بسم الله الرحمن الرحیم
تعظیم و تکریم و گرامی داشت و یاد کردن انسان‌های شایسته، هنرمند، فرهیخته، فرهنگ‌ساز، و متحول کننده تاریخ و نیز گرامی نگه داشتن نام و یاد آنان بعد از مرگشان، لازمۀ محبت، و ارادت به نیکی ها و کمالات است. امروز شاهدیم که ملت‌ها و ملیت‌های مختلف، بزرگان و فرهیختگان و نام آوران خود را با برگزاری سمینارها و کنفرانس‌ها و همایش‌ها گرامی می‌دارند؛ و به وجود آنها افتخار می کنند و این ریشه در سرشت و فطرت انسان‌ها دارد. برگزاری این بزرگداشت‌ها حتی مختص به عصر حاضر هم نیست شاید از جهت کمیت و کیفیت تغییراتی داشته است ولی همواره جزء ارزش‌هایی است که انسان‌ها به آن پایبند بوده اند.
خداوند متعال تنها اجر در مقابل رسالت عظیم سول مکرم اسلام(صلی الله علیه وآله) را محبت نسبت به ذرّیۀ پاک او می‌داند و می‌فرماید: (ای پیامبر!) بگو من هیچ پاداشى از شما بر رسالتم درخواست نمى‌كنم جز دوست داشتن اهل بیتم» [1] واین مودّت با شکل‌های مختلف ظهور پیدا می‌کند که بارز ترین آن زیارت است. امروز متأسفانه شاهد هجمه های زیاد شبهات علیه زیارت قبور شریف ائمه( علیهم السلام) هستیم که این شبهات همه ریشه در تعصب و جاهلیت دارد.
در واقع زیارت و تکریم اهل بیت(علیهم السلام) امتداد مبارزه و تقابل همیشگی حق و باطل است و این نشان از حقانیت حق و شکست و نابودی باطل است. امروز همه شاهد هستند که تمام سعی و تلاش دشمن برای کنار زدن نام و یاد اهل بیت(علیهم السلام) بی نتیجه بوده و هر روز علاقه و شیفتگی مردم به ساحت مقدس آنها بیشتر و بیشتر می‌شود. وقتی ما به زیارت آنها می‌رویم این زیارت یک طرفه نیست بلکه یک لقاء طرفینی است؛ یعنی در واقع معصوم(علیه السلام) ناظر بر ماست و مشرف به ماست. اینطور نیست که وقتی زیارت می‌رویم یک انسان غائب را داریم زیارت میکنیم بلکه حتی اگر از دور هم ما معصومین(علیه السلام) را زیارت میکنیم باز اعتقاد ما بر این است که ما در محضر آنها هستیم. ممکن است ما دور باشیم و قرب نداشته باشیم ولی آنها نزدیکند؛ و حتی در باب زیارت آنها داریم که صدای ما را می‌شنوند و سلام ما را جواب می‌دهند.
زیارت معصومین(علیهم السلام) آثار و برکات فراوانی دارد که در این کوتاه مقام به برخی از آنها اشاره می‌شود:
1 . تجدید پیمان با اهلبیت(علیهم السلام):
احساس حضور در محضر این بزرگان و علم و اعتقاد به اینکه اینها همیشه و همه جا شاهد و ناظر هستند باعث اعتقاد بیشتر و پایبندی به اصول دینی می‌گردد. همان‌گونه که در زمان حیات آنها مردم با شرف‌یاب شدن به محضر آنها تجدید عهد و پیمان می‌کردند، در حال حاضر هم حضور در حرم و بارگاه ملکوتی اهلبیت(علیهم السلام) که پناهگاه دلداگان است، باعث ارتباط بیشتر معنوی و گرایش به ارزش‌ها می‌شود. گویا با ورود به حرم شریف به محضر مبارک خود امام وارد می‌شویم و یقین داریم که او از احوال ما و به سرّ درون و حرف‌های نگفتۀ ما إشراف کامل دارد.
2 . بخشش گناهان و رفع گرفتاریها:
بهترین واسطه برای بخشش گناه و سبک شدن بار معصیت زیارت اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) می‌باشد، که این امر با حضور در حرم شریف آنها محقق می‌شود به طوری که انسان بعد از زیارت احساس سبکی و رهایی از قید گناهان را می‌کند. در همین خصوص، حضرت علی( علیه السلام ) از رسول‌خدا( صلی الله علیه وآله) در باب زیارت امام رضا(علیه آلاف التحیه و الثناء) نقل کرده است که آن حضرت( علیه السلام ) فرمود: « به زودی پاره تن من در سرزمین خراسان دفن می‌شود، هیچ غمگینی او را زیارت نمی‌کند جز آن‌که غمش برطرف می‌شود، و گناهکاری او را زیارت نمی‌کند جز آن‌که خداوند گناهان او را می‌بخشد.» [2]
3 . استجابت دعا:
«یاسر خادم» می گوید: امام هشتم، علی بن موسی الرضا( علیه السلام ) فرمود: « مسافرت کردن برای زیارت قبور روا نیست، جز قبور ما، بیدار باشید که من با سمّ از روی ظلم کشته می‌شوم و در محل غریبی دفن می‌گردم، پس کسی که برای زیارت من کمر سفر ببندد، دعایش مستجاب و گناهانش بخشیده می‌شود.» [3]
4 . زیارت و تولّی و تبرّی:
تولّی و دوست داشتن اولیای خدا و تبری و دشمن دانستن، دشمنان خدا از اركان اعتقادی ما است. این دو خصیصه كه از شئون قلبی است و برای ارتباط وجودی و پیوند روحی با عترت طاهره( علیهم السّلام ) و نیز گسست ارتباط و انقطاع قلبی و روحی از دشمنان آنان است اساس و پایه بسیاری از شئون رفتاری انسان وارسته و مؤمن است. اگر این خصلت زنده و مؤثر ایجاد نشود و انسان اهل تولی و تبری نباشد نه تنها حلقات اخلاقی و عملی او آسیب می‌‌بیند، بلكه صورت بندی‌های اعتقادی او هم سست خواهد شد. برای ایجاد و تثبیت تولی همواره زنده‌ترین توصیه زیارت اهل بیت( علیهم السّلام ) است. زیارت نه تنها افكار و آرمان‌ها را هم جهت می‌سازد، بلكه دل‌ها را همسو می‌كند كه این همان تولی است.
5 . تأثیر زیارت در زندگی و رفع نیازها:
یكی از اهداف عمده و عمومی زیارت كه خاستگاه اعتقادی و دینی مطمئن و یقینی دارد، تأثیر خارجی اراده‌ی اهلبیت( علیهم السّلام ) در حل مشكلات انسانی و ارائه راه روشن و نیز مساعدت و همراهی مؤثر در پیش‌برد مقاصد بشری است. قدرت و اختیار اولیای الهی در تصرف و تسخیر پدیده‌های تكوینی بر اساس اعتقادات دینی و براهین عقلی و نقلی مسلّم و غیر قابل تردید است.
پی نوشت:
[1] . قرآن کریم، سوره شوری، آیه 23« قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى وَ مَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فيها حُسْناً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَکُورٌ»
[2] . وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، ج 14، ص 553؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 102، ص 33، ح10. «سَتُدْفَنُ بَضْعَةٌ مِنِّي بِخُرَاسَانَ، مَا زَارَهَا مَكْرُوبٌ إِلَّا نَفَّسَ اللَّهُ كَرْبَهُ وَ لَا مُذْنِبٌ إِلَّا غَفَرَ اللَّهُ لَهُ ذُنُوبَه»
[3] . وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، ج 14، ص 562؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 102، ص 36، ح21 . «لَا تُشَدُّ الرِّحَالُ إِلَى شَيْ ءٍ مِنَ الْقُبُورِ إِلَّا إِلَى قُبُورِنَا أَلَا وَ إِنِّي مَقْتُولٌ بِالسَّمِّ ظُلْماً وَ مَدْفُونٌ فِي مَوْضِعِ غُرْبَةٍ فَمَنْ شَدَّ رَحْلَهُ إِلَى زِيَارَتِي اسْتُجِيبَ دُعَاؤُهُ وَ غُفِرَ لَهُ ذُنُوبُهُ»