ای کاش های ما آدم ها هیچ وقت تمامی ندارد و هر روز با ای کاش های جدیدی روبرو می شوم:
ای کاش به پدر و مادرم بیشتر احترام می گذاشتم ،ای کاش قدر دان زحمت های پدر و مادرم بودم ،ای کاش کمی بیشتر برای کنکور مطالعه کرده بودم ،ای کاش برای موفقیت بیشتر تلاش کرده بودم ،و هزاران ای کاش دیگر که هر روز به زبان می آوریم و از وجود این همه ای کاش در زندگی ناراحت و اندوهگین می شویم .
به نظر می رسه مهمترین عاملی که سبب می شه انسان ها مدام گرفتار (ای کاش ها) در زندگی و حسرت از روزهای گذشته باشند این است که کار امروز را به فردا منتقل می کنند و هیچ گاه نمی خواهند که زندگی آنها رنگ و بوی نظم را به خود بگیرد و به همین جهت روزها و سال ها به سرعت سپری می شود و مرتب بر ای کاش ها و حسرت های ما نیز افزروده خواهد شد .
اما نکته قابل توجه اینه که خیلی از این (ای کاش ها) در همین دنیا قابل جبرانه و اگر یه مقدار به خودمون زحمت بدیم می تونیم دوباره اونها را جبران کنیم، اما وقتی زمان دنیا به پایان برسه و پرونده این دنیا با مرگ بسته بشه دیگه جایی برای گفتن ای کاش ها وجود نخواهد داشت و اونجاست که حسرت و اندوه همه وجود ما رو فرا می گیره که چرا گذشته خود را تباه کردیم و کارهایی که می بایست انجام بدهیم را انجام ندادیم .
قرآن مجید برای اینکه به همه انسان ها متذکر شود که هر گز کار امروز را به فردا منتقل نکنید و همیشه سعی کنید کارهایی که به عنوان یک انسان و دوما به عنوان یک بنده برای خداوند به عهده دارید را سر وقت خود انجام دهید، ابتدا به پیامبر اکرم دستور می دهد تا همه انسان ها را از روزی که حسرت و اندوه در آن به وفور دیده می شود آگاه کند،می فرماید:
(وَ أَنْذِرْهُمْ یَوْمَ الْحَسْرَةِ إِذْ قُضِیَ الْأَمْرُ وَ هُمْ فی غَفْلَةٍ وَ هُمْ لا یُؤْمِنُون: و آنان را از روز حسرت بیم ده، آنگاه كه داورى انجام گیرد، و حال آنكه آنها [اكنون] در غفلتند و سرِ ایمان آوردن ندارند.)(مریم : 39)
امام صادق علیه السلام در تفسیر جمله «إِذْ قُضِیَ الاْ َمْرُ» این گونه می فرمایند :( أَىْ قُضِىَ عَلى أَهْلِ الْجَنَّةِ بِالْخُلُودِ فِیْها، وَ قُضِىَ عَلى أَهْلِ النّارِ بِالْخُلُودِ فِیْها:«یعنى فرمان خلود درباره اهل بهشت و اهل دوزخ صادر شده)(نور الثقلین»، جلد 3، صفحه 337)
و در مرحله بعد حسرت و اندوه کسانی را که گرفتار عذاب شده اند را برای ما به تصویر می کشد تا درس عبرتی برای همه انسان ها باشد :
(أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ یا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ فی جَنْبِ اللَّهِ وَ إِنْ كُنْتُ لَمِنَ السَّاخِرین:تا آنكه [مبادا] كسى بگوید: «دریغا بر آنچه در حضور خدا كوتاهى ورزیدم؛ بىتردید من از ریشخندكنندگان بودم)( الزمر : 56)
از امام باقر(علیه السلام) در روایتی یکی از مصادیق بارز کسانی که در روز رستاخیز گرفتار حسرت و اندوه می شوند را عالمان بی عمل معرفی می کند و می فرماید:
( أِنَّ أَشَدَّ النَّاسِ حَسْرَةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ الَّذِیْنَ وَصَفُوا الْعَدْلَ ثُمَّ خالَفُوهُ، وَ هُوَ قَوْلُ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ یا حَسْرَتا عَلى ما فَرَّطْتُ فِى جَنْبِ اللّهِ:از همه مردم متأسف تر در روز قیامت، کسانى هستند که طریقه حق و عدالت را براى مردم توصیف کردند، سپس خود به مخالفت برخاستند، و این همان است که خداوند متعال مى گوید: أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ یا حَسْرَتا عَلى ما فَرَّطْتَ فِى جَنْبِ اللّهِ)( تفسیر «نور الثقلین»، جلد 4، صفحه 496. )
آرى، وقتی که انسان وارد عرصه «محشر» مى شه و نتیجه تفریط ها، و مسامحه کارى ها و خلافکارى ها، و شوخى گرفتن جدى ها، را در برابر چشم خود مى بینه، فریاد «وا حَسْرَتا» سر میده ،فریادی که دیگر هیچ سودی برای او ندارد و باید برای همیشه در آتش این حسرت و اندوه بسوزد و بسازد .
به امید اینکه قدر روزهایی را که در اختیار داریم به خوبی بدانیم و همیشه مسئولیت هایی را که در اختیار داریم به نحو احسن انجام دهیم تا هیچ گاه نه در دنیا و نه در آخرت حسرت گذشته را نخوریم و همیشه از گذشته خود شادمان و خوشحال باشیم .