بسم الله الرحمن الرحیم
شیعه و سنی با اینکه در بسیاری از موارد و اصول هم خوانی و اشتراک دارند ، در مواردی نیز اختلاف دارند. در بیان منشأ اساسی اختلاف شیعه و سنی، مسئله ولایت اساسی ترین مطلب است.
شیعه معتقد است که امام داراری مقام عصمت است و باید از سوی خدا مورد گزینش قرار گیرد، لکن سنی می گوید امام ، معصوم نیست و می تواند توسط مردم انتخاب شود.
از آنجا که حاکمیت بعد از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلّم) از برای امام است، ایشان باید دارای شرایطی باشد تا امامت و حاکمیت وی متمایز از سایر حکّام باشد. وجه تمایز حاکمیت امام از بقیّه حکّام دوری از خطا و اشتباه بودن تصمیمات ایشان است.
نمی شود امام کسی باشد که در حاکمیت خود اشتباه و خطا داشته باشد چرا که در غیر این صورت غیر از اینکه اعتماد مردم به وی سلب می شود، در راهی که مردم راهنمایی کرده، مردم را به خطا انداخته است گرچه بگوییم او گناهی ندارد.
درست است که بر فرض اشتباه هم، امام گناهکار نیست چرا که در اشتباه خود عمد نداشته، لکن ادعای شیعه این است که مقام امام و حاکمیت خدایی وی اجّل از این است که اشتباه بکند گرچه از روی غیر عمد.
اشتباه امام نقض غرض خدا از امامت وی می باشد زیرا در صورت اشتباه ایشان مردم را به کجی راهنمایی کرده، در حالی که مراد خداوند از امامت امام، راهنمایی مردم به راه راست بوده است نه کجروی آنان.
شیعه معتقد است غیر از دلایل تاریخی ولایت ائمه که مورد نصّ پیامبر اکرم بوده است، همان دلیلی است که در نبوت پیامبران خداند فرموده که عبارت است از:
«كَانَ النَاسُ اُمَّةً وَاحِدَة فَبَعَثَ اللهُ النَبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَ مُنذِرِينَ وَ أَنزَلَ مَعَهُم الكِتَابَ بالحَقِّ لِيَحكُمَ بَينَ النَاسِ فِيمَا اختَلَفُوا فِيهِ وَ مَا اختَلَفَ فِيهِ إلَّا الَذِينَ اُوتُوهُ مِن بَعدِ مَا جَآئَتهُم البَيِّنَاتُ بَغيًا بَينَهُم فَهَدَى اللهُ الَذِينَ آمَنُوا لِمَا اختَلَفُوا فِيهِ مِن الحَقِّ بإذنِهِ وَ اللهُ يَهدِى مَن يَشَآءُ إلَى صِراطٍ مُستَقِيمٍ»سوره بقره: 2 - آيه 213
در این آیه خداوند منظور از ارسال پيامبران(علیهم السلام) و انزال وحى و كتاب را دعوت مردم به حقّ معرفی می کند، و در جميع موارد اختلاف چه در قول و چه در فعل و چه در اعتقاد، راه صواب و حقّ را، راه و روش پیامبران می داند.
علت تعمیم این آیه به ولایت و حاکمیت ائمه اطهار(علیهم السلام) غیر از دلایل تاریخی مانند واقعه غدیر و احادیثی که پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلّم) ائمه بعد از خود را یکی یکی آنهم با اسم معرفی می کند، دلیلی است عقلی که اگر چنانچه ائمه اهل اشتباه و خطا باشند امامت ایشان زیر سوال خواهد رفت آنهم با بیانی که در بالا گذشت.