یکی از مهمترین شاخصه‌هایی که برای یک نامزد انتخاباتی باید در نظر گرفت این است که آن فرد دارای امانت داری و صداقت باشد، یعنی به پست و منصبی که می‌خواهد آن را بر عهده بگیرد به چشم یک امانت الهی و اسلامی نگاه کند و در گفتار و عملش در قبال مردم و این نظام مقدس دارای صداقت باشد و از هرگونه دروغگویی و کذب بپرهیزد.
مقدمه: تمامی مناصب و پست‌ها و مقام‌های حکومتی ودایع و امانت‌های الهی محسوب می‌شوند، این به این معنی است که اگر کسی در صدد به عهده گرفتن این مناصب و مقام‌های حکومتی است تنها نیت او باید احقاق حقوق مردم و برقراری عدالت باشد و خود را به عنوان مجری تمامی قوانین الهی و اسلامی و انقلابی موظف بداند، نه اینکه خود را صاحب این پست‌ها و مناصب بداند و به نیت ترفیع مقام و برخورداری از خزانه‌های بیت المال این مسئولیت‌ها را به عهده بگیرد و یا اینکه به خاطر حب ریاست و رسیدن به شهرت سیاسی وارد عرصه انتخابات شود تا بتواند رای بیاورد.
متاسفانه بعضی از نامزدهای انتخاباتی و یا بعضی از مسئولین به پست‌ها و مناسب حکومتی به چشم طعمه و شکاری می‌نگرند که می‌خواهند به هر قیمتی آنها را به چنگ بیاورند و فراموش کرده‌اند که هیچ مسئولیت‌هایی به اندازه مسئولیت‌های حکومتی از امانت‌های خداوند متعال محسوب نمی‌شوند، مولای متقیان حضرت امام علی علیه السلام در مورد اینکه مناسب حکومتی امانت‌های بسیار مهمی است که به گردن مسئولین آن واگذارده شده است خطاب به یکی از کارگزارانش چنین می‌فرمایند:«وَإِنَّ عَمَلَكَ لَيْسَ لَكَ بِطُعْمَةٍ وَلكِنَّهُ فِيعُنُقِكَ أَمَانَةٌ، وَأَنْتَ مُسْتَرْعًى لِمَنْ فَوْقَكَ. لَيْسَ لَكَ أَنْ تَفْتاتَ فِي رَعِيَّةٍ، وَلاَ تُخاطِرَ إِلاَّ بِوَثِيقَةٍ»[۱] «بى گمان كارى كه به تو سپرده شده است، لقمه اى چرب نيست، بلكه بار امانتى برگردن تو است كه در حـفظ آن بـايد در برابر ما فوق خودت پاسخگو باشى. تو را نرسد كه درباره مـردم، خود سرانه تصـميم بـگيرى و يا بدون مجـوز و پشتوانه اطمينان بخشى به كارهاى خطير اقدام كنى».
بنابراین نامزدهای انتخاباتی که درصدد تصدی مناصب حکومتی هستند باید به این مناصب به عنوان امانت‌ها و ودایع بسیار مهم الهی که به گردن آنان واگذارده شده است بنگرند نه اینکه آن را به عنوان دستاویزی برای رسیدن به امیال و خواسته‌های دنیوی خود اعم از حب ریاست و برخورداری از امکانات مادی و دیگر خواسته‌های دنیوی خود در نظر بگیرند. صداقت نیز در کنار امانت داری از مهمترین خصوصیاتی است که نامزدهای انتخاباتی که درصدد تصدی مناسب حکومتی هستند باید از آن برخوردار باشند، در واقع مسئولی که امانت دار است در واقع با این امانتداریش، صداقت خود را در پذیرش مسئولیت حکومتی اثبات می‌کند، بنابراین آنچه که ملاک بسیار مهم برای شأن کاری یک مسئول محسوب می‌شود، زیادی پرداختن او به نماز و روزه و یا حج رفتن او نیست، بلکه این صداقت و امانتداری او است که نشان می‌دهد که او در پذیرش مسئولیت‌های حکومتی موفق بوده است یا نه، نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می‌فرمایند:«لا تَنْظروا إلى كَثرةِ صَلاتِهِم و صَومِهِم ، و كَثرةِ الحَجِّ ، و المعروفِ ، وَ طَنطَنَتِهِم باللّيلِ! و لكنِ انْظُروا إلى صِدقِ الحديثِ و أداءِ الأمانةِ»[۲]«به زيادى نماز كسان و روزه و حجّ و بخشش و ناله هاى شبانه آنها نگاه نكنيد، بلكه راستگويى و امانتدارى شان را بنگريد».
صداقت و امانت داری در پذیرش مسئولیت‌های حکومتی آنقدر مهم و حیاتی است که تمامی انبیا الهی با همین صداقت و امانت داری خود بوده است که به مقامی دست یافته‌اند که خداوند متعال آنان را به بعثت برساند، چنانچه حضرت امام جعفر صادق علیه السلام در این مورد می‌فرمایند:«إنّ اللّه َ عَزَّ و جلَّ لم يَبعَثْ نَبِيّا إلاّ بصِدقِ الحَديثِ ، و أداءِ الأمانَةِ إلى البَرِّ و الفاجِرِ»[۳]«خداوند عزّ و جلّ هيچ پيامبرى را نفرستاد ، مگر با [دعوت به] راستگويى ، و برگرداندن امانت به نيكوكار و بدكردار».
اعتماد کردن مردم به نامزدهای انتخاباتی برای رای دادن به آنان زمانی محقق می‌شود که هواداران او از او صداقت گفتاری و رفتاری را ببینند، علاوه بر این اعتماد آحاد مردم به تمامی مسئولان و نامزدهای انتخاباتی یکی از مهمترین سرمایه‌های نظام سیاسی کشور محسوب می‌شود که این امر محقق نمی‌شود مگر با اینکه مردم شاهد صداقت و راستگویی و راستی گرایی مسئولان و نامزدهای انتخاباتی سرزمین خودشان باشند. بنابراین کسی که مسئول می‌شود برای جلب رضایت مردم و کسب وجاهت اجتماعی باید همواره چه در محیط کار و چه در تمامی صحنه‌های اجتماعی که در آن حضور دارد با مردم صادق و روراست باشد، یکی از مهمترین مواردی که نامزدهای انتخاباتی باید در مورد صداقتشان آن را به کار گیرند این است که از دادن وعده‌ها و شعارهایی که با عمل تحقق پیدا نمی‌کنند و در واقع دروغ محسوب می‌شوند اکیداً پرهیز کنند و صرفاً به خاطر تحریک احساسات مردم برای رای دادن به خودشان از وعده دادن هرگونه موارد کذب و تحقق ناپذیر دوری کنند چرا که در صورت عمل نکردن به وعده‌هایشان پس از انتخاب شدنشان در واقع به خلف وعده مرتکب شده‌اند که همین موجبات خشم خداوند متعال و مردم را فراهم می‌آورد، مولای متقیان حضرت امام علی علیه السلام در این مورد به مالک اشتر چنین می‌فرمایند:«وَإِيَّاکَ وَالْمَنَّ عَلَى رَعِيَّتِکَ بِإِحْسَانِکَ، أَوِ التَّزَيُّدَ فِيمَا کَانَ مِنْ فِعْلِکَ، أَوْ أَنْ تَعِدَهُمْ فَتُتْبِعَ مَوْعِدَکَ بِخُلْفِکَ، فَإِنَّ الْمَنَّ يُبْطِلُ الاِْحْسَانَ، وَالتَّزَيُّدَ يَذْهَبُ بِنُورِ الْحَقِّ، وَالْخُلْفَ يُوجِبُ الْمَقْتَ عِنْدَ اللهِ وَالنَّاسِ؛ قَالَ اللهُ تَعَالَى: «کَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللهِ أَنْ تَقُولُوا ما لاَ تَفْعَلُونَ»[۴]«زنهار از اين كه به احسان خود بر رعيت منت گذارى يا آنچه براى آنها كرده اى، بزرگش شمارى يا وعده دهى و خلاف آن كنى. زيرا منت نهادن احسان را باطل كند و بزرگ شمردن كار، نور حق را خاموش گرداند و خلف وعده، سبب برانگيختن خشم خدا و مردم شود. خداى تعالى فرمايد: خداوند سخت به خشم مى آيد كه چيزى بگوييد و به جاى نياوريد».
بنابراین نامزدهای انتخاباتی نباید برای رای آوردنشان به بیان وعده‌های نادرست و غیرقابل محقق روی آورند، بلکه باید وعده‌هایی به مردم بدهند که بر مبنای منطق و واقعیت باشد، مقام معظم رهبری حفظه الله در این مورد می‌فرمایند:«کسانی که وارد عرصه انتخابات می‌شوند، نباید به مردم وعده‌های نادرست بدهند، بلکه باید با سخنان منطقی و منطبق بر واقعیت و توکل بر خدا پیش بروند».[۵]
نتیجه‌گیری: نامزدهای انتخاباتی که درصدد تصدی مقام‌ها و مناصب حکومتی هستند باید از دو رکن بسیار مهم امانت داری و صداقت برخوردار باشند، یعنی باید به مسئولیت‌هایی که درصدد پذیرش آنها هستند به عنوان امانت‌ها و ودایع الهی بنگرند و بر مبنای آن، وظایف بسیار مهمی را بر خود متحمل کنند نه اینکه آن مناصب و مقام‌های حکومتی را به عنوان دستاویزی برای رسیدن به خواسته‌های دنیوی و مادی خود در نظر بگیرند. نامزدهای انتخاباتی باید همواره با مردم صادق و روراست باشند و برای اینکه رای بیاورند از وعده‌های غیر قابل محقق و کذب که پس از برگزیده شدنشان توسط مردم قادر به عملی کردن آنان نیستند استفاده نکنند، چرا که این کار موجب می‌شود که مردم نسبت به دولتمردان و نسبت به نظام اسلامی، بی اعتماد و خشمگین شوند.
پی نوشت
[۱] نهج البلاغه، نامه ۵
[۲] بحارالانوار، جلد ۵، صفحه ۱۱۴، حدیث ۷۵
[۳] الکافی، جلد ۲، صفحه ۱۰۴، حدیث ۱
[۴] نهج البلاغه، نامه ۵۳
[۵] فرازی از فرمایشات مقام معظم رهبری حفظه الله در دیدار با هزاران نفر از کارگران و فعالان بخش تولید و جمعی از کارگران نمونه و بر‌تر کشور، مورخ ۷ اردیبهشت ۱۳۹۲