مطالب دوستان نیک رو

با عرض سلام و ادب خدمت شما پاسخ به سوال اول: در خصوص مدّ باید عرض کرد: در روایات ما فرموده‌اند: «اقْرَءُوا الْقُرْآنَ بِأَلْحَانِ الْعَرَب‏»؛ «قرآن را با لحن‌های عربی بخوانید». و فرموده‌اند: «بَيِّنْهُ تِبْيَاناً وَ لَا تَهُذَّهُ هَذَّ الشِّعْرِ وَ لَا تَنْثُرْهُ نَثْرَ الرَّمْل‏»؛ « او را خوب بيان كن و كلماتش را روشن ادا كن و همچون شعر، پشت سرِ هم و به شتاب مخوانش و چون ريگ پراكنده مسازش‏». [کافی، ج2، اسلامیه، ص614]  لحن عربی به این صورت است که برای خواندن و ادای برخی از حروف و کلمات از مدّ استفاده می‌کند. اقتضای تقلید از لحن عربی و تلفظ صحیح و واضح کلمات این است که کلمات را همچون آنها ادا کنیم.  اما نسبت به قسمت دوم سوال اولتان باید عرض کنیم که مورد سوال مشخص نیست و معلوم نیست که شما دقیقاً به چه موردی اشاره می‌فرمایید. پاسخ به سوال دوم  قطعاً خواندن ترجمه قرآن نیز ثواب دارد؛ ولی در فضیلت مانند خودِ الفاظ عربی این کتاب آسمانی نیست؛ زیرا اصل قرآن همان زبان عربی است که بر اساسِ آن نازل شده و ترجمه آن به هیچ وجه در بر دارنده محتوای کامل و لطافت الفاظ آن نمی‌باشد. به همین دلیل است که در لسان روایاتِ ما به خواندنِ قرآن از روی آن و لو با عدمِ رعایتِ لحن و تجوید و ادای صحیح الفاظ عربی، سفارش شده است و فرموده‌اند: شما هرگونه که الفاظ آن را ادا کنید، ملائکه آن را به‌صورت صحیح بالا می‌برند. در حدیثی از پیامبر اسلام نقل شده که فرمودند: «إِنَّ الرَّجُلَ الْأَعْجَمِيَّ مِنْ أُمَّتِي لَيَقْرَأُ الْقُرْآنَ بِعَجَمِيَّةٍ فَتَرْفَعُهُ الْمَلَائِكَةُ عَلَى عَرَبِيَّةٍ.»؛ «گاهی یک شخص از امت من قرآن را به صورت غیر عربی می‌خواند،(یعنی حروف و اعراب و الفاظ عربی را به صورت صحیح رعایت نمی‌کند)؛ ولی ملائکه آن را به همان زبان عربی بالا می‌برند». [کافی، اسلامیه، ج2، ص619.] البته کسی که قدرت و توانایی فراگیری عربی را دارد، به او سفارش شده که عربی را فرا گرفته و قرآن را با عربی صحیح و لحن مناسب بخواند. پاسخ به سوال سوم: اگر به آیه‌ای که به آن اشاره کردید، دقت بفرمایید، در ذیلِ داستانِ قارون ذکر شده است. قارون که معتقد بود اموالش را با علم و درایت خودش به دست آورده و برای خدا هیچ نقشی در داشته‌هایش قائل نبود، به این مکنت و جایگاه خود مغرور شده و از این باب خوشحال بود.  برخی از عقلای قوم او در مقام نصیحتش به وی تذکراتی داده و می‌گفتند: با آنچه داری از آخرت غافل نشو و در طلب آخرت باش و با غرور و اتکاء به اندوخته‌هایت خوشحال نشو. زیرا خداوند چنین خوشحالی‌ و کسانی که این‌گونه خوشحال می‌شوند را دوست ندارد. با صرف نظر از آیه مذکور، باید توجه داشت که خوشحالی در قرآن دو گونه است.  1. خوشحالی که از سرمستی در اثر غرق بودنِ در لذاید مادی و غفلت از یادِ خدا به وجود می‌آید. خداوند از این خوشحالی به غیر حق تعبیر کرده و آن را دلیل بر هلاکت عده‌ای می‌داند. خداوند در قرآن می‌فرماید: «ذَٰلِكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَفْرَحُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَبِمَا كُنْتُمْ تَمْرَحُونَ»؛ «این [عذاب ها] برای آن است که به ناحق در زمین شادی و سرمستی می‌کردید و به سبب آن است که مغرورانه به پایکوبی و خوشحالی می‌پرداختید». [غافر: 75] این آیه نشان می‌دهد که خوشحالی در دنیا به دو وجه غیر حق و حق تقسیم می‌شود. آن چیزی که از نظر خداوند ناپسند است، قسم اول آن (غیر حق) است. 2. اما اگر خوشحالی پسندیده و به حق باشد، نه تنها اشکالی بر آن وجود ندارد که خداوند از آن به‌عنوان حالت خوش مومنین یاد می‌کند. به‌عنوان مثال خداوند آنگاه که از مغلوب شدنِ روم در آینده نزدیک سخن به میان می‌آورد، می‌فرماید: «وَيَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ بِنَصْرِ اللَّهِ»؛ «در این هنگام مومنان با یاری خداوند از ایشان، خوشحال می‌شوند». [آیات ابتدایی سوره روم] یا می‌فرماید: «وَ الَّذينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَفْرَحُونَ بِما أُنْزِلَ إِلَيْكَ»؛ «كسانى كه كتاب آسمانى به آنان داده‌‏ايم، از آنچه بر تو نازل شده، خوشحال‌اند». [رعد: 36] یا می‌فرماید: «قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَ بِرَحْمَتِهِ فَبِذلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ»؛ «بگو: به فضل و رحمت خدا بايد خوشحال شوند كه اين، از تمام آنچه گردآورى كرده‌‏اند، بهتر است». پس مطلق خوشحالی در دنیا را خداوند مورد انکار قرار نداده است. در روایات اهل‌بیت علیهم‌السلام نیز به همین امر اشاره شده و خوشحالی و حزن شیعیان را به خودشان گره زده و می‌فرمایند: «فَاخْتَارَنَا وَ اخْتَارَ لَنَا شِيعَةً يَنْصُرُونَنَا وَ يَفْرَحُونَ لِفَرَحِنَا وَ يَحْزَنُونَ لِحُزْنِنَا»؛ «خدا ما را برگزید و کسانی را به عنوان شیعیان ما انتخاب نمود که ما را یاری می‌کنند و در هنگام خوشحالی ما خوشحال شده و در هنگام اندوه ما اندوهگین می‌شوند». [بحارالانوار، ج10، ص114] پاسخ به سوال چهارم: صلوات از جانب خداوند، رحمتی است که به صورت دائم بر وجود پیامبر اکرم نازل می‌شود. خداوند در قرآن می‌فرماید: «إِنَّ ٱللَّهَ وَمَلَـٰٓئِكَتَهُۥ يُصَلُّونَ عَلَى ٱلنَّبِيِّ»؛ «خداوند و ملائکه‌اش بر پیامبر صلوات می‌فرستند». «یصلون» به اصطلاحِ زبان عربی، فعل مضارع است و دلالت بر استمرار دارد. یعنی این کار به صورت دائمی ازسوی خداوند اتفاق می‌افتد؛ چراکه به اعتقاد ما پیامبر واسطه فیض تمام مخلوقات هستند؛ پس فیض دائمی خداوند و رحمت همیشگی او باید به وجود نازنین آن جناب برسد و از ناحیه ایشان به بقیه عالم وجود انتشار یابد. پس فلسفه صلوات دائمی بر پیامبر از جانب خداوند، معلوم شد. اما همان‌گونه که پیداست خداوند در ادامه آیه می‌فرماید: «ای مومنین شما هم بر ایشان صلوات بفرستید». آیا صلوات بر آن حضرت از جانب مومنین تاثیری برای آن وجود مبارک دارد که خداوند به مومنین دستور می‌دهد بر ایشان صلوات بفرستند؟  با توجه به آنچه گفته شد، از آنجا که خداوند به صورت مستمر بر پیامبر صلوات می‌فرستد، پس تقاضا و درخواست صلوات بر پیامبر از سوی مومنین، چیز جدیدی را از جانبِ ایشان برای پیامبر به دنبال ندارد؛ زیرا چه مومنین از خداوند صلوات را برای آن حضرت درخواست بکنند و چه این کار را نکنند، خداوند رحمت و فیض خود را به صورتی دائمی بر آن وجود مبارک نازل می‌کند؛ درنتیجه دستور به صلوات بر آن بزرگوار از سوی مومنین نوعی لطف به خودِ آنها از طرف خداوند است تا آنها نیز از این فیض دائم بهره‌مند شده و در سیر رحمت دائمی، مشمولِ عنایت ویژه پروردگار عالم و وجود نازنین پیامبر گرامی اسلام قرار گیرند. این دقیقاً مانند این است که مولایی به غلامش می‌گوید: از این باغم یک دسته گل برایم بیاور. غلام و باغ و گل‌ها همه مالِ مولاست. غلام با آوردن گل برای مولا خود را در دلِ مولا جا کرده و عزت و مکنتِ بیشتری در نظرِ او پیدا می‌کند.