نعمت امنیت مانند آب و هوا و غذای پاک برای زندگی انسان ضرورت دارد و نعمتی بدون جایگزین است از این رو جامعه حاضر است هزینههای زیادی را در این راستا تحمل کند. در روایتی در تحف العقول از امنیت در کنار عدالت و فراوانی به عنوان نیازهای ضروری مردم یاد شده است. پس لازم است همواره به خاطر نعمت امنیت از خدای منان سپاسگزار باشیم.
امام سجاد علیه السلام در دعای ابوحمزه ثمالی، ضمن مناجات با خدای متعال نعمت حیاتی امنیت را مورد توجه قرار داده و میفرماید:«اللَّهُمَّ أَعْطِنِی السَّعَهَ فِی الرِّزْقِ وَ الْأَمْنَ فِی الْوَطَنِ» خدایا به من وسعت در روزی و امنیت در وطن عطا فرما.
آیات قرآن کریم خداوند متعال را به عنوان سرچشمه امنیت معرفی میکند و در معرفی ذات ایمنی بخش الهی وجود خداوند را با اسامی «سلام» و «مومن» یاد میکند:«هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ»[۱]«او خدایی است که معبودی جز او نیست حاکم و مالک اصلی (فرمانروا) اوست، از هر عیب منزّه است، سلامت آفرین و امنیت بخش است». علامه طباطبایی رحمت الله علیه در تفسیر این آیه مینویسد کلام سلام به معنای کسی است که با سلام و عافیت با تو برخورد کند نه با جنگ و ستیز و شر و ضرر کلمه مومن نیز به معنای کسی است که به تو امنیت بدهد و تو را در امان خود حفظ کند.[۲] و در دعای جوشن کبیر هم عرضه میداریم:«یا اَمانَ مَنْ لا اَمانَ لَهُ»[۳]«ای امنیت بخش به کسی که امنیت ندارد».
خداوند متعال در قرآن کریم یکی از نشانههای تمدن و رشد اجتماعی جوامع گذشته را وجود امنیت در زندگی آنها نام برده است که متاسفانه به دلیل ناسپاسی از نعمتهای الهی آن را از دست دادهاند و می فرماید: «وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا قَرْيَةً كَانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً يَأْتِيهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِنْ كُلِّ مَكَانٍ فَكَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللَّهِ فَأَذَاقَهَا اللَّهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ»[۴] «خداوند (برای آنان که کفران نعمت میکنند،) مثلی زده است: منطقه آبادی که امن و آرام و مطمئن بود؛ و همواره روزیش از هر جا میرسید؛ امّا به نعمتهای خدا ناسپاسی کردند؛ و خداوند به خاطر اعمالی که انجام میدادند، لباس گرسنگی و ترس را بر اندامشان پوشانید!»
از نظر پیامبر مکرم اسلام صلی الله علیه و آله و سلم نعمت امنیت در بین مردم مجهول القدر است، ایشان میفرمایند: «نِعْمَتَانِ مَکْفُورَتَانِ الْأَمْنُ وَ الْعَافِیَةُ»[۵] «دو نعمت قدرشان ناشناخته است امنیت و سلامت».
از نظر امیرالمومنین علی علیه السلام نعمت امنیت، گواراترین نعمت برای بشر است. ایشان میفرمایند:«لا نِعمَةَ أهنَأُ مِنَ الأَمنِ»[۶]«نعمتی گواراتر از امنیت نیست».
آرامش و آسایش دو عنصر اساسی به وجود آورنده سعادت و خوشبختی هستن، اما از نظر اهمیت، امیرالمومنین علی علیه السلام آرامش را مقدم و برتر از آسایش میداند، زیرا به نظر ایشان آسایش در سایهسار آرامش و امنیت تحقق مییابد. ایشان میفرمایند:«رِفاهِيَّةُ الْعَيْشِ فِى الاَْمْنِ»[۷]«آسایش زندگی، در گرو آرامش و امنیت است.
پی نوشت
[۱] حشر/ ۲۳
[۲] تفسیر المیزان، سید محمد حسین طباطبایی، ج ۱، ص ۴۷
[۳] البلد الأمین، شیخ ابراهیم بن علی عاملی کفعمی، ص ۴۰۴
[۴] نحل/ ۱۱۲
[۵] بحار الأنوار، ج ۸۱، ص ۱۷٠
[۶] غرر الحکم، ج ۶، ص ۴۳۵
[۷] غرر الحکم، ج ۴،ص ۱۰۰