آيا مي توان براي هر كسي كه توسط دشمن كشته مي شود كلمه ي شهيد را بكار برد؟

ملاك و معيار استعمال كلمه شهيد براي افرادي كه در مقابل دشمن كشته مي شوند چيست؟ آيا مي توان براي هر كسي كه توسط دشمن كشته مي شود كلمه ي شهيد را بكار برد؟

پاسخ:
براي روشن شدن جواب بايد معيار و ملاك شهيد و شهادت روشن گردد تا با آن معيار و ملاك بسنجيم هر كس داراي آن خصوصيات و ويژگي بود اطلاق شهيد بر او بلامانع مي باشد و كسي كه آن معيارها را نداشت به او شهيد گفته نمي شود.
مرحوم امام خميني قدس سره مي فرمايند: هر كس كه در ركاب امام معصوم و يا نائب خاص حضرتش كشته شود و روحش در ميدان نبرد و درگيري از بدن مفارقت نمايد بر چنين مردي شهيد اطلاق مي گردد و احكام خاصي دارد از قبيل اين كه غسل و كفن ندارد و با لباس رزم دفن مي شود و فردي كه در دفاع از اساس اسلام و شرف و مجد مسلمين و حفظ مرزهاي ‌كشورهاي اسلامي مبارزه نمايد او هم همانند شهيد مي باشد.(1)
مرحوم آيت الله خوئي مي فرمايند: شهيد كسي است كه در ميدان نبرد در ركاب امام و يا نائب خاص امام به شهادت برسد و همانند شهيد است. هر كس كه در راه حفظ اساس اسلام و دفاع از مسلمين و كشورهاي اسلامي به شهادت برسد و در اين حكم فرقي بين انسان آزاد و بنده زن و مرد بزرگ و كوچك نيست.(2)
سوالي از امام شده به اين صورت كه: كسي كه بر اثر بمباران شهرها توسط دشمن به شهادت مي رسد آيا غسل دادنش لازم است؟ جواب گرچه اجر شهيد را دارد ولي غسل و كفن از او ساقط نمي شود.
و حتي امام افرادي كه در جبهه ها با تصادف و افتادن در آب يا حوادث ديگر از دنيا مي روند مي فرمايند ثواب شهيد را دارند ولي غسل و كفن ساقط نيست.(3)
از مجموع منابع فقهي و كتابهائي كه در اين مورد به رشته تحرير در آمده استفاده مي شود بعضي از احكام، مختص به شهداي ميدان نبرد و معركه درگيري مي باشد از قبيل لازم نبودن غسل و كفن و... و اما افرادي كه براي دفاع از اساس اسلام و حفظ ممالك اسلامي و بيرون راندن قدرتهاي سلطه گر بين المللي و مصون ماندن نواميس مسلمين و مجد و عظمت اسلامي مبارزه مي نمايند و در اين راه پرافتخار در خون خويش مي غلتند از ثواب فيض شهادت بهره مند مي شوند يا شهيدند و يا در حكم شهيد كه موارد با هم تفاوت دارد.

پاورقی:

1. امام خميني، تحرير الوسيله، در غسل ميت، جلد 1، ص 66، مسئله 1.
2. تنقيح در شرح عروة الوثقي، درسهاي‌آيت الله خوئي، مقرر ميرزا علي غروي جلد 8، ص 171.
3. استفتائات امام خميني، جلد 1، ص 83، سوال 207 و204.
منبع: نرم افزار پاسخ - مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات