چکیده:
یکی از نهادهای انقلابی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در پي فرمان رهبر كبير انقلاب اسلامي حضرت امام خميني مبني بر تشكيل ستاد انقلاب فرهنگي توسط این نهاد فرهنگی تاسیس و بنیان نهاده شده است «نهادجهاد دانشگاهی» می‌باشد که در اساسنامه این نهاد تعریفی که از این نهاد بیان می‌کنند به این صورت می‌باشد:
«جهاد دانشگاهی نهادی انقلابی و برخاسته از انقلاب فرهنگی است که در جهت تحقق بخشیدن به اهداف انقلاب فرهنگی در چارچوب وظایف تعیین‌شده زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت می‌کند.»
یکی از نهادهای انقلابی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در پي فرمان رهبر كبير انقلاب اسلامي حضرت امام خميني مبني بر تشكيل ستاد انقلاب فرهنگي توسط این نهاد فرهنگی تاسیس و بنیان نهاده شده است «نهاد جهاد دانشگاهی» می‌باشد که در اساسنامه این نهاد تعریفی که از این نهاد بیان می‌کنند به این صورت می‌باشد:
«جهاد دانشگاهی نهادی انقلابی و برخاسته از انقلاب فرهنگی است که در جهت تحقق بخشیدن به اهداف انقلاب فرهنگی در چارچوب وظایف تعیین شده زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت می‌کند.»[1]
در همین راستا در اساسنامه این نهاد وظایفی را که برای جهاد دانشگاهی تبیین می‌کنند به این صورت می‌باشد:
1ـ اسلامی شدن دانشگاهها
2ـ تبليغ و ترويج فرهنگ و هنر اسلامي و برنامه ريزي فرهنگي و تربيتي و ايجاد آمادگي فكري و مكتبي در قشر جوان بخصوص دانش آموزان دبيرستاني و دانشجويان به منظور مقابله با غرب زدگي و انحرافات در چارچوب سياستهاي فرهنگي كشور
لذا مقام معظم رهبری راهبرد وهدف این نهاد را اینطور تبیین می‌فرمایند:
« حقیقت این است که ما در دانشگاههایمان، ابزار و وسایل لازم برای هدایت فکری این نسل جوان دانشجو، به قدر وافر و کافی نداریم و تفکر انقلابی، عمق و پختگی لازم را در دانشگاه پیدا نمی‌کند. این، واضح است. به این معنا که اگر فرض کنیم کسی نسبت به انقلاب، هیچ معرفت یا اعتقادی نداشته باشد و وارد دانشگاه بشود، اینطور نیست که ما مطمئن باشیم که این شخص، فردا که از دانشگاه بیرون می‌آید، فرد انقلابىِ مؤمنی بیرون آمده است؛ درست است؟ عکسش، مصادیقی دارد؛ مصادیق کمی هم ندارد. کسانی هستند که در محیطهای خانوادگی یا محیط شهری خودشان، به انقلاب و اسلام و مبانی انقلابی معتقدند؛ اما به دانشگاه که می‌آیند، کمرنگ می‌شود، یا بی‌تفاوت می‌شوند، یا - همان‌طور که اشاره کردند - جذب یک جاذبه‌های علی‌القاعده منافی با تفکر و حرکت انقلابی می‌شوند؛ اما آن طرف قضیه که متوقع است، وجود ندارد.
ما باید کاری بکنیم که در دانشگاه، وقتی دانشجو وارد شد، این‌جا به عنوان مرحله‌یی باشد تا همچنان‌که بر علم خود می‌افزاید، برتفکر وبینش صحیح و خط درست و هدایت خودش هم بیفزاید. به نظرمن، جهاد دانشگاهی می‌تواند دراین کار، به نحو وافری سهیم باشد.» [2]
با این نظر مقام معظم رهبری و وظایفی را که شورای عالی انقلاب فرهنگی برای جهاد دانشگاهی بیان نموده است چند پیشنهاد برای تقویت این نهاد اسلامی می‌توان ارائه نمود:
1ـ استفاده از اساتید مجرب با زمینه‌های فکری اسلامی در رشته های مختلف بالاخص علوم انسانی:
یکی از موثرترین افراد تاثیر گذار بر دانشجویان اساتید دانشگاهها می‌باشند زیرا دانشجویان در طول ترم بیشترین ارتباط با اساتید خود دارند و همین راه بهترین روش برای تاثیر گذاشتن بر دانشجویان و علاقه‌مند کردن آنها به تفکرات اسلامی می‌باشد و هرچه قدر اساتید با تفکرات سکولاری از این مجموعه‌ها فاصله بگیرند رسیدن به هدف و غایتی که برای جهاد دانشگاهی بیان شده است سهل و آسان می‌گردد.
زیرا وقتی تفکرات بر اساس و مبنای اسلامی نباشد و اساتید دانشگاهی نیز نظرات و حرفهایی که می زنند بر مبنای تعالیم اسلامی نباشد می‌شود نفی خدا و وحی و نتیجه ای که از این حرفها استخراخ می‌شود یک تفکرات سلیقه‌ای بدست می‌آید.
در بیاناتی که مقام معظم رهبری در دیدار دانشجویان با ایشان در ماه رمضان 94 داشتند به این نکته اشاره می‌فرمایند:
« تفکّر لیبرالیستی از تفکّر اروپای قرن هجدهم و نوزدهم -یعنی زیربنای فکری اومانیستی که نفی معنویّت و خدا و مانند اینها است- سرچشمه می‌گیرد. چون خدایی نیست، پس سلیقه‌ای است؛ چیزهای بشری این‌جوری است؛ حتّی در حقایق علمی و حقایق آزمایشگاهی، شما ببینید سلیقه‌ها چقدر مختلف است. امروز یک تشخیصی را در مورد یک مادّه‌ای می‌دهند که مثلاً برای فلان بیماری یا برای فلان مشکل، مفید است؛ چند صباح بعد باز هم دانشمندانی اعلام می‌کنند که نخیر، این مفید نیست، مضر است! یعنی کارهای غیر مستند به وحی الهی، در معرض خطا و اشتباه و دوگونه اندیشیدن و اینها است. پس تفکّر وقتی خدایی نشد، سلیقه‌ای است؛ سلیقه‌ای که شد، آن وقت ارزشها بر اساس منافع گروه‌های قدرتمند تعریف خواهد شد.» [3]
2ـ تاکید و پژوهش محور کردن درس‌های معارف اسلامی
در دانشگاههای کشور نگاهی که به دروس معارف اسلامی می‌شود یک نگاه سطحی نگری و دروسی که فقط برای بالابردن معدل برای دانشجویان بوده و کمتر دانشجویی در دانشگاههای کشور یک نگاه پژوهش محور و کلیدی به این دروس دارد. علت اصلی آن راهم می توان در خود دانشگاهها پیدا کرد وقتی خود اساتید به این دروس نگاهی سطحی دارند و دانشجویان نیز فقط نگاهی عمومی نه برای تقویت بنیه معنوی و دینی خود به آن دارند تاثیر گذاری این دروس برای دانشجویان بسیار کم و یا حتی می‌توان ادعا کرد بی تاثیر می‌باشد. لذا باید این امر مهم تقویت شده و از یک نگاه سطحی به تقویت این دروس با کارهایی مثل پژوهش محور کردن و یا برقراری کنفرانس در کلاسها برای دانشجویان و از یک رویکرد عمومی به تخصصی تغییرجهت دهیم.
نتیجه گیری: یکی از ارکان مهم تاثیرگذار در جامعۀ ما دانشگاهها می‌باشند، چونکه دانشگاهها هستند که مدیران و اساتید آینده کشور را پرورش داده و به دامن جامعه تحویل می‌دهند و چون کشور عزیزمان ایران بر اساس قانون اساسی یک کشور اسلامی می‌باشد باید از تفکرات سکولار و امانیستی دوری کرده و دانشگاههای خود را به سمت تفکرات اسلامی پیش برده و تعالیم و آموزشهای خود را با تعالیم اسلامی گره زده تا از رویکردهای سلیقه ای بدور از خدا و معنویت پرهیز نماییم. که یکی از روشهای رسیدن به به این آرمان و هدف تشکیل نهادهایی مثل جهاد دانشگاهی می‌باشد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پی نوشت:
[1].[مرکزپژوهشهای مجلس شورای اسلامی. http://rc.majlis.ir/fa/law/show/99816]
[2].[http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2352 ]
[3].[http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=30255 ]