امام شناسی

بعضی از آیات قرآن کریم نیاز به تفسیر دارند چنانچه بعضی دیگر از آیات قرآن کریم نیازی به تفسیر ندارند و استراحت الفاظشان می‌توان به مقصود دست یافت، اگر یزیدیان امام حسین علیه السلام را خلیفه مومنان ندانستند و او را مظلومانه شهید کردند به خاطر این بود که به مقصود بسیاری از آیات قرآن که دال بر ولایت حضرت علی علیه السلام است توجهی نکردند. 

اگر به تاریخ گذشته، نظری اندیشمندانه و عبرت‌گیرانه بیندازیم، خواهیم یافت که تشخیص حق و عمل به آن، همواره دشوار بوده و همیشه اندک انسان‌هایی توانسته‌اند در این دو میدان به طور کامل موفق باشند. گروهی در هر دو میدانِ شناخت و عمل، بازنده شده‌اند؛ گروه دیگری نیز گرچه در میدان شناخت حق، موفق شده‌اند ولی در میدان عمل بازمانده بوده‌اند. امام علی (علیه‌السلام) در نهج‌البلاغه معیارهایی را برای شناخت حق و باطل بیان فرموده‌اند و مسیری را برای ما باز کردند تا به مقصد واقعی و نهایی برسیم.

اغلب فرق اسلامی( به غیر از برخی از گروه خوارج) مسئله ی ضروت و وجوب امامت بعد از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در جامعه اسلامی را امری مسلم می دانند .دیدگاه اهل سنت در مسئله ضرورت امامت (وجوب سمعی)، کیقیت ضرورت(واجب است علی الخلق) و تعیین امام ( تعیین امام بواسطه ی اجماع امت یا اهل حل و عقد) مبتنی بر اصول فکری چهان شناختی می باشد و آنان بر مبنای اصول فکری در مسئله ی شناخت صفت الهی و حسن و قبح عقلی و رویکرد عدم وجود نص برای تعیین امامت ائمه ی معصومین علیهم السلام، به طرح آراء فکری خود در مسئله ی امامت پرداخته اند.

ائمه اطهار علیهم السلام گنجینه علم و ایمان هستند و علم بی پایانشان خدادادی است و به خاطر همین مرجعیت علمی دارند و قول و فعل و تقریر آن بزرگواران برای ما حجت است و همان گونه که در اِعمال شریعت الهی و اوامر و نواهی تشریعی نماینده خدا بر روی زمین هستند، در معارف الهی و حکمت‌های نظری نیز نماینده خداوند بر روی زمین هستند، بنابراین ضروریست که از این بزرگواران پیروی و تبعیت کنیم در غیر این صورت دچار لغزش و انحراف می‌شویم. 

-

قاعده ی لطف یکی از اصول کلیدی در علم کلام خصوصا کلام عدلیه که بسیاری از نتایج اعتقادی برآن مترتب می شود.علمای مکتب بغداد به صورت مبسوط به قاعده ی لطف پرداخته  و از آن در برابر تهاجم فکری گروههای مختلف نظیر اشاعره برای دفاع از معارف اصولی تشیع بهره برده اند. علمای امامیه از قاعده ی لطف برای اثبات بسیاری از اصول و معارف اعتقادی نظیر ، لزوم بعثت انبیاء و نصب امام، عصمت انبیاء و ائمه ی معصومین علیهم السلام، وجوب تکلیف و بسیاری از امور دیگر استناد نموده اند. از میان فرق کلامی در اسلام معتزله قاعده ی لطف را واجب دانسته، ولی اشاعره آن را واجب نمی دانند.

فتنه‌ها، خاستگاه و ریشه‌هایی دارد. مولی‌الموحدین امام علی(علیه‌السلام) در نهج‌البلاغه به آنها اشاره داشته و برای ما بیان فرمودند. پیروی از خواهش‌های نفسانی، نوآوری و بدعت در احکام آسمانی و نیز آوازه‌ی نیک جزو آن، به شمار می‌آید.

علم امیرالمومنین(ع) به کشته نشدن در شب لیله المبیت، چیزی از فضیلت جان‌فشانی ایشان کم نمی‌کند.

-

قاعده ی  لطف از قواعد بنیادی عقلی در کلام است که آثار و نتایج فراوانی در مباحث مختلف اعتقادی نظیر ضرورت بعثت انبیاء و عصمت ایشان، ضرورت نصب امام، وجوب تکلیف، وعد وعید و بسیاری از امور دیگر دارد. گروه اشاعره برخلاف مکتب امامیه و معتزله قاعده ی لطف را نمی پذیرد و در مباحث نصب امامت، ضرورت امام را از منبع سمع پذیرفته و در نقد قاعده ی لطف اشکالاتی را مطرح می کنند.

-

قاعده ی  لطف از قواعد بنیادی عقلی در کلام است که آثار و نتایج فراوانی در مباحث مختلف اعتقادی نظیر ضرورت بعثت انبیاء و عصمت ایشان، ضرورت نصب امام، وجوب تکلیف، وعد وعید و بسیاری از امور دیگر دارد. گروه اشاعره برخلاف مکتب امامیه و معتزله قاعده ی لطف را نمی پذیرد و در مباحث نصب امامت، ضرورت امام را از منبع سمع پذیرفته و در نقد قاعده ی لطف اشکالاتی را مطرح می کنند.

-کتاب ارزشمند ابوصلاح حلبی با عنوان الکافی فی الفقه همانند المقنعه، از دیگر اسناد مورد رجوع در ولایت سیاسی فقیه در عصر غیبت می باشد. این کتاب شامل دو بحث کلامی و فقهی می باشد که بیانگر پیوند آراء فقهی با آراء کلامی خصوصا در ابعاد حکومتی آن در نزد وی می باشد.

مأمون تمام دانشمندان را به مناظره با امام رضا علیه‌السلام فرا خواند تا علم امامت را زیر سؤال ببرد، اما حضرت با بیانات گهربار خویش اثبات کرد که امام همانند خورشیدی است که بر همه چیز می‌تابد و هیچ نوری نمی‌تواند بر آن غلبه کند.

سیره امام حسن مجتبی علیه‌السلام نشانگر عبودیت و خضوع ویژه‌ای از سوی آن بزرگوار نسبت به پروردگار خویش است. این سیره دربردارنده بهترین الگوی بندگی برای ره‌جویان طریقِ معرفت است.