بالا را نگاه نکن

سکانس اول

آغاز یک پایان

بالا را نگاه نکن! شنیدن همین جمله کافیست تا سرتان را بالا بگیرید و به آسمان نگاه کنید، و بله، شما دقیقا به موضوع فیلم نگاه می کنید. با هوشمندی نامی برای فیلم انتخاب شده که در همان ابتدا موضوع را به ذهن مخاطب متبادر می کند. فیلمی در ژانر علمی تخیلی که البته به سرعت به سمت ترسناک شدن حرکت می کند. در همان ابتدای فیلم شما با حقیقتی ترسناک مواجه هستید، شهاب سنگی عظیم که به سمت زمین می آید، و آنچه این خبر را ترسناکتر می کند این است که دانشمندان زمان برخورد را دقیقا ۶ ماه و ۱۴ روز اعلام کرده اند و مو هم لای درزش نمی رود! اگر به اندازه کافی نترسیدید بگذارید این مژده را به شما بدهم که شما درباره ژانر فیلم فریب خورده اید، ژانر اصلی این فیلم کمدی تراژیک است، آن هم در تاریک ترین شکل ممکن. بیننده با فیلمی روبرو است که حقیقتی تلخ را به تصویر می کشید، یعنی افول دانایی و عقل گرایی و البته سلطه ثروت و قدرت.

شروع فیلم با‌شخصیت اول است، جوانی تخس و درونگرا که با وجود تحصیلات و تخصص خود را شکست‌خورده می بینید و از زندگیش راضی نیست. هرچند که در نگاه اول وی در جایگاه علمی خوبی قرار دارد و انسان موفقی به حساب می‌آید، ولی در ادامه متوجه می‌شوید که نه تنها خودش را در جایگاه اول نمی‌بیند، و نه تنها در جایگاهی که برایش تعریف شده هم اول نیست، بلکه واقعاً هم در میان نقشهای تعریف شده جایگاهی ندارد و هرچه جلوتر می‌رویم بیشتر متوجه می‌شویم که اصلاً کسی به حساب نمی‌آید. کارگردان به خوبی این موضوع را به تصویر کشیده است و منظور خود را به خوبی با نقش آفرینی شخص اول رسانده است. میتوان گفت تمامی نقشها به خوبی مدیریت شده و فیلم کاملاً بر احساسات مخاطب سوار است و او را با خود همراه می کند. به گونه‌ای که مخاطب نیازی به دقت آنچنانی در موضوعات مطرح شده در خلال فیلم ندارد و تنها با حسی که از بازی بازیگران، رنگ بندی صحنه‌ها و موسیقی که به خوبی با موضوع و صحنه ها تغییر و کاملاً داستان را همراهی می کند، میتوانید متوجه وخامت اوضاع شود.

می توان گفت که کارگردان به خوبی از رنگ ها و نور برای همراه کردن مخاطب استفاده کرده، و همچنین استفاده خوبی از آهنگ و ریتم ها داشته است، در بیشتر قسمتهای جدی کارگردان از آهنگ‌های رایج و شناخته شده یا از ریتم آن‌ها برای انتقال حس به مخاطب استفاده کرده که البته موفق هم بوده است.

شخص دوم فیلم، که درجایگاه استادی شخصیت اول قرار دارد و به جز دقایقی کوتاه که از حیطه خود خارج می شود، تا انتها شخصیت اول را همراهی می کند، پروفسوری دلسوز و ساده انگار است که به همه وقایع و اتفقاقات پیرامون خود دیدگاهی منطقی  دارد به گونه‌ای که اواخر فیلم سرانجام می پذیرد که مردم از حقیقت تنها مسائل پوچ و کم اهمیتی را دریافت می کنند که اولاً دلخواه آن‌ها باشد، ثانیاً از طریق رسانه دریافت کرده باشند. و رسانه هم به وضوح در دست سیاست مداران و تنها ابزار قدرتمداری و کنترل اجتماع است.

در یک دید کلی، این فیلم سعی دارد نشان دهد که جهل و بی‌خردی چگونه یک کمدی خنده آور و یک شادی بزرگ مانند کشفی جدید در ساحت علم را به ترس و اندوهی عمیق و بی پایان تبدیل می کند.