نگاه توحیدی، یکی از محوری‌ترین و مبنایی‌ترین ارکان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است که قوانین انقلاب اسلامی، بر اساس آن، برنامه‌ریزی شده است.
انقلاب اسلامی بر پایه مبانی اسلام ناب و ارزش‌های دینی بنا شده است؛ زیرا جهان‌بینی توحیدی محوری‌ترین و زیر بنایی‌ترین پایه دین است تا آنجا که بدون آن اسلام معنی ندارد.
از آنجا که اعتقاد به توحید و جهان‌بینی توحیدی در همه عرصه‌های زندگی فردی و اجتماعی انسان تأثیر مستقیم دارد، علاوه بر اینکه اهمیت اجرایی شدن آن را دو چندان می‌کند، تداوم و استمرار انقلاب اسلامی نیز در گرو حضور علمی و عملی این اصل محوری در زندگی مردم و مسئولان است.
جامعه توحیدی ضامن اجرای احکام الهی
زمانی که افراد جامعه در راستای توحید و مبانی اسلام ناب حرکت کنند، اجرای احکام الهی نیز آسان‌تر خواهد بود. از این روی حضرت امام از ابتدا، این نظام را بر اساس مبانی اسلام و نگاه خداباورانه بنا کرد و با هر گونه نظام انحرافی و ایدئولوژی همچون کمونیست، لیبرال و... مبارزه کرد. به همین خاطر است که دشمنان از هر سو به جنب و جوش افتاده و خواهان سرنگونی آن هستند؛ اما قرآن کریم به کسانی در راه اطاعت از خدا و رسولش در جامعه توحیدی استقامت داشته باشند، وعده کمک و یاری داده است.[1]
نگاه حاکم در نظام توحیدی
در هر نظام و انقلابی بر اساس مبانی و قوانین حاکم بر آن، رفتار مسئولان آن نیز متفاوت خواهد بود. در نظام توحیدی انقلاب اسلامی، نگاه حاکم به جایگاه خود، نگاه خدمت و یاری مستضعفان و نجات آن‌ها از گرداب سختی‌هاست، بر همین اساس هر خدمتی را نعمت خدا دانسته و برای آن ارزش قائل می‌شود، بر خلاف نظام‌های سکولار و لیبرال و... که هر کدام برای خود و دنیای خود تلاش کرده و مردم را زیردستان خود می‌دانند.
زمانی که حاکم یا مسئولی، مردم را برده و کارگر خود حساب کند، (هر چند در خیال خود) مردم نیز او را رها می کنند، زیرا اعتقاد و باور به خدا در او نیست. اما زمانی که مردم حاکمان و مسئولان خود را در طول مشروعیت ولایی و توحیدی بییند؛ نه تنها از دستورات آن شانه خالی نمی‌کنند؛ بلکه در اجرایی شدن احکام الهی به یاری مسئولان می‌شتابند. بنابر این بین حاکم و مردم یک رابطه متقابل توحیدی به وجود می‌آید.
در نتیجه در سایه نظام توحیدی که با این نگاه شکل گرفته است، چون خدا عزیز است، آن نظام نیز عزت پیدا می کند. همچنان که خدا بنیانگذار این انقلاب را عزیز کرد و همچنین این نظام جمهوری اسلامی ایران را در مقابل بیگانگان و ابرقدرت‌های جهان، اقتدار و عزت بخشید.
تاثیر نظام توحیدی در تمام اقشار جامعه
به دلیل اعتقاد به خدا و معاد و سفارش اسلام به کرامت ذاتی انسان‌ها، در نظام جمهوری اسلامی جان تمام افراد جامعه محترم خواهد بود هر چند از اقلیت‌های مذهبی باشند، بر همین اساس گاه فقهای با بصیرت با فتوا، یا دستوری از طرف حاکم شرع، الگویی عملی در رفتار خداباورانه از خود نشان داده و همه اقشار جامعه را در انقلاب اسلامی، در زیر سایه رحمت بی پایان الهی با نگاه خداباورانه قرار می‌دهند.
نقش باورهای توحیدی از دیدگاه امام و رهبری
اول. از خودگذشتگی مسئولان
اعتقاد به توحید و معاد، نقش اساسی در خدمت به مردم دارد، بر همین اساس حضرت امام با اشاره به آن فرمودند: «باید جوانان ما بدانند تا معنویت و عقیده به توحید و معاد در کسی نباشد، محال است از خود بگذرد و در فکر امت باشد.»[2]
دوم. سعه صدر، تواضع و عزت نفس
بر پایه روایات، باور به خدا و معاد، آثار فراوانی دارد؛ از جمله «سعه صدر» که خود یکی از مهمترین ابزارها برای یک مسئول است،[3] به طور معمول یکی از میوه‌های آن، تواضع است، تواضعی که مسئول را در خدمت گذاری به مردم و ارباب رجوع، یاری می‌کند و همچنین «عزت نفس» که باعث می‌شود یک مسئول در مقابل دشمن، عزت و کرامت خود را حفظ کند و خودباخته و مرعوب او نگردد. بر همین اساس حضرت امام فرمودند: «پس خداخواهی، سعۀ صدر آورد و سعۀ صدر، تواضع و عزّت نفس آورد.»[4]
مقام معظم رهبری نیز، توحید را منشا اثر در رفتار و عملکرد انسان‌ها می‌داند، نه صرف یک اعتقاد ذهنی محض که هیچ اثری در زندگی فردی و اجتماعی انسان ندارد. ایشان فرمودند: «لا اله الّا الله» صرفاً یک مسئله اعتقادی و ذهنی محض نیست؛ «لا اله الّا الله» منشأ اثر است، منشأ عمل است. ما اگر چنانچه به توحید اعتقاد داریم، نمی‌توانیم زیر بار زور برویم،....اینکه ما روی مسئله فلسطین این‌جور اصرار داریم، به خاطر این است. چون لازمه توحید این است که انسان در مقابل زورگویی ظالم به مظلوم بِایستد؛ حقیقت توحید این است.»[5]
بنابر این خداباوری و توحید از ارکان اساسی این نظام بوده و دشمنان قسم خورده نیز جهان‌بینی جوانان را نشانه گرفته اند؛ هر چند از راه شبهه افکنی در مسائل جزئی تر، از جمله گرانی، اختلاس برخی مسئولان و... یا فرافکنی های مختلف وارد شده و گاه به شکل موذیانه خود را منجی مردم معرفی می‌کنند.
پی نوشت
[1]. سوره انفال، آیه26.
[2]. صحیفه نور، امام خمینی، ج 3، ص 322.
[3]. نهج البلاغه، صبحی، ص501.
[4]. شرح حدیث جنود عقل و جهل، امام خمینی، ص 337.
[5]. بیانات رهبری در دیدار مسئولان نظام و سفرای کشورهای اسلامی در تاریخ، 25/01/1397.
ارزش هر نظامی به کیفیت و استحکام مبانی آن بستگی دارد. در این میان انقلاب اسلامی، به خاطر اینکه بر مبنای جهان بینی توحیدی بنا شده است، از ارزش و اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار است. هر چند دشمنان و بدخواهان در صدد شبه‌پراکنی و تضعیف آن هستند؛ ولی چون بر اساس خدامحوری و در راستای فطرت خداجویی انسان‌ها بنا شده، خدا وعده یاری داده است.