نقش مواد غذايي و مركبات بر سلامت بدن

15:16 - 1392/05/30
رهروان ولایت ـ تغذيه‌ سالم و مفيد دوره بارداري اهميت بالايي دارد، اما نه بدان معنا كه بايد بيشتر خورد و حجم غذا را افزايش داد، بلكه بايد توجه به نوع مواد مصرفي داشت.
سبزيجات

 سلامت جنين و تغذيه‌ مادر

تغذيه‌ سالم و مفيد دوره بارداري اهميت بالايي دارد، اما نه بدان معنا كه بايد بيشتر خورد و حجم غذا را افزايش داد، بلكه بايد توجه به نوع مواد مصرفي داشت. نياز روزانه‌ مادر به 300 كالري بيشتر به خصوص در اواخر بارداري، كه رشد جنين سريع‌تر مي‌شود را بايد جدي‌تر گرفت. اين ميزان كالري از طريق مواد غذايي مناسب تأمين مي‌شود.

به رابطه‌ مواد مصرفي مادر و سلامت جنين او توجه شود! براي مثال مصرف كلسيم به رشد و استحكام استخوان‌هاي جنين كمك مي‌كند. تأثير برخي مواد مقوي و داراي ويتامين و املاح را مشاهده كنيد:

  پروتيين به منظور رشد سلولي و توليد خون مورد نياز است و منابع آن گوشت، ماهي، سفيده تخم‌مرغ، لوبيا و كره است.

  هيدرات كربن براي تأمين انرژي روزانه لازم است و در نان، گندم، سيب‌زميني، ماكاروني، ميوه‌ها و سبزيجات وجود دارد.

  كلسيم به منظور استحكام دندان و استخوان و عملكرد اعصاب و انقباضات عضله‌اي مورد نياز است، كه در شير، پنير، ماست، اسفناج و ماهي سالمون وجود دارد.

  آهن به منظور ساخت سلول‌هاي خون و جلوگيري از كم‌خوني لازم مي‌باشد، و در گوشت قرمز، اسفناج،  فرآورده‌هاي غني شده با آهن، گندم كامل و برشتوك يافت مي‌شود.

  ويتامين <آ> براي سلامت پوست و ديد خوب و كافي و رشد استخوان‌ها لازم است. هويج، برگ‌هاي سبز تيره‌ي سبزي‌ها و سيب‌زميني حاوي آن است.

  ويتامين <ث> براي سلامت لثه‌، دندان‌، استخوان‌ و كمك به جذب آهن مورد نياز است، و در مركبات، بروكلي و  گوجه‌فرنگي وجود دارد.

  ويتامين <ب6> براي تشكيل گلبول‌هاي قرمز خون، استفاده مؤثر از پروتيين، چربي و هيدرات كربن مورد نياز است، كه در موز، گندم كامل و برشتوك يافت مي‌شود.

  ويتامين <ب12> در تشكيل گلبول‌هاي قرمز خون و تنظيم و سلامت سيستم عصبي نقش دارد و در ماهي، مرغ و شير موجود مي‌باشد ﴿ گياه‌خواراني كه از لبنيات استفاده نمي‌كنند، نياز به ويتامين <ب12> بيشتري دارند﴾.

  ويتامين <د> به منظور سلامت استخوان‌ و دندان و كمك به جذب كلسيم لازم است. شير، برشتوك و نان حاوي آن است.

  اسيدفوليك در توليد خون و پروتيين و عملكرد مؤثر آنزيمي نقش دارد و در برگ‌هاي سبز سبزيجات، لوبيا، نخود و بادام وجود دارد.

  چربي در ذخيره انرژي بدن نقش دارد و در گوشت، لبنيات، بادام درختي و ‌زميني، كره، مارگارين و روغن‌هاي گياهي موجود است.

تحقيقات اخير نشان مي‌دهد كه فوليك اسيد به جلوگيري از نقايص نخاعي و ستون فقرات نيز كمك مي‌كند.

هوس غذايي خانم‌هاي باردار چنانچه نسبت به مواد غذايي بي‌خطر براي بدن خود و جنين باشد، اشكال ندارد، اما خوردن مواد غيرخوراكي خطرناك است، و بايد در اين مورد با پزشك مشورت شود.

از مصرف غذاهاي مصرفي فاسد به شدّت پرهيز شود. نكات ذيل را به خاطر بسپاريد:

  پنير مانده و غيرقابل استفاده حالت نرمي دارد.

  از مصرف شير و آب‌ميوه‌هاي غيرپاستوريزه و غير بسته‌بندي خودداري كنيد.

  از مصرف تخم‌مرغ خام بپرهيزيد.

  انواع گوشت و ماهي بايد كاملاً پخته باشد و هيچ قسمتي از آن خام نباشد.

  قسمت مياني غذاهاي سرخ كردني نيز بايد كاملاً پخته شود.

نياز بدن به امگا3، مصرف ماهي را در دوره‌ي بارداري جدّي‌تر مي‌كند و به رشد سيستم عصبي جنين كمك مي‌نمايد. مصرف انواع ماهي‌هاي تازه مفيد است، اما در اين دوره از مصرف ماهي حاوي جيوه‌ي زياد پرهيز شود؛ همچنين استفاده‌ي انواع كنسرو‌ها و تن ماهي را كنار بگذاريد؛ زيرا وجود جيوه در اين قوطي‌ها به مادر و جنين آسيب مي‌رساند.

مصرف سير؛ راه درمان فشار خون

مصرف سير موجب انبساط سرخرگ‌ها و كاهش فشارخون بالا و سبب انبساط سرخرگ‌ها و حمايت در برابر بيماري‌هاي قلبي عروقي مي‌گردد.

نتايج يك تحقيق جديد منتشر شده در دانشگاه آلاباما در بيرمينگهام نشان مي‌دهد كه اين اثر حمايتي وابسته به مقدار سولفيد هيدروژن H2S  توليد شده از تركيبات سير مداخله كننده با سلول‌هاي قرمز خون است. محققان اين دانشگاه دريافتند كه اين تداخل باعث آزاد شدن H2S  به وسيله‌ي سلول‌هاي قرمز خون شده، كه اين امر موجب انبساط عروق خوني مي‌گردد و اولين گام در كاهش فشارخون و دستيابي به اثرات حمايتي سير در برابر بيماري‌هاي قلبي به حساب مي‌آيد.

مقدار لازم مصرف جگر به منظور تأمين آهن بدن

جگر يكي از غني‌ترين منابع گوشت‌ و حاوي آهن زياد است، اما به علت آن‌كه محل تجمع سموم بدن حيوان مي‌باشد؛ ﴿ارگان دفع سموم بدن﴾ حداكثر مقدار مصرف در هفته يك بار و به ميزان 150 گرم توصيه مي‌شود.

دكتر انصاري، متخصص تغذيه اظهار داشت: آهن يكي از عناصر كمياب و داراي نقش بسيار حياتي براي بدن است كه معمولاً در بدن به صورت سريع الجذب، يا سخت جذب وجود دارد.

سريع الجذب در مواد غذايي؛ همچون: انواع گوشت‌ها ﴿مرغ و ماهي و گوشت ساير پرندگان و نيز گوشت غده‌اي يا شكمي مانند: دل، قلوه، جگر و زبان﴾ وجود دارد.

ديگر همچنين تخم‌مرغ، حبوبات، دانه كامل غلات و سبزي‌هاي غده‌اي نيز حاوي آهن هستند، اما آهن موجود در آن‌ها از نوع سخت‌جذب است، كه براي تسهيل جذب آهن آن‌ها لازم است با مواد غذايي ديگر مصرف شوند تا جذب آن‌ها آسان گردد، يا از مصرف برخي مواد نيز پرهيز شود، چرا كه مانع جذب آهن آن‌ها مي‌شود.

اين متخصص تغذيه توصيه كرد: سبزي‌ها و ميوه‌ها به علت داشتن ويتامين <ث> و تسهيل جذب آهن در كنار مصرف حبوبات و تخم‌مرغ و غذاهايي كه حاوي آهن دير جذب است، مصرف شود و از مواد غذايي كه جذب آهن را به تأخير مي‌اندازد؛ نظير نوشابه و چاي خودداري گردد.

تأثير <هل> در درمان سرماخوردگي و تسكين دردهاي روماتيسم

<هل> معالج سرماخوردگي بوده و براي تسكين دردهاي روماتيسمي مفيد است.

همچنين تقويت كننده قلب و بدن و مقوي سيستم هضم مي‌باشد. <هل> زخم‌هاي دهان را برطرف مي‌كند و براي خوشبو كردن دهان مؤثر است. اين ماده‌ معطر اشتهاآور بوده و تب را كاهش مي‌دهد و برطرف كننده ترشي معده و ضد مسموميت است. براي رفع بيماري‌هاي چشم و تسكين گوش درد نيز مفيد است. مصرف زياد <هل> براي روده‌ها مضر است.

ادعاي كذب در تبليغ وسايل افزايش قد

يك عضو هيأت علمي دانشگاه ايران صحت تأثير انواع روش‌هاي افزايش قد را تكذيب كرد و گفت: انواع روش‌هاي افزايش قد كه به تازگي بسيار هم در مجلات و نشريات تبليغ مي‌شود، دروغ بوده و اين ادعا هيچ‌گونه پايه و اساس پزشكي و علمي ندارد.

علي تركمان عضو هيأت علمي دانشگاه و متخصص ارتوپدي و فوق‌تخصص آرتروسكوپي زانو و مفصل شانه به روند رشد استخواني به شكل طبيعي در دختران و پسران اشاره كرد و گفت: سلول‌هاي استخواني دختران تا سن 16 سالگي شكل مي‌گيرد و صفحه‌هاي رشد؛ شامل سلول‌هاي رشد در همين سن بسته مي‌شود و اين روند در پسران تا سن 18 سالگي ادامه دارد. در واقع تنها تا اين سن رشد قد در افراد صورت مي‌گيرد.

نكاتي ارزشمند درباره اهميت ويتامين <د> و نور خورشيد

كمبود ويتامين <د> يكي از بزرگترين مشكلات است و بسياري از افراد از كمبود ويتامين <د> به عنوان يك ماده غذايي دوم در بدنشان آگاه نيستند.

به گزارش سرويس بهداشت و درمان ايسنا؛ گرچه كمبود اين ويتامين توجه جامعه پزشكي را نيز به خود جلب كرده، اما آزمايش درباره تشخيص كمبود ويتامين <د> مثل آزمايش كلسترول يا آزمايش‌هاي ديگر، چندان مؤثر نيست؛ زيرا داروي گران‌قيمي براي جبران كمبود ويتامين <د> وجود ندارد. بنابراين آگاه‌سازي مردم در اين زمينه تأثير بيشتري دارد.

از آن‌جا كه ويتامين <د> بعضي از هورمون‌هاي موفق كليدي، رشد سلول‌ها و توليد آنزيم‌ها را كنترل مي‌كند، يكي از بخش‌هاي ضروري دستگاه داخلي است و عملكرد ژنتيكي ديگري نيز دارد. بر اساس مطالعاتي كه روي ميزان مرگ و مير ناشي از سرطان در آمريكا انجام شد، 80 تا 90 درصد مردم اين كشور مبتلا به كمبود ويتامين <د> هستند. در مقايسه، مردم هاوايي و افرادي كه ساكن مناطق روستايي جنوب شرقي اين كشور هستند و از بيشترين تابش اشعه فرابنفش <ب> نور خورشيد بهره‌ مي‌برند. از نظر ويتامين <د> در وضعيت عالي قرار دارند.

فهرست بيماري‌هاي مربوط به ويتامين <د> طولاني و در حال افزايش است. بيماري‌هاي استخوان، نرمي استخوان، پوكي استخوان و راشيتيسم از جمله بيماري‌هاي شايع در اثر كمبود ويتامين <د> هستند.

نقش ويتامين <د> تسهيل كردن جذب ويتامين <د> موجود در مواد غذايي و كمك به سوخت و ساز كلسيم در بدن است. دردهاي عضلاني و ضعف، يكي ديگر از اين بيماري‌هاست. حدود 16 نوع سرطان وجود دارد كه ويتامين <د> در پيشگيري از آن‌ها بسيار مؤثر است.

بيماري‌هاي ديگر ناشي از كمبود ويتامين <د> عبارت است از: ام اس، ديابت مليتوس نوع اول، آرتريت روماتيسمي مفاصل و ناراحتي‌هاي قلبي.

غير از نور خورشيد به عنوان منبع كسب اين ويتامين، اشعه فرابنفش <ب> مصنوعي و مكمل‌ها، از جمله راه‌حل‌هاي كاربردي ديگر براي تأمين اين ويتامين هستند.

ماهي بهترين منبع غني ويتامين <د> به لحاظ كيفي و قابليت جذب است. ماهي آزاد، ساردين، حشينه ﴿از خانواده كليكا﴾ بسيار عالي هستند. براي آن‌كه ويتامين <د> بيشتري از ماهي به دست آوريم، بايد پوست و چربي زيرپوست اطراف باله‌ها و دم آن را مصرف كنيم.

شلغم خام بهترين جايگزين انسولين

به گزارش سرويس بهداشت و درمان ايسنا، شلغم داراي ويتامين <ث>، <ب>، <آ> و عناصري مانند: فسفر، كلسيم، گوگرد، منيزيم و يد، نشاسته، پروتيين و سلولز است؛ به همين دليل باعث ايجاد نيرو در انسان مي‌شود.

مصرف آن براي مبتلايان به بيماري قند مفيد است و خام آن مي‌تواند به عنوان انسولين گياهي مصرف شود.

شلغم از بيماري جذام جلوگيري مي‌كند و به علت داشتن خاصيت ميكروب‌كشي و ضد ويروسي در پيشگيري و معالجه سرماخوردگي مفيد بوده و خلط‌آور است.

مركبات حاوي ويتامين <ث> را با چاقوي تيز برش دهيد

دكتر <محمدرضا وفا> متخصص تغذيه و رژيم درماني و استاد دانشگاه علوم پزشكي ايران گفت: به علت حساسيت بالاي ويتامين <ث> به عواملي مثل نور و اكسيداسيون، بهتر است هنگام مصرف ميوه‌هاي حاوي اين ويتامين، آن‌ها را با چاقوي تيز برش دهيد؛ چرا كه برش با چاقوهاي كند باعث ايجاد تروما يا همان ضربه به بافت ميوه‌ها مي‌شود و در نتيجه ويتامين <ث> موجود در آن مدت زمان بيشتري را در معرض هوا و مواد اكسيد كننده قرار گرفته و ارزش اصلي غذايي خود را از دست بدهد.

همچنين آب ميوه‌هاي حاوي پرتقال و ليموشيرين و نارنگي نيز بايد زودتر مصرف شود؛ چرا كه ماندن آن‌ها در معرض نور و هوا باعث تجزيه اين ويتامين و از دست رفتن مواد غذايي آن مي‌شود.

ويتامين <ث> علاوه بر تقويت سيستم ايمني، براي استحكام دندان‌ها و رسوب املاح در استخوان و پيشگيري از آب مرواريد نيز مؤثر است.

تأثير شير تازه شتر عربي براي درمان ايدز

دانشمندان تأكيد مي‌كنند در خون و بافت‌هاي شترهاي تيره عربي به ويژه شترهايي كه يك كوهان دارند، مواد دفاعي كوچكي وجود دارد كه از رشته‌هاي كوچك اسيدهاي آمينه تشكيل شده است و اين مواد دفاعي فقط در شترهاي عربي وجود دارد. اين مواد دفاعي مي‌تواند ويروس ايدز را از بين ببرد؛ زيرا داراي پروتيين‌هاي مورد استفاده در دستگاه ايمني بدن است. به گزارش شبكه تلويزيوني العالم نتايج اين تحقيق علمي در نشريه ساينس چاپ آمريكا منتشر شد.

خداحافظ سيب‌زميني!

تحقيقات جديد نشان داد كه با توجه به آلودگي اتمسفر زمين سيب‌زميني تا پايان قرن حاضر ديگر ارزش غذايي نخواهد داشت.

به گزارش فارس به نقل از پايگاه اينترنتي LiveXcience، مكس تاوب از محققان دانشگاه جنوب غربي تگزاس كه بيش از 200 مورد آزمايش را با همكاري ساير محققان انجام داده است، معتقد است كه ا فزايش ميزان دي اكسيدكربن اتمسفر زمين بر اثر استفاده از سوخت‌هاي فسيلي، باعث كاهش ارزش غذايي بسياري از محصولات كشاورزي كليدي و مهم خواهد شد.

اين تحقيق متمركز بر تأثير افزايش ميزان گازهاي گلخانه‌اي بر ميزان پروتيين، جو، برنج، گندم، لوبيا سبز و سيب‌زميني به عنوان محصولات كليدي براي تغذيه انسان بود كه به ويژه در كشورهاي فقيرتر، مردم براي تأمين پروتيين مورد نياز متكي به اين محصولات هستند.

تحقيقات تاوب نشان داد كه افزايش سطح دي اكسيدكربن جو زمين باعث كاهش 14 درصدي پروتيين سيب‌زميني مي‌شود. اين كاهش در دانه جو 15 درصد و در گندم و برنج تقريباً 10 درصد است. لوبيا سبز كم‌ترين ميزان كاهش پروتيين را با 4/1 درصد نشان داد.

تاوب گفت: <اين يكي ديگر از عواقب تغييرات آب و هوايي زمين بر روي انسان است>.

رابطه‌ي مصرف كم‌تر ميوه با افزايش احتمال ابتلا به آسم در نوجوانان

ريه نوجواناني، كه كمترين ميزان مصرف ميوه و به ويژه ويتامين <ث> را دارند، ضعيف‌تر از ريه افراد ديگر است و بيشتر مستعد ابتلا به آسم مي‌باشند.

به گزارش سرويس بهداشت و درمان خبرگزاري دانشجويان ايران ﴿ايسنا﴾ منطقه آذربايجان شرقي، تحقيقات نشان مي‌دهد، كه احتمال ابتلا به آسم و مشكلات تنفسي مانند خس خس سينه در نوجواناني كه ميوه و سبزي كمتري مي‌خورند و ميزان اسيدهاي امگا3 كمتري دريافت مي‌كنند، بيشتر است. اسيدهاي چرب امگا3 نقش حفاظتي دارد. ماهي، مهم‌ترين منبع امگا3 است، كه معمولاً غذاي مورد علاقه نوجوانان نمي‌باشد. همچنين امگا3 در روغن گردو و برخي سبزيجات سبزرنگ نيز يافت مي‌شود.

تأثير ورزش در آب بر كاهش درد مزمن

هلث دي: ورزش منظم در آب گرم، درد مزمن را كاهش مي‌دهد. به گفته محققان اسپانيايي، انجام حركات ورزشي به شكل منظم در استخر آب گرم به كم شدن درد مبتلايان به فيبر و ميالژياي دردناك كمك مي‌كند. علائم فيبر و ميالژيا شامل: درد مزمن و حاد و گرفتگي عضلات، ليگامان‌ها و تاندون‌ها، درد ناحيه گردن و شانه، مشكلات خواب، اضطراب و افسردگي است. زنان، 90 درصد مبتلايان به فيبر و ميالژيا ـ كه علت يا درمان مشخصي هم ندارد ـ را تشكيل مي‌دهند. درمان‌هاي رايج با مصرف مسكن‌، ورزش، تمدد اعصاب و مصرف داروهاي ضدافسردگي با دوز كم ممكن است. به گفته محققان، ورزش در آب به صورت طولاني مدت، براي كاهش درد و بهبود كيفيت زندگي زنان مبتلا مؤثر است.

 

منبع: ماهنامه نامه جامعه، شماره چهل و چهارم.

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
6 + 14 =
*****