-گرچه امیرالمومنین(علیهالسلام) از روی کرامت نفس خویش، عفو قاتل خویش را در نظر داشت؛ اما امام حسن(علیهالسلام) نمیتوانست بدون اذن و رضایت سایر اولیاء دم که همگی خواستار قصاص بودند ابن ملجم را عفو کند.
برخی اشکال میکنند چرا با اینکه امیرالمومنین(علیهالسلام) به امام حسن(علیهالسلام) توصیه عفو و بخشش ابن ملجم را کرده بود اما امام حسن(علیهالسلام) بر خلاف خواستهی امیرالمومنین(علیهالسلام) ابن ملجم را قصاص کرد؟
در پاسخ به این شبهه باید گفت: 1. ابن ملجم از شدت گستاخیای که داشت لیاقت و شأنیت عفو را نداشت و عفو قاتلی که بخواهد گستاختر شود و قتلهای دیگری انجام دهد نه تنها نیکو نیست بلکه نادرست است.[معادشناسی،ج4،ص161].
2. امام حسن(علیهالسلام) تنها ولیّ دم نبود بلکه علاوه بر ایشان، امام علی(علیهالسلام) فرزندان دیگری نیز از حضرت زهرا(علیهاالسلام) و همسران دیگرش داشته که همه آنها خواهان قصاص بودند؛ چنانکه وقتی امام حسن(علیهالسلام) قصد داشته قصاص را سه روز به تاخیر بیاندازد، ام کلثوم، حضرت را قسم داده که حتی یک ساعت، قصاص را به تاخیر نیاندازد و فرزندان دیگر امام علی(علیهالسلام) نیز هر کدام پیشنهادی برای نوع قصاص میدادند که امام حسن(علیهالسلام) به آنان فرمود: من تنها به وصیت پدرم عمل میکنم که فرمود او یک ضربه زد و تو هم یک ضربه بزن.[بحارالانوار،ج42،ص297] بنابراین، امام حسن(علیهالسلام) نمیتوانست بی اذن و رضایت سایر اولیاء دم، از نزد خویش، قاتل پدر را عفو کند.
________________________________
معادشناسی، سید محمدحسین حسینی طهرانی، اشراف: موسسه ترجمه و نشر دوره علوم و معارف اسلام، مشهد مقدس، نشر علامه طباطبایی.
بحارالانوار، علامه محمد تقی مجلسی، بیروت، موسسه الوفاء.