آيا مداحي در شب هاي قدر و ديگر شب ها اشكال دارد؟

روايتي در من لايحضر الفقيه هست كه امام صادق ـ عليه السلام ـ فرموده اند: «در غير ماه رمضان شعر را در شب مخوانيد، و در ماه رمضان نه در شب بخوانيد و نه در روز، پس اسماعيل گفت: اگر چه در مدح ما سروده شده باشد؟ فرمود: اگر چه درباره ما باشد». حال سؤال اين است آيا مداحي در شب هاي قدر و ديگر شب ها اشكال دارد؟

پاسخ:
روايتي كه در اين زمينه نقل شده يك روايت از امام صادق ـ عليه السلام ـ است، كه محتواي آن از خواندن هر نوع شعر در شب و در ماه مبارك رمضان منع مي كند: «لا تنشد الشعر بليل و لا تنشده في شهر رمضان بليل و لا نهار فقال له اسماعيل يا ابتاه و ان كان فينا؟ قال ـ عليه السلام ـ و ان كان فينا.
در شب، شعر مخوانيد و در ماه مبارك رمضان در شب و در روز شعر را نخوانيد، اسماعيل فرزند امام ـ عليه السلام ـ سوأل نمود: اگر چه در مدح ما باشد؟ امام عليها السلام فرمود: اگر چه در مورد ما باشد». (1) اين حديث به صورت كلي از خواندن هر نوع شعر در ماه مبارك رمضان منع مي كند. اين حديث تصريح دارد كه نبايد در شب ها و روزهاي ماه مبارك رمضان شعر بخوانيم و بر اين اساس مي توان گفت:
كه در شب هاي قدر نيز از خواندن شعر منع شده ايم و دليل خاص مبني بر اين كه شب هاي قدر را از اين حكم استثنا كند، نداريم. پس لاجرم خواندن شعر در شب هاي قدر نيز طبق حديث فوق جايز نيست. حال اين پرسش باقي است كه آيا منع مذكور، به معناي حرمت خواندن شعر در ايام مذكور است؟ يا به معناي كراهت داشتن آن است؟
برخي از بزرگان در ذيل همين حديث مي گويند: عدم جواز در حديث مذكور به اين معناست كه خواندن شعر در ماه مبارك رمضان كراهت دارد.(2) و به قرينه روايت ديگري كه از امام صادق ـ عليه السلام ـ نقل شده كه صريحا مي فرمايد: خواندن شعر در ماه مبارك رمضان كراهت دارد، استفاده مي شود كه خواندن شعر در شب و ماه مبارك رمضان و شب هاي قدر كراهت دارد، نه اين كه حرام باشد:
«يقول تكره رواية الشعر للصأيم و المحرم و في الحرم و في يوم الجمعه و ان يروي بالليل قال قلت و ان كان شعر حق؟ قال: و ان كان شعر حق. كراهت دارد روايت شعر براي روزه دار و محرم به احرام حج و كسي كه در حرم است و روز جمعه، و اگر چه شعر، شعر حق باشد»(3). با توجه به محتواي اين حديث مي توان گفت: اين حديث قرينه و دليل خوبي است بر اين كه بگوييم خواندن شعر در شب هاي قدر مكروه است، نه اين كه حرام باشد.

پاورقی:

1. شيخ صدوق، من لايحضره الفقيه، قم، ناشر جامعه مدرسين حوزه علميه، چاپ دوم، 1404ق، ج2، ص109.
2. محقق اردبيلي، مجمع الفايده، قم، ناشر جامعه مدرسين حوزه علميه، بي تا، بي جا، ج5، ص341.
3. حر عاملي، وسائل الشيعه، بيروت، دارالاحياء التراث العربي، چاپ دوم، بي تا، ، ج7، ص83.
منبع: نرم افزار پاسخ - مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات