی) و لذتجویی غرائز (شکم بارهگی، شهوت پرستی، علاقه به مسکن و لباس و مرکب و مال و فرزند)، جمال دوستی (زینتهای دنیوی و اخروی)، عواطف، احساسات و انفعالات (غم و شادی، پشیمانی، خشم، خشنودی، ترس، امنیت، یأس وامید)
3- اخلاق اجتماعی:
که محور اصلیاش ارتباط انسان با دیگران است و از معاشرت با دیگران و زندگی اجتماعی پدید میآید. مثل اصل عدالت واحسان، روابط خانوادگی (باوالدین، باهمسر، با فرزندان، با خویشاوندان)، همبستگی اجتماعی، مفهوم ولایت، اصلاح و افساد اجتماعی، وفای به عهد وادای امانت، رعایت حقوق و مصالح اعضای جامعه (دوری از قتل، حس، طمع در اموال دیگران، سرقت، کمفروشی، تدلیس، رشوه، ربا، بدگمانی، تجسس ، غیبت، تهمت، تمسخر، گوش دادن به آن‌ها، سخن بیهوده، ترشرویی، حفظ آبروی افراد، صدقه دادن، قرض، زکات، اطعام فقرا، مراعات آداب رفتاری با دیگران مثل: ملایمت، فروتنی، صداقت، امر به معروف و نهی از منکر، تقیه در موارد آن، عفو و گذشت، دفاع از حقوق دیگران، جهاد و...)[1]
------------------------------------------------
[1] با استفاده از کتاب اخلاق در قران آیت الله مصباح یزدی
نظرات
سلام سعیدجان حالاکه اینهارامینویسم شمادرکربلا وبارگاه ملکوتی حضرت اباعبدالله الحسین (ع)هستید وواقعاخوش به حالتان کاش من جای شمابودم مطالبتان رامیخوانم البته این روزهاکمی فرصتم کم شده ولی بازهم سعی میکنم به شماسربزنم خیلی خوشحال شدم که چنین مطالب جالب وآموزنده ای مینویسید موفق باشی باز هم سرمیزنم
سلام انشاءالله باهم مشرف شویم. ممنون از اظهار لطفتون.