کلیات اسلام

بسم الله الرحمن الرحیم

کلیات اسلام

دین مبین اسلام به عنوان منبع ارتباط جامع و کامل انسان با خدای متعال، محور سعادت و سیر کمال وجودی انسان می باشد و همچون دژی مستحکم از انسان دربرابر خطرات هواهای نفسانی و آلودگی های مادی مصون می دارد، چنانچه حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام فرمود:((لا مَعقِلَ أمنَعُ مِنَ الإسلامِ.)).(۱)هیچ دژی نفوذ ناپذیرتر از اسلام نیست.دین اسلام دینی است که بر محور فطرت توحیدی عالم تکوین بنیان نهاده شده و انساتها با عقل و قلبرخویش به اندازه توان خود آن را درک می کند، خدای متعال در قرآن کریم می فرماید:((فَأقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیْفا فِطْرَتَ اللّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْها لاَ تَبْدِیْلَ لِخَلْقِ اللّهِ ذلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَ لکِنَّ أکثَرَ النَّاسِ لا یَعْلَمُونَ)).(۲)«حق مدارانه، روی به این دین دار، با همان سرشت خدایی که مردم را بر آن سرشته است و در آفرینش خدا تغییری نیست. دین پاک و پایدار این است. ولی بیشتر مردم نمی دانند».

اسلام به عنوان خاتم کلیه ادیان صرفا در بعد فردی انسانها منحصر نشده بلکه اسلام جامعی از برنامه ها و دستورالعمل های اجتماعی می باشد،از این رو، اسلام انسانها را از حیث بعد فردیت و اجتماعی د تعالیم خود مورد لحاظ قرار داده و پاسخگوی کلیه  نیازهای مادی و معنوی می باشد،از این رو خدای متعال از اسلام به عنوان دین کامل و حقیقی نزد خود نام می برد؛((إنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللّهِ الاْءسْلامُ وَ ما اخْتَلَفَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ إلاَّ مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْیَا بَیْنَهُم وَ مَنْ یَکفُرْ بِآیاتِ اللّهِ فَإنَّ اللّهَ سَرِیعُ الْحِسَابِ)).(۳)در حقیقت دین نزد خدا همان اسلام است، و کسانی که کتاب آسمانی به آنان داده شده، اختلاف نکردند مگر پس از آن که علم به آنان داده شد و آن هم از سر ریاست طلبی و هر کس به آیات خدا کفر ورزد، پس بداند که خدا زود شمار است.در روایات نبوی و ائمه معصومین علیهم السلام به صورت مفصل به زوایای مختلف اسلام از حیث ارکان، قوام، شالوده و عصاره و کلیات پرداخته شده است، حضرت امیرالمومنین علی علیه السلامدر سفارشهای خود به محمّد بن ابی بکر فرمود:((اِخشَ اللّهَ و لا تَخشَ الناسَ فی اللّهِ، و خَیرُ القَولِ ما صَدَّقَهُ العَمَلُ، و لا تَقضِ فی أمرٍ واحِدٍ بِقَضاءَینِ مُختَلِفَینِ فَیَتَناقَضَ أمرُکَ و تَزِیغَ عن الحَقِّ، و أحِبَّ لِعامَّةِ رَعِیَّتِکَ ما تُحِبُّهُ لِنَفسِکَ وَ اکرَهْ لَهُم ما تَکرَهُ لِنَفسِکَ، و أصلِحْ أحوالَ رَعِیَّتِکَ، و خُضِ الغَمَراتِ إلی الحَقِّ و لا تَخَفْ لَومَةَ لائمٍ، و انصَحْ لِمَنِ استَشارَکَ، و اجعَلْ نَفسَکَ اُسوَةً لِقَریبِ المُسلمینَ و بَعیدِهِم.)).(۴)از خدا بترس و در راه خدا از مردم ترس نداشته باش، بهترین سخن آن است که عمل آن را تصدیق کند، در یک موضوع دو حکم مختلف صادر مکن، که کارت به تناقض می‌کشد و از حق منحرف می‌شوی، برای عموم رعیّت خود آن پسند که بر خود می‌پسندی و آنچه برای خود، خوش نداری برای آنان نیز خوش مدار، اوضاع و احوال رعیّتت را به سامان آر، برای رسیدن به حق، خود را به دل سختیها و مشکلات بزن و از سرزنش هیچ سرزنشگری بیم به خود راه مده، کسی را که از تو مشورت می‌خواهد، صادقانه راهنمایی کن و خود را برای مسلمانانِ نزدیک و دور [جامعه اسلامی] سرمشق قرار ده.

منابع

۱.تمیمی آمدی، عبدالواحد، غررالحکم،دارالکتاب الاسلامی،ص۷۷۷/ ۲۲۸. 

۲.سوره روم: ۳۰.

۳.سوره آل عمران: ۱۹.

۴.ری شهری، محمد، میزان الحکمه،ج۵، ص۳۶۹.