چند نکته قرآنی در پاسخ به شبهه ای که در ذهن دارید:
تهمت زدن به خداوند(نسبت ناروا دادن به خدا)، چیزی را علیه خدا اثبات نمی کند، جز اینکه جرم بسیار بزرگی است. قرآن کریم هم در این باره می فرماید: «و كيست ستمكارتر از آن كس كه بر خدا دروغ بسته يا آيات او را تكذيب نموده؟ بى ترديد، ستمكاران رستگار نمىشوند.»[انعام/21]
خداوند را نمی توان از راه مقایسه با مخلوقاتش شناخت. چرا که قرآن کریم می فرماید: «چيزى مانند او نيست.»[شوری/11] پس نمی توانیم خدا را که خالق همه ما همه موجودات است را در موقعیّت مشابه با خودمان قرار دهیم و نتیجه گیری کنیم!
خداوند از هر عیبی پاک است و همه کارهای خداوند منطبق بر حکمت است. چنانکه می فرماید: «پروردگار آسمانها و زمين [و] پروردگار عرش، از آنچه وصف مىكنند منزّه است.»[زخرف/82]
اگر کسی فکر می کند خداوند ظلمی روا داشته، این، ناشی از جهل او به حقایقی است که از دید او دور مانده است چرا که چگونه ممکن است خداوند در حق کسی که خودش او را خلق کرده است ظلم کند؟! لذا می فرماید: «خداوند هرگز نسبت به بندگان [خود] ستمگر نيست.»[آل عمران/182]
در مورد سزاوار پرستش بودن خداوند نیز توجه شما را به دو نکته از قرآن کریم جلب می کنم.
خداوند نیازی به پرستش ندارد. چنانکه میفرماید: «اگر شما و هر كه در روى زمين است همگى كافر شويد، بىگمان، خدا بىنياز ستوده [صفات] است.»[ابراهیم/8]
شایسته تر از خالق و پروردگار، کیست؟ چنانکه قرآن کریم از قول حضرت ابراهیم(علیه السلام) میفرماید: «خدا [ىِ من] خورشيد را از مشرق برمىآورد، تو آن را از مغرب برآور.» پس آن كس كه كفر ورزيده بود مبهوت ماند. و خداوند قوم ستمكار را هدايت نمىكند.[بقره/258]
پاسخ: عصمت ائمّه در قرآن شواهد مختلفی دارد که یکی از آنها آیه 124 سوره مبارکه بقره است که میفرماید: «به ياد آوريد هنگامى را كه پروردگار ابراهيم، او را با وسايل گوناگونى آزمود، و او آزمايش خود را كامل كرد. خدا به او فرمود: "من تو را امام و رهبر مردم قرار دادم"، ابراهيم گفت: "از خاندان من نيز امامانى قرار ده!" خداوند فرمود: "پيمان من(يعنى امامت) هرگز به ستمكاران نمىرسد."» با این توضیح که، هر گناهی، نوعی از ظلم است؛ چنانکه میفرماید:«وَ مَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ؛ هر كس حدود خدا را تجاوز كند، به نفسش ظلم كرده است.»[طلاق؛ 1] با این وصف، روشن است که ائمّه اطهار از هر گناهی دور هستند.
پاسخ:
برخی مفسّران بزرگ شیعه همچون علّامه طباطبایی خصوصیّات ذوالقرنین را بر کوروش تطبیق دادهاند.[تفسیر المیزان، ج13، ص541] نظرات دیگری نیز در این زمینه وجود داشته است؛ امّا آنچه مهم است درسهایی است که در داستان عجیب ذوالقرنین مطرح است. یکی از آنها، کمک کردن او به مردم گرفتار در آزار دو قوم ظالم یأجوج و مأجوج است. ذوالقرنین برای کمک به آنها از خودشان کمک طلبید. چنانکه قرآن کریم میفرماید: «فَأَعينُوني بِقُوَّةٍ أَجْعَلْ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُمْ رَدْماً؛ مرا با نيرويى[انسانى] يارى كنيد[تا] ميان شما و آنها سدّى استوار قرار دهم.»[کهف؛ 95] پس؛ یکی از درسهای این داستان قرآنی آن است که، برای مقابله با مستکبران، باید ندای رهبر مشروع جامعه اسلامی را در بسیج همگانی برای ایستادگی در مقابل هجوم دشمنان اسلام و مسلمین لبّیک گفته و از او اطاعت کنیم.
پاسخ:
دعا، اگر با شرایط و آداب کلی آن صورت بگیرد، طبق وعده الهی مستجاب میشود.[غافر؛ 60] البتّه استجابت دعا، لزوماً به معنای برآورده شدن آن حاجت دنیایی نیست؛ بلکه چه بسا عوض آن، در دنیا و یا آخرت برای انسان در نظر گرفته میشود. از سویی، قرآن کریم، کتاب هدایت است نه ابزاری برای خواستههای دنیایی! چنانکه میفرماید: «اين[قرآن] براى مردم، بيانى، و براى پرهيزگاران رهنمود و اندرزى است.»[آلعمران؛ 138] گر چه انس با دعا و تلاوت قرآن کریم اثراتی نیز بر دنیا و رفع مشکلات ظاهری انسان دارد، امّا آنچه مسلّم است هدف از نزول قرآن توجّه انسان به معنویّت و سعادت اخروی است. لذا بر فرض وجود روایتی معتبر که دال بر اثر خاص دعا یا سورهای بر گوارایی یا افزایش آب چاه باشد(که البتّه چنین روایتی یافت نشد)، مسلّماً به معنای اثر حتمی و صدر در صدی نخواهد بود.
چند نکته قرآنی در پاسخ به شبهه ای که در ذهن دارید:
در مورد سزاوار پرستش بودن خداوند نیز توجه شما را به دو نکته از قرآن کریم جلب می کنم.
سلام. دوست عزیز پس متن عربی اش کجاست؟
پاسخ: عصمت ائمّه در قرآن شواهد مختلفی دارد که یکی از آنها آیه 124 سوره مبارکه بقره است که میفرماید: «به ياد آوريد هنگامى را كه پروردگار ابراهيم، او را با وسايل گوناگونى آزمود، و او آزمايش خود را كامل كرد. خدا به او فرمود: "من تو را امام و رهبر مردم قرار دادم"، ابراهيم گفت: "از خاندان من نيز امامانى قرار ده!" خداوند فرمود: "پيمان من(يعنى امامت) هرگز به ستمكاران نمىرسد."» با این توضیح که، هر گناهی، نوعی از ظلم است؛ چنانکه میفرماید:«وَ مَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ؛ هر كس حدود خدا را تجاوز كند، به نفسش ظلم كرده است.»[طلاق؛ 1] با این وصف، روشن است که ائمّه اطهار از هر گناهی دور هستند.
عصمت ائمّه اطهار در قرآن کریم
پاسخ:
برخی مفسّران بزرگ شیعه همچون علّامه طباطبایی خصوصیّات ذوالقرنین را بر کوروش تطبیق دادهاند.[تفسیر المیزان، ج13، ص541] نظرات دیگری نیز در این زمینه وجود داشته است؛ امّا آنچه مهم است درسهایی است که در داستان عجیب ذوالقرنین مطرح است. یکی از آنها، کمک کردن او به مردم گرفتار در آزار دو قوم ظالم یأجوج و مأجوج است. ذوالقرنین برای کمک به آنها از خودشان کمک طلبید. چنانکه قرآن کریم میفرماید: «فَأَعينُوني بِقُوَّةٍ أَجْعَلْ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُمْ رَدْماً؛ مرا با نيرويى[انسانى] يارى كنيد[تا] ميان شما و آنها سدّى استوار قرار دهم.»[کهف؛ 95] پس؛ یکی از درسهای این داستان قرآنی آن است که، برای مقابله با مستکبران، باید ندای رهبر مشروع جامعه اسلامی را در بسیج همگانی برای ایستادگی در مقابل هجوم دشمنان اسلام و مسلمین لبّیک گفته و از او اطاعت کنیم.
درسی از داستان ذوالقرنین
پاسخ:
دعا، اگر با شرایط و آداب کلی آن صورت بگیرد، طبق وعده الهی مستجاب میشود.[غافر؛ 60] البتّه استجابت دعا، لزوماً به معنای برآورده شدن آن حاجت دنیایی نیست؛ بلکه چه بسا عوض آن، در دنیا و یا آخرت برای انسان در نظر گرفته میشود. از سویی، قرآن کریم، کتاب هدایت است نه ابزاری برای خواستههای دنیایی! چنانکه میفرماید: «اين[قرآن] براى مردم، بيانى، و براى پرهيزگاران رهنمود و اندرزى است.»[آلعمران؛ 138] گر چه انس با دعا و تلاوت قرآن کریم اثراتی نیز بر دنیا و رفع مشکلات ظاهری انسان دارد، امّا آنچه مسلّم است هدف از نزول قرآن توجّه انسان به معنویّت و سعادت اخروی است. لذا بر فرض وجود روایتی معتبر که دال بر اثر خاص دعا یا سورهای بر گوارایی یا افزایش آب چاه باشد(که البتّه چنین روایتی یافت نشد)، مسلّماً به معنای اثر حتمی و صدر در صدی نخواهد بود.
دعای افزایش آب چاه
صفحهها