در قانون تعزیرات«جعل و تزویر» به این نحو تعریف شده است:ساختن نوشته یا سند مهر یا امضای اشخاص رسمی یا غیر رسمی،خراشیدن یا تراشیدن یا قلم بردن یا الصاق یا محو یا اثبات یا سیاه کردن یا تقدیم یا تأخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی یا الصاق نوشته ای به نوشته دیگر یا به کار بردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن و نظایر اینها به قصد تقلب.
در قوانین ایران آیا «تزویر»هم جرم است؟اگر جرم محسوب می شود،چه مجازات هایی دارد؟
پاسخ حقوقی:
در قانون جزای اسلامی «تزویر»جرمی است که در کنار «جعل» تعریف می شود.زیرا همان طور که می دانید معنای لغوی این عمل،همان مکر،حیله و فریب دادن است که با تقلب و جعل سند بر خلاف حقیقت،یکی است.
از اینرو،فصل پنجم قانون تعزیرات تحت عنوان«جعل و تزویر» به این نحو تعریف شده است:1«ساختن نوشته یا سند مهر یا امضای اشخاص رسمی یا غیر رسمی،خراشیدن یا تراشیدن یا قلم بردن یا الصاق یا محو یا اثبات یا سیاه کردن یا تقدیم یا تأخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی یا الصاق نوشته ای به نوشته دیگر یا به کار بردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن و نظایر اینها به قصد تقلب.»
اما مجازات جعل و تزویر در قانون مجازات اسلامی،بر حسب مورد،متفاوت است.به عنوان مثال،جعل احکام،امضا،مهر،فرمان یا دست خط مقام رهبری و یا رؤسای قوای سه گانه و یا استفاده چنین سند مجعولی،مجازات حبس از سه تا پانزده سال را دربر دارد.2 جعل امضا یا احکام دیگر مقامات،نظیر وزرا،معاون اول رییس جمهوری،نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا خبرگان و یا قضات یا هر یک از رؤسا یا کارمندان و مسئولان دولتی،یک تا ده سال حبس را در پی خواهد داشت.3 همچنان که جعل احکام قضایی و یا حواله های صادره از خزانه دولتی،چنین مجازاتی را به دنبال دارد.اما سخت ترین و شدیدترین مجازات برای جرم«جعل و تزویر»مربوط می شود به اسکناس.به این معنا که هر کس اسکناس رایج داخلی یا خارجی یا اسناد بانکی نظیر برات های قبول شده از طرف بانک ها یا چک های صادره از طرف بانک ها و سایر اسناد تعهدآور بانکی و نیز اسناد یا اوراق بهادار یا حواله های صادره از خزانه را به قصد اخلال در وضع پولی یا بانکی یا اقتصادی یا برهم زدن نظام و امنیت سیاسی و اجتماعی،جعل یا وارد کشور کند و یا با علم به مجعول بودن استفاده کند،چنانچه مفسد و محارب شناخته نشود،به حبس از پنج تا بیست سال محکوم می شود.
در صورت«محارب و مفسد فی الارض»شناخته شدن،همانطور که می دانید به اعدام محکوم می شود.اما چون قانونگذار در فصل پنجم قانون مجازات اسلامی،به مباحث تعزیرات و مجازات های بازدارنده پرداخته،از ریز شدن در مسائلی نظیر«محاربه»که جزو«حدود»است،احتراز کرده است.
در پایان ذکر این نکته را ضروری می دانم اگر تصور می کنید این دو عبارت(تزویر و جعل)تفاوت هایی با هم دارند که نمی توان آنها را در قالب یک واحد دید،حتماً اعلام کنید تا در سیر اصلاحات قانونی،بتوان عبارات و واژه ها را با دقت و حساسیت بیشتری به کار برد.
پی نوشت:
1.ماده(523)قانون مجازات اسلامی.
2. ماده(524)قانون مجازات اسلامی.
3. ماده(525)قانون مجازات اسلامی.
منبع:مجموعه پرسش و پاسخ های حقوقی
گردآوری و تدوین:معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضاییه
نظرات
با سلام،جعل یعنی ساختن و بوجود آوردن سند یا نوشته است در حالیکه در تزویر ما سندی یا نوشته ای را بوجود نمی آوریم بلکه این سند و نوشته موجود است و مرتکب بر روی آن عملیاتی انجام میدهد تا دیگران را به اشتباه اندازد.