حضرت زینب(سلام الله علیها) قهرمان جنگ تبلیغاتی بعد از عاشوراست، که می‌توان با الگو قرار دادن مبانی، اصول و روش‌های آن حضرت، در میدان مجازی پیروز شد.
با وجود قرآن کریم راه حق، روشن و استوار است. در روش طی کردن این مسیر حق، نیازمند به الگو هستیم. به همین جهت است که بسیاری از درس‌های قرآن کریم در قالب داستان‌های انسان‌های الگو، بیان شده است. پیامبر اکرم و اهل بیت گرامیشان(علیهم صلوات الله)، مفسّرین عملی قرآن کریم هستند. به این معنا که سیره و روش زندگی آن بزرگواران، به خودی خود، الگویی تام برای شناخت بهترین روش‌های مقابله با مشکلات است. از جمله مسائل مهم عصر ما، تهاجم بی امان فرهنگی است؛ که به خصوص در میدان فضای مجازی، شاهد آن هستیم. در این نوشتار به برخی راهبردهای حیاتی در فضای مجازی که برگرفته از سبک زندگی حضرت زینب(سلام الله علیها) است می‌پردازیم.
اسلحه علم و فهم
در میدان رزم فیزیکی، اطلاعات و علم، نقش اساسی در پیروزی دارد. شناخت راه و روش جنگیدن و اطلاعات از حریف مقابل، کارایی و نتیجه جهاد را افزایش می‌دهد. یکی از ویژگی‌های ممتاز حضرت زینب(سلام الله علیها)، علم و دانایی کم‌نظیر ایشان است که باعث می‌شود ایشان در مقابل سیل تهاجم توهین‌ها و تحقیرها، با استدلال و ابهّت خاصی، قهرمان تبلیغی کربلا نام گیرد. امام سجّاد(علیه السلام) در توصیف مقام علمی عمّه بزرگوارشان می‌فرمایند: «وَ أَنْتِ بِحَمْدِ اللَّهِ عَالِمَةٌ غَيْرُ مُعَلَّمَةٍ فَهِمَةٌ غَيْرُ مُفَهَّمَة؛[1] و تو، شکر خدا، بی آن‌که آموزگاری داشته باشی؛ عالم و دانشمند هستی.» کسی که از علم، بی‌بهره است، در هر میدانی وارد شود، همانند سربازی است که سلاح ندارد. البتّه استفاده کردن درست و بجا از علم نیز، محتاج فهم و بصیرتی جداگانه است که در روایت عمیق امام زین العابدین(علیه السلام) مورد اشاره قرار گرفته است. فضای مجازی، مملوّ از شبهات، انحرافات، تاریکی‌ها، بزن و در روها، هجوم‌ها، موج‌های تبلیغاتی و... است که به سرعت در حال انتقال و تغییر جلوه هستند. حضور در این فضا با این همه پیچیدگی، ضرورت بهره‌مندی از علم و درک بالا را دو چندان می‌کند. نبردی است که اگر اشتباه تحلیل شود، علیه خود انسان به کار گرفته می‌شود. بی‌رحمی‌های در فضای مجازی، بسیار کُشنده‌تر از فضای حقیقی است همچنین، لطافت‌ها و ظرافت‌هایش نیز بیشتر است. خلاصه این‌که از هر جای دیگری، بیشتر به دقّت و حساب و کتاب نیاز دارد.
عفّت، حیا و تقوا
از آن‌جا که دامنه مسائل فضای مجازی به شکلی است که کوچک‌ترین اشتباهات و بی‌احتیاطی‌ها و بی‌تقوایی‌ها، گاهی به بزرگ‌ترین و سهم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گین‌ترین گناهان و رذایل تبدیل شده و به سرعت انتشار می‌یابد، الگو قرار دادن پاکی و نجابت و تقوای انسان‌های بزرگی همچون حضرت زینب(سلام الله علیها) بیش از هر زمان، لازم و ضروری خواهد بود. ایشان همان بانویی هستند که در مجلس یزید(لعنة الله علیه) این‌گونه فریاد پاکی و نجابت را بر سر یزید می‌کوبد که: «أَ مِنَ الْعَدْلِ يَا ابْنَ الطُّلَقَاءِ تَخْدِيرُكَ حَرَائِرَكَ وَ إِمَاءَكَ وَ سَوْقُكَ بَنَاتِ رَسُولِ اللَّهِ سَبَايَا قَدْ هَتَكْتَ سُتُورَهُنَّ وَ أَبْدَيْتَ وُجُوهَهُنَّ تَحْدُو بِهِنَّ الْأَعْدَاءُ مِنْ بَلَدٍ إِلَى بَلَدٍ وَ تَسْتَشْرِفُهُنَّ الْمَنَاقِلُ وَ يَتَبَرَّزْنَ لِأَهْلِ الْمَنَاهِلِ وَ يَتَصَفَّحُ وُجُوهَهُنَّ الْقَرِيبُ وَ الْبَعِيدُ وَ الْغَائِبُ وَ الشَّهِيدُ وَ الشَّرِيفُ وَ الْوَضِيعُ وَ الدَّنِيُّ وَ الرَّفِيعُ لَيْسَ مَعَهُنَّ مِنْ رِجَالِهِنَّ وَلِيٌّ وَ لَا مِنْ حُمَاتِهِنَّ حَمِيٌّ عُتُوّاً مِنْكَ عَلَى اللَّه وَ جُحُوداً لِرَسُولِ اللَّهِ وَ دَفْعاً لِمَا جَاءَ بِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّه؛[2] از عدل است كه تو زنان و كنيزان خود را در پشت پرده نشانى و دختران رسول خدا را اسير، بدين سوى و آن سوى كشانى، حجاب آنان را بدرى؛ روى آنان را بگشائى، دشمنان آنان را از شهرى به شهرى برند و بومى و غريب چشم به آن‌ها دوزند و نزديك و دور، وضيع و شريف، چهره آنان را مىنگرند. از مردان آنان نه پرستارى مانده است نه ياورى نه نگهدارى و نه مددكارى، اين‌ها همه از گستاخى تو بر خدا و انكار بر رسول خدا و ردّ بر قرآن است.» این جملات حاکی از نهایت ارزش حیاء و عفاف است که در آن شرایط سخت، بیان می‌شود. سختی فضای مجازی قطعاً به اندازه سختی‌های اسارت کاروان حضرت زینب نبوده و نخواهد بود. چطور ایشان در آن شرایط طاقت‌فرسا، دم از حجاب، حیا و باقی ارزش‌های دینی می‌زنند؛ لذا سربازان فضای مجازی نیز باید این مسیر را سرلوحه حضور در این میدان قرار دهند.
ولایتمداری
از مهم‌ترین ویژگی‌های حضرت زینب در تمام مراحل به خصوص در سخت‌ترین شرایط واقعه عاشورا و بعد از آن، اطاعت محض از ولایت و دفاع از حریم ولایت است. سیره‌ای که از مادر مظلومه‌شان حضرت زهرا(سلام الله علیه) به ارث برده‌اند. آن‌جا که حضرت زهرا(سلام الله علیها) خطاب به امیرالمؤمنین(علیه السلام) عرض می‌کند: «رُوحِي لِرُوحِكَ الفداءُ، وَ نَفسِي لنَفسِكَ الوَقَاءُ؛[3](اى ابالحسن) روحم فداى روح تو؛ و جانم سپر بلاى جان تو باد.» این روش، بر طبق دستور الهی است که: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُم [نساء/59] اى كسانى كه ايمان آوردهايد! اطاعت كنيد خدا را! و اطاعت كنيد پيامبر خدا و اولو الأمر (اوصياى پيامبر) را!» در فضای مجازی نه تنها باید گوش به فرمان ولایت فقیه که همان ولایت رسول خدا و ائمّه اطهار (علیهم السلام) است باشیم؛ بلکه مدافع، پشتیبان و سپر بلای ایشان باشیم. پرچمدار تشیّع در زمان غیبت ولیّ معصوم، ولایت فقیه است. توصیه‌ها و دغدغه‌های مقام معظّم رهبری در مورد ورود متقن و جهادگونه در فضای مجازی، وظیفه ما را دوچندان کرده است. عقیله بنی هاشم به بهترین شکل این وظیفه و جهاد ارزشمند را به انجام رساندند. به خصوص در شام و کوفه، با خطبه سرایی‌های اعجاب انگیزی، میدان تبلیغات را به نفع جبهه حق و امام حسین (علیه السلام) فتح کردند.
نتیجه این‌که؛ ورود به فضای مجازی، آمادگی‌هایی نیاز دارد. از جمله؛ داشتن علم و بصیرت، تقوا و عفّت و ولایتمداری است. قهرمان جنگ تبلیغاتی با ابزارهای قدیم، حضرت زینب(سلام الله علیها) است، که امروز نیز می‌توان با استفاده از خصوصیّات و روش‌های اصیل برآمده از متن دین اسلام، سپاهی زینبی برای حضور مقتدرانه و پیروزمندانه در عرصه فضای مجازی فراهم آورد.
پی‌نوشت
[1]. طبرسى، احمد بن على؛ الإحتجاج على أهل اللجاج( للطبرسي)، متوفّی588ق، محقق / مصحح: خرسان، محمد باقر؛ نشر مرتضى، مشهد، سال چاپ: 1403 ق، ج2، ص305.
[2]. همان، ص308.
[3].بحرانى، سيد هاشم بن سليمان؛ مدينة معاجز الأئمة الإثني عشر؛ ناشر: مؤسسة المعارف الإسلامية، قم، چاپ: اول، 1413 ق، ج3، ص369.