رهروان ولایت ـ برخی از سوال و جوابهایی که در این جلسه مطرح شد:
ســوال: نماز دانشجو در سفر به دانشگاه چه گونه باید باشد؟
آیت‌الله مکارم: (1) اگر رفت و آمد می‌کند : چنانچه حداقل دو ماه و هر ماه سه روز در هفته مسافر باشید (در ماه دوازده روز) حکم کثیرالسفر را دارید و نماز و روزه شما در آن محل و بین راه کامل است. (2) اگر اقامت می‌کند: چنانچه هفته ای سه روز در آن محل اقامت داشته باشید و حداقل دو سال ادامه یابد آنجا در حکم وطن شما و نماز و روزه شما کامل است همچنین اگر یک سال (دوازده ماه) در آن محل اقامت داشته باشید و یا اگر در محلی تصمیم به اقامت دائم داشته باشید و (هرچند به صورت پراکنده) حداقل چهار ماه در سال در آن محل اقامت داشته باشید.
آیت‌الله خامنه‌ای: اساتید و دانشجویان بورسیه و مأمور به تحصیل که دارای حقوق دریافتی می‌باشند، اگر در کمتر از ده روز حداقل یک بار بین وطن و دانشگاه رفت و آمد داشته باشند، نمازشان در محل تحصیل و بین راه تمام و روزه‌شان صحیح است؛ اما سایر دانشجویان که در شهر دیگری تحصیل می‌کنند بنابر احتیاط واجب نماز را جمع (هم تمام و هم شکسته) بخوانند، همچنین روزه را در سفر بگیرند و در وطن نیز قضا کنند؛ البته در این احتیاط واجب دانشجویان می‌توانند به فتوای مجتهد دیگر که دارای شرایط رجوع است و نماز را کامل و روزه را صحیح می‌داند، عمل نمایند.
ســوال: پوشش در برابر افراد عقب افتاده‌ی ذهنی و افراد مجنون چه حکمی دارد؟
آیت ا... خامنه ای : اگر هیچ درک و شعوری ندارد و از شهوت و عورات زنها بی‌اطلاع است و تحریک و تهییج شهوت در مورد او منتفی است، پوشش و تستر نزد او واجب نیست در غیر این صورت لازم است.
آیت ا... سیستانی : اگر ممیز نباشد پوشش واجب نیست.
آیت ا... مکارم شیرازی : پوشش در برابر کسانی که مکلف نیستند و مسائل جنسی را تشخیص نمی‌دهند لازم نیست.
ســوال: در نماز جماعت مامومان باید تابع امام باشند که این تبعیت در دو حالت تحقق پیدا می‌کند؛ یکی در اذکار و دیگری در افعال.
حکم تبعیت در اذکار: مستحب است که در گفتن اذکار مثل خواندن تشهد یا سجده ماموم تابع امام باشد و خود را جلو نیندازد. البته اگر ماموم در اذکار تبعیت نکرد، نماز او باطل نیست و اشکالی ندارد.
حکم تبعیت در افعال نماز: در اینجا ماموم باید تابع امام باشد. به عنوان نمونه اگر امام هنوز به رکوع نرفته است ماموم نمی‌تواند به رکوع برود یا ماموم نمی‌تواند آن قدر افعال نماز را طول بدهد که بتوان گفت او از امام تبعیت نمی‌کند.
همه مراجع معتقدند ماموم باید در افعال تابع امام باشد.
حال حکم کسی که از امام تبعیت نمی‌کند، دو حالت دارد. یا او عمدی تبعیت نمی‌کند یا سهوی.
1- تبعیت نکردن اشتباهی و سهوی، در افعال اشکالی ندارد. به عنوان مثال فرد متوجه نبوده یا تصورش این بوده که مثلا امام به رکوع رفته است لذا او هم به رکوع می‌رود؛ که این اشکالی ندارد.
2- تبعیت نکردن عمدی ماموم از امام، که در این جا، فقها دیدگاه‌هایی دارند.
مثلا حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری و آیت الله بهجت می‌فرمایند: ماموم باید افعال نماز را با امام یا کمی پس از امام به جا آورد و اگر عمدا قبل از امام یا مدتی پس از امام انجام دهد معصیت کرده است ولی نماز او صحیح است.
اما نظر آیت ا... سیستانی این است که نماز جماعت ماموم در این حالت باطل است. یعنی اگر کسی به عمد در افعال از امام تبعیت نکرد نماز جماعت او باطل است اما اگر به وظیفه فرادی عمل کند نماز او صحیح است.
نکته دیگر در این موضوع این است که اگر کسی در نماز جماعت به طور سهوی زودتر از امام جماعت، فعلی را انجام داد، اگر او اطمینان داشته باشد که به آن فعل امام می‌رسد، باید دوباره آن فعل را انجام دهد. مثلا فردی به گمان این که رکوع امام تمام شده است، می‌ایستد ولی می‌بیند که هنوز امام در رکوع است اگر اطمینان دارد که به رکوع امام می‌رسد باید دوباره به رکوع برود ولی اگر اطمینان ندارد و شک داشت باید صبر کند تا رکوع امام تمام شود و نماز جماعت را ادامه دهد.
ســوال: بیرون بودن موی سر هنگام نماز چه حکمی دارد؟
اگر خانمی در بین نماز متوجه شود که موهای او از چادر بیرون آمده، بنا بر نظر اکثر مراجع، باید آن را بلافاصله بپوشاند و نمازش صحیح است؛ به شرط آنکه پوشاندن زیاد طول نکشد. اگر بعد از نماز بفهمد، نمازش صحیح است.
آیات عظام بهجت و وحید: اگر در بین نماز بفهمد، باید آن را بلافاصله بپوشاند و بنابر احتیاط واجب نماز را تمام کند و دوباره بخواند. و اگر بعد از نماز بفهمد، نمازش صحیح است.
ســوال: ازدواج زن با اهل سنت چه حکمی دارد؟
آیت الله خامنه ای: اگر خوف خطر مذهب برای زن وجود داشته باشد، جایز نیست.
آیت الله مکارم: در مورد ازدواج با مردان اهل سنت، در صورتی که برای مذهب زن یا فرزندان آینده اش خطری داشته باشد، جایز نیست.
------------------------------------------------------------
خلاصه ای از بیانات استاد زلال احکام در حلقه معرفت، مربوط به تاریخ 93/02/09
خلاصه سایر جلسات ایشان : www.jonbeshnet.ir/category/429