اعتماد به یکدیگر در سپردن مال، مقام و امثال آن یکی از اموری است که نوع انسانها در روابط خانوادگی، اقتصادی و اجتماعی با آن مواجه میشوند.
اعتماد به یکدیگر در سپردن مال، مقام و امثال آن یکی از اموری است که نوع انسانها در روابط خانوادگی اقتصادی و اجتماعی با آن مواجه میشوند. پایبندی به فطرت انسانی برای سلامت جامعه، ایجاب میکند که اعتماد دیگران را در هر زمینهای محترم بشماریم و به حریم آن تجاوز نکنیم، زیرا انسان به حکم فطرت و عقل باید امانتها را حفظ کند و از خیانت بپرهیزد.
ادای امانت، مستلزم حفظ و صیانت از آن و عدم خیانت است و عمل به این مسئولیت آثار پسندیدهای در تقویت روحیه تعهد به داراییهای دیگران در سطح فرد و جامعه به دنبال دارد. این ویژگی ارزشمند باعث تثبیت ایمان میشود.
خیانت در امانت، شکستن عهد و میثاقی است که انسان با صاحب امانت بسته است. خیانت از منظر عقل و شرع چنان قبیح است، که خیانت دیگران مجوزی برای مقابله به مثل نخواهد بود. پیامبر اکرم(ص) فرمودند: اگر کسی با تو خیانت کند، تو با او خیانت مکن که مانند او میشوی.¹
خیانت مصادیق گوناگونی دارد، به گستردگی اموری که میتوانند به انسان، امانت داده شوند. بارزترین آن امانات مالی است که افراد به یکدیگر میسپارند. مسئولیتهای اجتماعی، اسرار دیگران، آبروی مومنان، امانات مردم محسوب میشوند که در همه این موارد خیانت قابل تصور است. مسئولیتهای اجتماعی امانات عمومی است که وفا نکردن به عهدی که بر دوش آن مسئول نهاده شده است به منزله خیانت اجتماعی محسوب میشود.
راهکار ایجاد تقویت روحیه امانت داری
۱.امانت داری یکی از نشانههایی است که میتوان با آن به وجود ایمان در فرد اطمینان کرد. کسی که امانت دار است در هر موقعیتی توانسته است بر خواستههای درونی خود فائق آید و سستیهای عزم خود را در مسیر عمل به وعده و پیمان جبران کند. این ویژگی از اقتضائات امانت داری است.
۲.تقویت روحیه امانت داری معلول مبارزه با هوای نفس و آسوده طلبی است. چه بسیار منافع مادی و متاع ارزشمندی که نزد انسان به امانت گذاشته میشود که اگر روحیه منفعت طلبی غلبه کند یا تنبلی و سستی و آسوده طلبی بر وجود آدم حاکم شود، شخص نمیتواند در حفظ و حراست امانت موفق شود و چه بسیار پیمانها که در تعارض با منافع دنیوی یا به دلیل سستی به مسلخ فراموشی و نقص رفتهاند.
۳.انسان باید با درک این مسئله که ترک امانت داری به معنای فرو رفتن در وادی هوای نفس و انحطاط اخلاقی است و باعث بدنامی انقطاع فرد از جامعه میشود، در مبارزه با منفعت طلبی و هوای نفس تلاش کند و در همه عرصههای زندگی به جای توجه به منافع خود، در فکر و رفتار به دنبال خیرخواهی و تامین منافع دیگران باشد. مداومت بر این فکر و عمل زمانی که با هم نشینی با اهل وفا و ایمان همراه باشد، نتایج قابل توجهی در راستای تقویت روحیه امانت داری خواهد داشت.
۱.مجلسی.بحارالانوار.ج۱۰۰.ص۱۷۵