هر جامعه اي اعم از خرد و كلان براي حفظ حيات خويش نياز مند مقرراتي است كه اعضاي تشكيل دهنده ملزم به رعايت آن هستند و بدون مقررات و يا ناديده گرفتن آن, با خطر فروپاشي و نابودي مواجه مي‌شود. چنانكه همة جوامع از كوچك‌ترين نهاد اجتماعي گرفته تا نهادها ومؤسسات متوسط و بزرگ سياسي, اقتصادي, فرهنگي, خدماتي, و سازمانهاي بين المللي و دولتها , داراي مقرراتي هستند كه تمامي اعضا و كارمندان آنها ملزم به رعايت آن مي‌باشند.
خانواده كه مقدس‌ترين, نهاد بشري است و عمري به درازاي زندگي بشر دارد از اين قاعده هرگز مستثني نيست.
مقررات حاكم بر نهاد خانواده در تمام اديان و فرهنگها هرچند يكسان نيست, ولي قوانيني تا حدودي مشابه و مشترك درتمام اديان و فرهنگها مشاهده مي شود.
اسلام كه ديني جامع و كامل است نيز قوانين ويژه‌اي را در بارة اين نهاد مقدس دارد كه پيروان خود را ملزم به رعايت آن كرده است كه از جمله آنها مديريت در خانواده است.
خانواده يك واحد حساس اجتماعي است و بايد همانند يك اجتماع بزرگ رهبر واحدي داشته باشد, رهبر جمعي در اين نهاد مفهومي ندارد, يا مرد و يا زن بايد رياست خانواده را به عهده بگيرد, قرآن كريم تصريح دارد كه سرپرستي بايد به مردان سپرده شود, واين استبداد نيست, بلكه به منظور رهبري واحد است. تا هرج و مرج پيش نيايد. و اين وظيفه به خاطر وجود خصوصياتي است كه در مرد وجود دارد, مانند داشتن بنيه قوي و غلبه تفكر بر عاطفه و احساسات.(1)
امروزه در جوامعي كه مديريت مردان در خانواده از ميان برداشته شده, خانواده نيز مفهوم خود را از دست داده است.
از نكاتي كه مي‌توان در مورد اين حكم به آن توجه كرد اين است كه خروج گاه و بي‌گاه زن از خانه مي‌تواند باعث از بين رفتن حق مرد شود و اسلام براي جلوگيري از اين مشكل اختيار خروج را به مرد داده است.
در عين حال بايد توجه داشته باشيد كه لزوم اذن از شوهر بطور مطلق نيست بلكه مواردي پيش مي آيد كه زن بدون اذن زوجه هم مي تواند از خانه خراج شود.
ـ زن مضطر به معالجه باشد.
ـ زن احساس كند كه اگر در منزل بماند ضرر عرضي, يا جاني به او وارد مي شود.
ـ براي انجام واجب عيني مثل انجام حج واجب(2) ونظاير آن.
ـ در ضمن عقد نكاح با شوهرش خروج از منزل را بدون اجازة او شرط كرده باشد.
ـ كه شوهر قادر به پرداخت نفقه و يا مستنكف از پرداخت نفقه باشد و زن براي تحصيل مخارجش چاره‌اي جز خروج از منزل را نداشته باشد.
پاورقی:
1. مكارم شيرازي, ناصر، تفسير نمونه, تهران، دارالكتب الاسلاميه، ج3, ص370.
2. منهاج الصالحين، ج2, ص 289 , منهاج الصالحين, ج 3، ص 80, سيد الخوئي,كتاب الحج, ج 3، ص 196, تهذب الاحكام، ج 5 , ص400.
منبع: نرم افزار پاسخ - مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات