نظرات مصطفی عباسی هرازی

با سلام

خداوند حضرت آدم را معصوم آفرید و او را به عنوان اولین پیامبر بر روی زمین قرار داده است و یکی از خواص عصمت، علم و آگاهی بر غیب و اسرار آفرینش است چنانکه خدا در مورد حضرت آدم فرمود: «و علّم آدم الاسماء کلها» خدا به حضرت آدم همه اسماء را آموخت و مقصود از این اسماء، اسماء لفظی نیست بلکه مقصود حقائق اسماء الهی و تکوینی و حقائق موجودات عالم تکوین است. از این رو حضرت آدم، پس از تعلیم خدا، نسبت به هدف خلقت خود، جهل نداشته و می‌دانست که کیست و کجاست و چه هست و چه باید بکند و چه برتری نسبت به دیگر موجودات دارد.

علم، پایه اساسی و اصلی ارزش و لیاقت و فضیلت است و از همین جهت بود که ملائکه معترض وقتی علم حضرت آدم به حقایق عالم وجود را دیدند دست از اعتراض کشیدند و به خداوند عرضه داشتند که «خدايا تو پاک و منزّه هستی، ما چيزی جز آنچه که تو به ما آموخته‌ای نمی‌دانيم، تو دانا و حکيم می‌باشی‌». در این آیه به خوبی مشخص است که ملائکه معترض، در برابر عظمت خلقت آدم ، سر تسلیم فرود آوردند و از خدا بابت اعتراضی که روا داشتند عذرخواهی می‌کنند. به جهت همین عظمت و توان و قابلیت روحی بود که خدا آدم را شایسته خلافت خود در زمین دانست و او را خلیفه خود در زمین قرار داده است. چگونه ممکن است خلیفه خدا از شأن و مقام و جایگاه و توان خود بی خبر باشد؟!!! پس آدم هم خودش را و هم خالقش را و هم هدف خلقتش را (که عبودیت خداست) و هم شایستگی و قابلیت و ارزشش را می‌دانست و بدین جهت خلیفة الله شد.

اما آنچه که در مورد خوردن از درخت نهی شده، نقل شده است به مثابه‌ی گناه و ذنب نیست بلکه ترک اولی است که حضرت آدم مرتکب شده و این منافات با عصمت او ندارد. 

در مورد حضرت حوا نیز که جفت حضرت آدم بوده طبق روایت امام صادق، خدا به آدم دستور داد که معارف دین را به او بیاموزد. [من لایحضر الفقیه ج 3 ص 379 و 380 و علل الشرایع ج 1 باب 17] و از جمله معارف دین، معرفت بر کیستی و چیستی خود و خداست.