اعجاز علمي قرآن كريم به چه معنا است توضيح دهيد. و چند نمونه ي آن را همراه با ذكر سوره و آيه، بيان نماييد؟
پاسخ:
«معجزه» از ريشه «عجز» به معناي «ضعف» در مقابل «قدرت» است.(1) و در اصطلاح عبارت است از، امر خارق العاده اي كه با اراده ي خداوند متعال از شخص مدعي نبوت ظاهر شود و نشانه ي صدق ادعاي وي باشد.(2) اما منظور از علم در اعجاز علمي قرآن كريم، علوم تجربي است. يعني علومي كه با شيوه ي امتحان و تجربه (آزمايش و خطا) درستي و يا نادرستي نظريهها و قوانين حاكم بر طبيعت را بررسي مي كند.(3)
از اين كه در قرآن كريم به مطالب علمي اشاره شده و تمام قرآن كريم علمي است. قابل انكار نيست اما آن چه بايد گفته شود اين است كه رسالت قرآن كريم، تنها علمي بودن و آن هم از قبيل علوم تجربي و تاريخ نيست كه هدف اصلي آن حل مسائل علمي باشد. بلكه ساختاري قرآن كريم، شفاي جان هاي بيمار،هدايت، كرامت بخشي و تربيت معنوي افراد و جامعه است. و مسائل علمي در آن نيز با بار تربيتي و هدايتي همراه است. و در اين خصوص ميتوان گفت:
اولاً: ذكر مثالهاي علمي در قرآن كريم، زمينه خداشناسي را براي مردم هموار ميكند. ثانياً: حقانيت قرآن كريم را درباره ي معجزه اثبات مي كند كه در 14 قرن پيش مطلب علمي بيان كرده و مطابق آن با علوم روز همراه بوده است.
ثالثاً: مثالهاي علمي قرآن كريم، سبب كنجكاوي بشر و تفكر او در عجايب آسمانها و زمين ميشود.
در تعداد آيات علمي قرآن كريم اختلاف است و تا هزار آيه هم ذكر شده است.
در گذشته، بيش ترين آيات علمي مورد توجّه، آيات مربوط به هيأت و نجوم بود. آيات علمي قرآن كريم را ميتوان به دو بخش تقسيم نمود:
1. آيات هستي شناختي و طبيعت شناختي. 2. آيات زيست شناختي. از آيات هستي شناختي و طبيعت شناختي آياتي است كه درباره ي مظاهر هستي و طبيعتاند. بخش عمدهاي از آيات علمي به بحث هستي شناسي و طبيعت شناسي مربوطاند كه محورهاي آن ها درباره ي آسمان و زمين در موارد زير مي باشد:
آفرينش آسمانها و زمين،(4).
ماده ي اصلي آسمان،(5).
بالا بردن آسمان بدون ستون،(6).
گسترش آسمانها،(7).
فقدان اكسيژن در ارتفاعات،(8).
بناي آسمان در نهايت استحكام،(9).
موجودات زنده در آسمانها،(10).
كرويت زمين،(11).
گسترش زمين،(12).
دوران آفرينش زمين،(13).
نقصان زمين،(14).
حركت زمين و خورشيد،(15).
وجود مواد سنگين در درون زمين،(16).
تغيير آسمان و زمين و فناي آن. (17).
هم چنين موارد ديگر هستي شناسي عبارت است از:
خورشيد و ماه،(18) كوهها،(19) ابر و باران،(20) باد (21)19 و درياها. (22)
2. بخش علوم زيست شناسي است كه اينها نيز چند دستهاند: گياهان(23)، حيوانات،(24) 22 انسان(25) و مباحث و آيات طبي. (26).
آن چه به عنوان خلاصه قابل بيان است، اين است كه: تمام قرآن كريم، عملمي، دقيق و عميق است و رسالت ساختاري خود را كه همان شفابخشي به جان هاي بيمار، تربيتي و هدايتگري است، در قالب همان مطالب علمي بيان مي كند و تأثير گذاري خود را ايفا مي كند.
پاورقی:
1. راغب اصفهانی، مفردات راغب، ذیل واژه ی عجز. .
2. مصباح يزدي، آموزش عقايد، دو جلدي، ص 263.
3. اصفهاني، محمد علي، پژوهشي در اعجاز علمي قرآن، انتشارات مبين، رشت، ج 1، ص 22.
4. سوره ی سجده، آيه ی 4، سوره ی فصلت، آيه ی 11، سوره ی رعد، آيه ی 2، سوره ی ق، آيه ی 6.
5. سوره ی فصلت، آيه ی 11.
6. سوره ی رعد، آيه ی 2.
7. سوره ی ذاريات، آيه ی 47.
8. سوره ی انعام،آيه ی 125.
9. سوره ی ق، آيه ی 6.
10. سوره ی شوري، آيه ی 29.
11. سوره ی زمر، آيه ی 5.
12. سوره ی نازعات، آيه ی 30.
13. سوره ی فصلت، آيه ی 109.
14. سوره ی رعد، آيه ی 41.
15. سوره ی نمل، آيه ی 88.
16. سوره ی زلزال، آيه ی 1 ـ 2.
17. سوره ی ابراهيم، آيه ی 48.
18. سوره ی ابراهيم، آيه ی 33. سوره ی يونس آيه ی 5 و سوره ی نمل، آيه ی 12.
19. سوره ی سباء، آي ه ی 7 و سوره ی مرسلات، آيه ی 28.
20. سوره ی مؤمنون، آيه ی 18.
21. سوره ی حجر، آيه ی 22.
22. سوره ی نمل، آيه ی 14 و سوره ی فرقان، آيه ی 53.
23. سوره ی طه،آيه ی 53. سوره ی رعد، آيه ی 4. سوره ی يس، آيه ی 80. سوره ی يس، آيات 33 ـ 35. سوره ی نمل، آيه ی 60 و سوره ی انعام، آيه ی 99.
24. سوره ی نحل، آيات 5 ـ 8. سوره ی مؤمنون، آيه ی 22. سوره ی نمل، آيه ی 66. سورةه ی ملك، آيه ی 19. سوره ی نمل، آيه ی 68 و سوره ی نمل، آيه ی 99.
25. سوره ی مريم، آيه ی 28. سوره ی طارق، آيه ی 5. سوره ی مؤمنون، آيه ی 14. سوره ی قيامت، آيه ی 3.
26. سوره ی اعراف، آيه ی 31. سوره ی بقره، آيه ی 233. سوره ی مائده، آيه ی 3 و سوره ی مريم، آيه ی 25.
منبع: نرم افزار پاسخ - مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات