- وهابیت توحید را به سه قسم توحید اسماء و صفات، توحید ربوبی و توحید عبادی تقسیم می‌کنند و بر این باورند که مشکل همه مسلمانان در توحید عبادی است بنابراین همه مسلمانان مشرک هستند.
در میان اصول اعتقادی مسلمین، مهم‌ترین اصل به توحید بر می‌گردد. همه مسلمین بر اصل توحید اشتراک دارند، بنابراین توحید می‌تواند مسلمانان را به یکدیگر نزدیک‌تر کند. اصل مشترکی که تبلور جلوه محسوس آن، هر ساله در ایام حج کاملاً مشهود است. مسلمانان با مذاهب و قومیت‌های مختلف از بیش از 57 کشور اسلامی بر محور توحید، گرد هم آمده، با کمال آرامش و به دور از هرگونه تنش، مراسم حج را به جا می‌آورند. این نشانگر ظرفیت توحید در تعامل و گفتگوی میان مذاهب اسلامی است.[1] اما در این میان سلفیان و وهابیان از مسئله توحید بر خلاف وحدت استفاده کرده و توحید را چماقی کردند و بر سر مسلمانان کوبیدند و یا خنجری کردند و بر قلب مسلمانان فرو بردند. آنان با فهم نادرست از توحید و منحصر کردن توحید در توحید عبادی، مسلمانان را به کفار مقایسه کرده و حکم به کفر همه مسلمانان دادند.
محمد بن عبدالوهاب با اشتباه در معنای توحید، مسلمانان را به مشرکین مقایسه کرده و می‌گوید: «مسلمانانی که به اولیای الهی متوسل می‌شوند، مانند مشرکین هستند و با آنان هیچ‌گونه تفاوتی ندارند. مشرکین صدر اسلام به بت‌ها توسل می‌جستند، در حالی‌که اعتقاد به خداوند نیز داشتند و امروزه مسلمانان در حالی‌که به خداوند اعتقاد دارند، به اولیا و صلحا متوسل می‌شوند. پس چه تفاوتی بین مشرکین و مسلمانان است!»[2]
به گمان محمد بن عبدالوهاب، اگر کسی به صلحا متوسل شود، یا از آنان درخواستی داشته باشد و دعا کند مشرک است، چون عبادت مخصوص خداست و فقط باید از خدا خواست و چون مسلمانان اولیای الهی را واسطه قرار می‌دهند و از آنان می‌خواهند که بین خدا و آنان واسطه شوند پس مشرک هستند.[3]
ریشه این اشتباهات وهابیت در این نکته نهفته است که آنان عبادت را مطلق خضوع تصور کرده‌اند؛ به همین جهت تصور می‌کنند هر کسی از اولیای الهی درخواستی داشته باشد، در عبادت مشرک شده است. این در حالی است که از نظر مسلمانان خضوع و طلب دعا و توسل در صورتی شرک است که خضوع همراه با اعتقاد به الوهیت باشد. اگر کسی با این اعتقاد که این امام یا پیامبر خداست، او را عبادت کند و به او توسل جوید، قطعاً کافر و مشرک است، ولی اگر او را وسیله‌ای برای رسیدن به خداوند بداند، هرگز به شرک گرفتار نشده است.
پی‌نوشت:
[1]. علیزاده موسوی، سید مهدی، وارونگی (نقد و بررسی جریان های تکفیری)، بوستان کتاب، قم، 1396ش، ص30.
[2]. محمد بن عبدالوهاب، کشف الشبهات، وزارت الشئون و الاوقاف و الدعوه و الارشاد، ریاض، 1419ق، ص20.
[3]. محمد بن عبدالوهاب، کشف الشبهات، وزارت الشئون و الاوقاف و الدعوه و الارشاد، ریاض، 1419ق، ص21.
مهم‌ترین اصل اساسی در دین اسلام توحید است. توحید می‌تواند همه مسلمانان را به یکدیگر نزدیک کند، ولی وهابیت با برداشت نادرست از توحید و منحصر کردن توحید در سه قسم، چنین گمان کرده‌اند که مشکل مشرکین و بت پرستان در توحید عبادی بوده است. با این تصور نادرست، مسلمانانی را که به خدا اعتقاد دارند ولی به صالحین متوسل می‌جویند را مشرک و کافر محسوب کرده‌اند؛ زیرا معتقدند که همان‌گونه که مشرکین به خدا اعتقاد داشتند ولی به سراغ بت می‌رفتند، شما مسلمانان نیز به سراغ صالحین می‌روید و این شرک محسوب می‌شود.