تئاتر یکی از هنرهای نمایشی مهم و تأثیرگذار در جامعه است که هنرمندان و بازیگران تئاتر بدون واسطه و مستقیم با مخاطبان و بینندگان در ارتباط هستند و جای هیچ‌گونه اشتباه و فراموشی ندارند و از طرف دیگر نیز مخاطبین محتوی و پیام اثر نمایشی را به‌صورت کامل و شفاف از بازیگران دریافت می‌کنند که این یک امتیاز مهم برای بازیگران تئاتر است.
از این امتیاز در برخی از موارد می‌تواند به‌صورت منفی استفاده نمود و محتوی بد و غیراخلاقی را به مخاطبین ارائه نمود.
برای پرداختن به این موضوع چند قانون از قوانین خانه تئاتر را مورد بررسی و بازخوانی قرار می‌دهیم.
خانه تئاتر دو گروه دارد؛ یک گروه هیئت مؤسس و یک گروه اجرایی به نام هیئت‌مدیره که گروه تأثیرگذار و اجرایی خانه تئاتر هیئت‌مدیره است.
بر مبنای اساس‌نامهٔ خانهٔ‌تئاتر هیئت‌مدیرهٔ مرکزی متشکل از 7 عضو اصلی، 3 عضو علی‌البدل، یک بازرس اصلی و یک بازرس علی‌البدل؛ برای مدت دو سال انتخاب می‌شوند.
این هیئت مدیره سیاست گذاری اجرایی خانه‌تئاتر را برعهده دارند و مجوز نمایش تئاتر و تأسیس خانه‌های تئاتر استانی و ... به عهده ایشان است.
اعضای هیئت‌مدیره فعلی خانه تئاتر به ترتیب زیر است:
1. ایرج راد رئیس هیئت‌مدیره خانه تئاتر، متخصص در بازیگری و کارگردانی با مدرک کارشناسی ارشد تئاتر از دانشگاه کاردیف
2. نادر برهانی مرند عضو و نایب‌رئیس هیئت‌مدیره خانه تئاتر، متخصص نمایشنامه‌نویسی و کارگردانی با مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد نمایش با گرایش بازیگری از دانشکده هنر
3. بهزاد فراهانی عضو هیئت‌مدیره خانه تئاتر، متخصص در بازیگری، نویسنده و کارگردان، با مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد نمایش از تئاتر ملی فرانسه
4. علی‌اصغر همت، عضو هیئت‌مدیره خانه تئاتر متخصص بازیگری با مدرک کارشناسی هنرهای تئاتری از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران
5. محمودرضا رحیمی سخنگوی هیئت‌مدیره، متخصص در کارگردانی و مدرس یا مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد از دانشگاه تربیت‌مدرس
6. حمیدرضا نعیمی عضو هیئت‌مدیره خانه تئاتر متخصص در بازیگری، کارگردانی و نویسندگی با تحصیلات کارشناسی ارشد بازیگری و کارگردانی از دانشگاه آزاد اسلامی
7. مهدی قلعه بازرس خانه تئاتر، متخصص در بازیگری و کارگردانی، با تحصیلات کارشناسی کارگردانی
8. مریم کاظمی عضو علی‌البدل هیئت‌مدیره با تخصص بازیگری و کارگردانی با تحصیلات فارغ‌التحصیل رشته کارگردانی و بازیگری از دانشکده هنرهای زیبا از دانشگاه تهران
9. مسعود دلخواه عضو علی‌البدل هیئت‌مدیره متخصص در کارگردانی و با تحصیلات دکتری از دانشگاه کانزاس امریکا
10. آرش دادگر بازرس علی‌البدل خانه تئاتر متخصص در کارگردانی، دراماتوژیست، بازیگری با تحصیلات کارشناسی ارشد کارگردانی از دانشکده تربیت‌مدرس
این عزیزان تصمیم‌گیران و قانون‌گذاران خانه تئاتر هستند که همان‌طور که در بالا آمد بعضاً تحصیل‌کرده دانشگاه‌های خارجی هستند.
نکته بعدی که قوانین خانه تئاتر را در مورد آن بررسی می‌کنیم نحوه رده‌بندی بازیگران و هنرمندان تئاتر است و به شرح ذیل آمده است:
طبق قوانین و ضابطه خانه تئاتر طریقه رده‌بندی هنرمندان تئاتر چگونه است؟
اجرای حرفهای: منظور از اجرای حرفهای، بازیگری در نمایش‌هایی است که برخوردار از عوامل حرفهای بوده و حداقل پانزده اجرا روی صحنه رفته باشد.
نقش اساسی: نقشی است که قابل حذف نبوده و قابل ادغام در نقش‌های دیگر نباشد و در پیشبرد کلی درام تأثیر اساسی داشته باشد.
هنرور یا یاریگر: نقش‌های فرعی است که در صحنهٔ یک نمایش حرفهای و یا نیمه‌حرفه‌ای (با اصول تعریف‌شدهٔ هر دو) ایفا می‌شود.
فعالیت مستمر: عبارت است از حضور مؤثر در پروژه‌های نمایشی حداقل هر 2 سال یکبار.
درجه‌بندی:
گروه اول: 20 سال فعالیت مستمر و بازی در 20 نقش اساسی در اجراهای حرفهای.
گروه دوم: 15 سال فعالیت مستمر و بازی در 15 نقش اساسی در اجراهای حرفهای.
گروه سوم: 12 سال فعالیت مستمر و بازی در 12 نقش اساسی در اجراهای حرفهای.
گروه چهارم: 9 سال فعالیت مستمر و بازی در 9 نقش اساسی در اجراهای حرفهای.
گروه پنجم: 5 سال فعالیت مستمر و بازی در 5 نقش اساسی در اجراهای حرفهای.
گروه ششم: بازی در اولین نقش اساسی در اجرای حرفهای.
بازیگر ارشد: فردی است با منزلت حرفهای و شهرت هنری خاص که طی 30 سال فعالیت مستمر حداقل در 25 نقش اساسی در اجراهای حرفهای بازی درخشان و تأثیرگذاری داشته است.
در آیتم‌ها و مواردی که در فوق ذکر شد فقط به تعداد نقش‌هایی که بازیگر داشته و درجه اهمیت نقش‌ها پرداخته است و بر اساس همین آیتم‌های فوق درجه مبالغ پرداختی به بازیگر مشخص می‌شود.
در ادامه به قوانینی می‌پردازیم که اجازه به نمایش درآمدن یک تئاتر را می‌دهند را مرور می‌کنیم:
مراحل تصویب اجرای نمایش تئاتر :
1. ارائه متن نمایشنامه به کارشناس‌تئاتر و هنرهای نمایشی (مدت بررسی متن 20 روز الی یک ماه از تاریخ تحویل)
2. بررسی تعیین صلاحیت کارگردان توسط شورای‌عالی تئاتر (اعلام نتیجه پنج‌روز پس از انجام مصاحبه)
3. بازبینی اولیه توسط کارشناس تئاتر
4. بازبینی شورای نظارت بر نمایش اداره کل
5. اجرای نمایش
مراحل تصویب اجرای عمومی نمایش در سالن و فضای باز:
1. دریافت درخواست کتبی متقاضی به‌ضمیمه سه نسخه از نمایشنامه یا طرح نمایش
2. بررسی و بازخوانی متن نمایش توسط هیئت محترم بازخوان (طبق دستورالعمل اداره کل هنرهای نمایشی هیئت بررسی متون نمایشی جهت بررسی و بازخوانی و پاسخ متن حداقل 20 روز مهلت دارند).
3. بازبینی که پس از تصویب متن و تمرین گروه می‌باشد و توسط هیأت محترم بازبینی متشکل از حداکثر پنج نفر از کارشناسان عضو صورت می‌پذیرد. طبق دستورالعمل مرکز هنرهای نمایشی هیئت بازبین پس از بازبینی یک هفته مهلت پاسخگویی را دارد.
4. در نهایت نحوه و مکان اجرا با هماهنگی هیئت بازبین و کارشناسان واحد نمایشی مشخص می‌گردد.
این تمامی قوانینی است که برای نمایشی شدن یک تئاتر باید رعایت شود و صدالبته واضح است که این قوانین فقط و فقط ناظر بر قبل از اجرای نمایش هستند و اگر گروه نمایشی یک نسخه از متن نمایشنامه به کارشناس تئاتر و هنرهای نمایشی تحویل دهد و مجوز بگیرد و بعداً در اجرا در متن نمایشنامه هم دخل و تصرف انجام دهد هیچ‌گونه نظارتی بر آن نیست.
یکی از دستورالعمل صدور پروانه اجرای نمایش به بیان شرایط کارگردان اثر باز می‌گردد. در این ماده طی دو بند الف و ب آمده است:
الف) کارگردانی که برای صدور مجوز اثر نمایشی خود اقدام می‌کند باید فارغ‌التحصیل رشته هنرهای نمایشی از یکی از دانشگاه‌های مورد تأیید وزارت علوم تحقیقات و فناوری و یا آموزشگاه‌های هنری رسمی باشد.
ب) معرفی شده از سوی صنوف رسمی هنرهای نمایشی (خانه تئاتر یا انجمن هنرهای نمایشی، . ...) یا تأیید صلاحیت هنری توسط سه نفر از اساتید و پیش‌کسوتان شناخته شده هنرهای نمایشی را با خود داشته باشد.
باتوجه‌به این دو بند ماده ۲ دستورالعمل صدور پروانه اجرای نمایش و نقدهای صورت‌گرفته می‌توان بخش مهمی از آن نقدها را وارد دانست.
ازآن‌جهت که بسیاری از سیاست‌هایی که تا به امروز در عرصه تولید و اجرای آثار نمایشی اجرایی شده است بدون توجه به این مسئله که تمامی هنرمندان فعال در هنر تئاتر کشورمان الزاماً باید فارغ‌التحصیل رشته هنرهای نمایشی باشند و یا معرفی شده از سوی صنوف رسمی مانند خانه تئاتر یا انجمن هنرهای نمایشی باشند را زیر سؤال می‌برد و از طرفی دیگر اگر قانون فوق اجرایی شود برخی از هنرمندان از این حیطه بیرون می‌مانند.
قوانین فوق بخشی از قوانین خانه تئاتر است که برای نمایشی شدن یک اثر موردتوجه قرار می‌گیرد ولی همان‌طور که واضح و مبرهن است در این سیستم قانون‌گذاری نقص‌های وجود دارد این نقص‌ها هم از مطالعه قوانین موجود و هم از آثار نمایشی تئاتر قابل‌مشاهده است.
واضح است که برای بهترشدن وضع موجود و آثار نمایشی تئاتر، بهتر است ابتدا به پردازش قوانین کامل و جامعی بپردازیم و بعد از وضع قوانین و پیگیری اجرایی‌شدن آن باید به فکر نظارت کامل بر آثار نمایشی باشیم که آثار نمایشی را چه در صحنه تئاتر و چه در عرصه سینما از زمان نگارش تا مرحله اجرا تحت نظارت سیستم ناظر باشند تا نه شاهد هدررفتن سرمایه‌های این مملکت باشیم و نه شاهد آثاری که قابلیت پخش را ندارند.
تئاتر یکی از هنرهای نمایشی مهم و تأثیرگذار در جامعه است که هنرمندان و بازیگران تئاتر بدون واسطه و مستقیم با مخاطبان و بینندگان در ارتباط هستند.