آيا شيخ صدوق كتابي به نام «سهو النبي» نوشته است.؟ هدف ايشان از نوشتن اين كتاب چه بوده وآيا اين كتاب چاپ شده است؟
پاسخ:
ابو جعفر محمد بن علي بن حسين بابويه از دانشمندان و علماي بزرگ شيعه بوده كه در قم متولد شده است. وفات او در سال 1381هـ . ق در شهر ري بوده است و در نزديكي مرقد مطهر حضرت عبد العظيم مدفون مي باشد.(1)
در مورد جايگاه و عظمت اين دانشمند بزرگ شيعه همين بس، كه سيد بن طاووس از دانشمندان و عرفاي شيعه در قرن هفتم، مي نويسد: پدر شيخ صدوق علي بن الحسين، از ابوالقاسم حسين بن روح نوبختي كه يكي از نواب اربعه مي باشد، درخواست كرد تا از امام زمان (عج) بخواهد دعا كند تا خداوند به او فرزندي عنايت كند و با دعاي امام زمان(عج) خداوند دو فرزند پسر به او عنايت كرد كه يكي از آنها شيخ صدوق بود.(2)
هم چنين در كتاب رجال نجاشي، از كتب رجالي معتبر شيعه آمده است: او از فقها و دانشمندان اماميه است و در ري سكونت داشت و از دانشمندان بزرگ در خراسان بوده است.(3)
علاوه بر اين برخي از دانشمندان اهل تسنن نيز مقام علمي شيخ را ستوده اند.
آثار اين دانشمند بزرگ شيعه، به سه بخش تقسيم مي شود:
1ـ بخش كتب حديثي: مثل امالي، علل الشرائع، عيون اخبار الرضا.
2ـ بخش كتب فقهي، كه جامع ترين آنها «من لا يحضره الفقيه» است.
3ـ بخش كتب كلامي، مثل الاعتقادات، ابطال اللغو، التقصير.
در اعيان الشيعه، آثار شيخ صدوق را 186 كتاب دانسته است. شيخ صدوق در من لا يحضره الفقيه، آثار و تأليفات خود را 245 رساله دانسته است. معلوم مي شود كه مقدار قابل توجهي از آثارش از بين رفته است.
يكي از كتاب هاي او سهو النبي بوده كه متأسفانه همانند بسياري از كتاب هاي او به دست ما نرسيده است.
انگيزه شيخ صدوق از نوشتن اين كتاب آن بود كه در زمان ايشان عده اي در مخالفت با شيخ صدوق و استاد او محمد بن حسن بن وليد قمي عقيده داشتند كه پيامبر سهوي ندارد.اما شيخ صدوق قائل بود: كه بر اساس برخي از رويدادها پيامبر سهو دارد و سهو پيامبر هيچ خدشه اي به عصمت او وارد نمي كند و عظمت آن حضرت را از بين نمي برد. ايشان براي اثبات عقيده اش اين كتاب را نوشته است. كتاب شيخ صدوق به علت اينكه طرفدار نداشته و اكثر دانشمندان طرفدار عدم سهو پيامبر بودند، منتشر نگرديد و فراموش شد.
پاورقی:
1. امين، سيد محسن، اعيان الشيعه، بيروت، دارالتعارف المطبوعات، 1403ق، ج10، ص24.
2. حسيني، علي بن موسي بن جعفر بن محمد بن طاووس، نفس المهموم، منشورات الطبعة الحيدريه، نجف، 1416ق، ص129 ـ 130.
3. النجاشي الاسدي الکوفي، ابو العباس احمد بن علي بن احمد بن العباس، رجال النجاشي، موسسه نشر اسلامي، طبعة الخامسه، 1416ق، ص389.
منبع: نرم افزار پاسخ - مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات